Stinkende afscheiding: oorzaken afscheiding stinkt naar vis
Stinkende afscheiding duidt op een onaangename of vies ruikende vaginale afscheiding of afscheiding die naar vis ruikt, of erger: naar rotte vis. Iedere vrouw heeft wel eens last van een stinkende vaginale afscheiding. Tot op zekere hoogte is dat normaal, maar als de geur van je vaginale afscheiding plotseling is veranderd, dan is het belangrijk om te bepalen wat de mogelijke oorzaak is van deze verandering. Je kunt dan zo nodig medische hulp inschakelen. Het is gebruikelijk dat de geur van je vagina verandert gedurende de menstruatiecyclus. De geur is sterk afhankelijk van de vaginale flora, de voeding die je eet, je hormonen, etc. De pH-waarde in de vagina kan veranderen onder invloed van allerlei factoren en een stinkende afscheiding veroorzaken. De afscheiding kan naar vis stinken (visgeur), of juist zuur ruiken. Wat te doen als je last hebt van een stinkende afscheiding?
Reukloze of enigszins zuur ruikende afscheiding
Vaginale afscheiding is een volkomen natuurlijk verschijnsel. Een gezonde
vagina heeft onder normale omstandigheden een reukloze afscheiding. Het kan ook wat zuur ruiken. In de meeste gevallen is dit een vochtige afscheiding uit de
baarmoederhals die helpt om bacteriën te verwijderen. Deze afscheiding is licht zuur om potentieel infectieuze ziekteverwekkers weg te houden. Als deze afscheiding echter een visachtige of vieze geur heeft, dan kan dit een teken zijn dat er iets mis is.
Vaginale afscheiding stinkt naar vis /
Bron: Ruigsantos/Shutterstock.comFunctie van vaginale afscheiding
Vaginale afscheiding speelt een cruciale rol in het vrouwelijke voortplantingssysteem. Het is een vochtige afscheiding die afkomstig is uit de baarmoederhals en de vagina. De afscheiding is essentieel om een gezonde balans in de vaginale flora te behouden, en heeft verschillende functies:
- Zelfreinigend mechanisme De vagina reinigt zichzelf door afscheiding af te voeren. Deze afscheiding helpt dode cellen en overtollig slijm te verwijderen, waardoor de vaginale omgeving gezond blijft. Het werkt als een natuurlijke schoonmaakmiddel, waardoor schadelijke bacteriën worden weggespoeld en nieuwe, gezonde cellen hun werk kunnen doen.
- Bescherming tegen infecties Vaginale afscheiding heeft een licht zure pH-waarde (ongeveer 3,8 tot 4,5), die helpt om de groei van schadelijke bacteriën en schimmels te remmen. Deze zure omgeving houdt de vaginale flora in balans en voorkomt dat potentieel infectieuze organismen zich kunnen vermenigvuldigen. Dit zuurachtige milieu wordt grotendeels veroorzaakt door lactobacillen, gunstige bacteriën die melkzuur produceren en de vaginale gezondheid bevorderen.
- Smeermiddel en comfort Afscheiding houdt de vagina vochtig en goed gesmeerd, wat helpt bij seksuele activiteit en alledaagse beweging. Deze natuurlijke smering voorkomt irritatie en wrijving die anders pijn of ongemak zou kunnen veroorzaken.
Normale afscheiding versus abnormale afscheiding
Hoewel vaginale afscheiding in de meeste gevallen een normaal onderdeel is van de vaginale gezondheid, kunnen veranderingen in kleur, geur, of hoeveelheid wijzen op een probleem. Normale afscheiding varieert van helder tot melkachtig wit, en heeft meestal een neutrale of licht zure geur. Het kan in hoeveelheid fluctueren, afhankelijk van waar een vrouw zich in haar menstruatiecyclus bevindt.
- Reukloze of licht zuur ruikende afscheiding: Dit type afscheiding is normaal en wijst op een gezonde vaginale balans. De licht zure geur is een gevolg van de natuurlijke bacteriën (lactobacillen) in de vagina die melkzuur produceren en zo de pH-waarde laag houden om schadelijke microben op afstand te houden.
- Veranderingen in geur, kleur of textuur: Wanneer de afscheiding plotseling een sterke, visachtige of onaangename geur heeft, kan dit wijzen op een infectie zoals bacteriële vaginose. Ook veranderingen in de kleur (bijvoorbeeld geel, groen of grijs) of een klonterige textuur kunnen tekenen zijn van een infectie of ontsteking.
Mogelijke oorzaken van afwijkende afscheiding
Hoewel normale afscheiding essentieel is voor de gezondheid, kunnen sommige aandoeningen ervoor zorgen dat de afscheiding verandert in geur, kleur of hoeveelheid. Dit zijn enkele mogelijke oorzaken van abnormale vaginale afscheiding:
- Bacteriële vaginose (BV): Bacteriële vaginose is een van de meest voorkomende oorzaken van abnormale afscheiding. Het ontstaat wanneer de balans van bacteriën in de vagina verstoord raakt, waardoor schadelijke bacteriën de overhand krijgen. Dit resulteert vaak in een dunne, grijze afscheiding met een sterke, visachtige geur. Deze aandoening is meestal niet ernstig, maar het is belangrijk om het te behandelen omdat het het risico op andere infecties kan verhogen.
- Schimmelinfectie (Candida): Een schimmelinfectie, veroorzaakt door overmatige groei van de gist Candida albicans, kan zorgen voor een dikke, witte, cottage cheese-achtige afscheiding. Deze afscheiding gaat vaak gepaard met jeuk, branderigheid en roodheid. Hoewel een schimmelinfectie niet ernstig is, kan het ongemak aanzienlijk zijn en behandeling vereisen.
- Trichomoniasis: Dit is een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) die wordt veroorzaakt door een parasiet. Het kan leiden tot schuimige, geelgroene afscheiding met een sterke geur. Trichomoniasis kan ongemak en irritatie veroorzaken en moet met antibiotica worden behandeld.
- Hormonale veranderingen: Hormonale schommelingen, bijvoorbeeld tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap, of menopauze, kunnen de aard van de vaginale afscheiding veranderen. Verhoogde oestrogeenniveaus kunnen leiden tot een toename van afscheiding, terwijl lagere oestrogeenniveaus tijdens de menopauze de afscheiding kunnen verminderen en de vaginale droogheid kunnen verhogen.
- Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s): Sommige SOA’s, zoals gonorroe of chlamydia, kunnen ook leiden tot abnormale afscheiding. Deze aandoeningen kunnen ernstige complicaties veroorzaken als ze niet worden behandeld en vereisen medische interventie.
Conclusie: vaginale afscheiding als teken van gezondheid
Vaginale afscheiding is een natuurlijk en noodzakelijk onderdeel van de vrouwelijke gezondheid. Het zorgt ervoor dat de vagina zichzelf reinigt, beschermt tegen infecties en een gezonde omgeving behoudt. Reukloze of licht zuur ruikende afscheiding is meestal een teken van een gezonde vaginale flora. Echter, veranderingen in geur, kleur, of textuur kunnen wijzen op een probleem dat behandeling vereist. Het is belangrijk om de eigen vaginale afscheiding goed te kennen, zodat eventuele afwijkingen snel opgemerkt en behandeld kunnen worden.
Epidemiologie
Stinkende vaginale afscheiding is een intiem en vaak taboe-onderwerp dat wereldwijd veel voorkomt, met aanzienlijke variaties in prevalentie afhankelijk van geslacht, leeftijd, klimaat, voeding, leefstijl en genetische aanleg. Dit symptoom kan wijzen op een aantal onderliggende gezondheidsproblemen, variërend van onschuldige infecties tot meer complexe aandoeningen. Hier volgt een uitgebreide analyse van de epidemiologie van stinkende vaginale afscheiding en de factoren die van invloed zijn op het voorkomen ervan.
Geslachts- en leeftijdsverschillen
Zoals vanzelfsprekend treft vaginale afscheiding alleen vrouwen, maar het voorkomen en de ernst ervan kunnen sterk variëren afhankelijk van leeftijd en hormonale veranderingen. Vrouwen in de vruchtbare leeftijd hebben vaker last van veranderingen in de afscheiding door hormonale schommelingen tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap en de menopauze. Uit statistieken blijkt dat tot 30% van de vrouwen in de leeftijd van 15 tot 44 jaar wereldwijd last heeft van vaginale infecties, zoals bacteriële vaginose (BV), die kan leiden tot stinkende afscheiding. Tijdens en na de menopauze neemt het risico op vaginale droogheid en daarmee de kans op infecties en geurende afscheiding toe, omdat de afname van oestrogeen de
vaginale flora kan verstoren.
Bij kinderen en jonge tieners is stinkende afscheiding zeldzamer, maar het kan voorkomen als gevolg van slechte hygiëne, het gebruik van irriterende stoffen of zeldzame infecties. Onder volwassen vrouwen blijft het een veelvoorkomend symptoom, met vaak verschillende oorzaken zoals schimmelinfecties, seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's) of bacteriële overgroei.
Klimaat en geografische factoren
Het klimaat heeft een aanzienlijke invloed op het voorkomen van vaginale afscheidingsproblemen. In warmere, vochtige klimaten, zoals in de Nederlandse overzeese gebieden (bijvoorbeeld Curaçao en Aruba), kunnen schimmelgroei en bacteriële infecties vaker voorkomen door de constante blootstelling aan hitte en vocht. In deze regio's meldt tot 40% van de vrouwen weleens last te hebben van symptomen die gepaard gaan met vaginale infecties, vooral in de zomermaanden wanneer de luchtvochtigheid hoger is.
In gematigde klimaten zoals in Nederland en België zijn de cijfers anders. Hier komen schimmelinfecties zoals candida en bacteriële vaginose vaker voor in de herfst- en wintermaanden, wanneer vrouwen meer strakke kleding dragen en de ventilatie in de bekkenstreek verminderd is. Uit recente onderzoeken blijkt dat ongeveer 20-25% van de Nederlandse vrouwen jaarlijks last heeft van bacteriële vaginose, een van de meest voorkomende oorzaken van stinkende afscheiding.
Genetische en erfelijke factoren
Genetica speelt een rol in de samenstelling van de vaginale flora en de vatbaarheid voor infecties. Vrouwen met een familiegeschiedenis van vaginale klachten, zoals terugkerende schimmelinfecties of bacteriële vaginose, hebben een verhoogd risico. Het immuunsysteem en de samenstelling van het microbioom zijn deels erfelijk bepaald, wat betekent dat vrouwen met een bepaalde genetische aanleg een grotere kans hebben om last te krijgen van deze aandoeningen.
Een voorbeeld van de invloed van genetica is het vermogen om bepaalde Lactobacillus-soorten in de vaginale flora te behouden. Deze goede bacteriën helpen de pH-waarde in de vagina te reguleren en beschermen tegen schadelijke micro-organismen. Vrouwen die genetisch minder van deze beschermende bacteriën produceren, lopen een hoger risico op infecties die kunnen leiden tot stinkende afscheiding.
Bewerkte voedingsmiddelen zoals koek, snoep en gebak /
Bron: Syda Productions/Shutterstock.com Voedingspatroon en leefstijl
Het dieet en de levensstijl van een vrouw spelen een belangrijke rol in de gezondheid van de vaginale flora. Een dieet dat rijk is aan suikers en bewerkte voedingsmiddelen kan de groei van schimmels zoals Candida albicans bevorderen, wat kan leiden tot een jeukende en stinkende afscheiding. Uit onderzoeken blijkt dat vrouwen die veel suiker consumeren een tot twee keer zo grote kans hebben op schimmelinfecties vergeleken met vrouwen die een uitgebalanceerd dieet volgen.
Leefstijlfactoren zoals het dragen van strakke synthetische kleding, slechte hygiëne, overmatig douchen of het gebruik van geparfumeerde producten kunnen de natuurlijke balans van de vaginale flora verstoren en bijdragen aan geurproblemen. Vrouwen die regelmatig sporten en zweten, maar niet snel van kleding wisselen, kunnen ook vatbaarder zijn voor infecties door een vochtige omgeving die de groei van bacteriën en schimmels bevordert.
Mondiale verschillen en culturele aspecten
De prevalentie van stinkende vaginale afscheiding verschilt wereldwijd en wordt beïnvloed door culturele gewoonten en toegang tot gezondheidszorg. In ontwikkelingslanden is de toegang tot hygiënische producten en gezondheidseducatie vaak beperkt, wat kan leiden tot een hogere incidentie van vaginale infecties en geurklachten. In sommige delen van Afrika en Zuidoost-Azië hebben vrouwen bijvoorbeeld minder toegang tot schone katoenen onderkleding en maandverband, wat de kans op infecties verhoogt.
In westerse landen, zoals de VS en Europa, is de prevalentie van bacteriële vaginose en schimmelinfecties hoger onder vrouwen die anticonceptie gebruiken of die vaak antibiotica nemen. Het gebruik van antibiotica kan de natuurlijke flora verstoren en schadelijke bacteriën de overhand laten krijgen, wat leidt tot geurklachten.
Voorbeelden en cijfers
Een opvallend voorbeeld is een studie in de Verenigde Staten waarin 29% van de vrouwen van 14-49 jaar minstens één keer in hun leven last had van bacteriële vaginose. In Nederland komt bacteriële vaginose voor bij ongeveer 20-25% van de vrouwen. De cijfers zijn in België vergelijkbaar, hoewel het gebruik van geparfumeerde intieme producten daar iets lager ligt, wat een iets lagere prevalentie van irritaties en infecties met geurklachten kan verklaren.
Ontstaansmechanisme
Het ontstaansmechanisme van stinkende vaginale afscheiding is een complex samenspel van biologische en omgevingsfactoren die de balans van de vaginale flora verstoren. De vagina heeft een natuurlijk ecosysteem dat voornamelijk bestaat uit lactobacillen, goede bacteriën die melkzuur produceren om de
pH-waarde op een gezond niveau van ongeveer 3,8 tot 4,5 te houden. Dit zure milieu is essentieel voor het weren van pathogene bacteriën en schimmels. Wanneer dit delicate evenwicht wordt verstoord, kunnen ongewenste micro-organismen de overhand krijgen en tot een onaangename geur leiden.
Verstoring van de vaginale flora
De meest voorkomende oorzaak van stinkende vaginale afscheiding is een verschuiving in de samenstelling van de vaginale flora. Dit kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, zoals antibiotica-gebruik, hormonale schommelingen, het gebruik van geparfumeerde producten of overmatig douchen. Deze factoren kunnen het aantal lactobacillen verminderen en ruimte geven aan bacteriën zoals Gardnerella vaginalis, die verantwoordelijk zijn voor bacteriële vaginose. Bacteriële vaginose leidt tot afscheiding met een sterke, visachtige geur, vooral na geslachtsgemeenschap.
De rol van pH-waarde en enzymen
Een verandering in de pH-waarde van de vagina kan ook bijdragen aan het ontstaan van geur. Wanneer de pH stijgt naar een meer alkalisch niveau, boven 4,5, kunnen ongewenste bacteriën zich sneller vermenigvuldigen. Deze bacteriën produceren vluchtige zwavelverbindingen die de karakteristieke, onaangename geur veroorzaken. Het vrijkomen van enzymen die door deze bacteriën worden afgescheiden, versterkt dit proces door de afbraak van eiwitten in de afscheiding, wat de geur verder verergert.
Schimmelinfecties en afscheiding
Een andere veelvoorkomende oorzaak van stinkende afscheiding is een schimmelinfectie, veroorzaakt door Candida albicans. Hoewel een schimmelinfectie vaak gepaard gaat met een witte, brokkelige afscheiding en jeuk, kan een chronische of gemengde infectie ook een onaangename geur veroorzaken. De aanwezigheid van schimmels verandert de consistentie van de afscheiding en kan de balans van de vaginale microflora verstoren, wat bijdraagt aan geurproblemen.
Hormonale invloeden
Hormonale schommelingen, zoals die tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap en menopauze, kunnen de vaginale flora beïnvloeden. Tijdens de menstruatie verandert de pH-waarde van de vagina door de aanwezigheid van bloed, dat een hogere pH heeft. Dit kan tijdelijk leiden tot een verstoring van de bacteriële balans en een geurverandering. Zwangerschap verhoogt het oestrogeengehalte, wat de vaginale omgeving verandert en soms een toename van afscheiding en geur veroorzaakt.
Externe factoren en leefstijl
Factoren zoals hygiënepraktijken en seksuele activiteit spelen ook een rol. Het gebruik van strakke, synthetische kleding kan het vocht vasthouden, wat een broedplaats creëert voor bacteriën en schimmels. Onbeschermde seks kan ook de pH-waarde verstoren en de introductie van nieuwe bacteriën bevorderen. Stress en voeding beïnvloeden de gezondheid van het immuunsysteem en daarmee de weerstand van de vaginale flora tegen infecties.
Oorzaken van stinkende afscheiding
Allerlei mogelijke oorzaken
Vaginale geur kan variëren gedurende de menstruatiecyclus en kan vooral aanwezig zijn na seksuele gemeenschap. Zweten kan ook een vaginale geur veroorzaken. Hoewel het verleidelijk kan zijn om vaginale douches of een vaginale deodorant te gebruiken om vaginale geur te verminderen, kunnen deze producten de vagina irriteren waardoor vaginale klachten toenemen.
Meest voorkomende oorzaak
Bacteriële vaginose duidt op een overmatige groei van normale bacteriën in de vagina. Dit is de meest voorkomende oorzaak van een
stinkende vagina. Trichomoniasis, een seksueel overdraagbare aandoening (soa), kan ook aanleiding geven tot een vaginale geur. Chlamydia en gonorroe-infecties veroorzaken meestal geen
vaginale geurtjes.
Vagina schimmelinfecties ook niet. Over het algemeen geldt dat als je kortdurend last hebt van een vaginale geur zonder andere vaginale klachten, het onwaarschijnlijk is dat je vaginale geur abnormaal is.
Vrouw bij huisarts /
Bron: Istock.com/AdamGregorCourante oorzaken
Veel voorkomende oorzaken van abnormale vaginale geur zijn onder meer:
- bacteriële vaginose;
- slechte hygiëne;
- vergeten tampon; en
- trichomoniasis.
Zeldzamere oorzaken
Minder vaak ontstaat een abnormale vaginale geur door:
- rectovaginale fistel;
- baarmoederhalskanker; en
- vaginakanker.
Symptomen stinkende vaginale afscheiding
Naast de
visgeur die uit de vagina komt, heb je mogelijk ook last van andere klachten en symptomen, zoals:
- abnormale vaginale afscheiding (wit, groen, geel of grijs)
- andere consistentie van de afscheiding (bijvoorbeeld roomachtig of kaasachtig)
- een urinegeur die stinkt naar vis
- pijn of een brandend gevoel bij het plassen
- troebele urine
- pijn tijdens en/of na de geslachtsgemeenschap
- jeuk of een branderig gevoel in de vagina
- vaginale pijn
Afscheiding stinkt naar vis door infectie bacteriële vaginose
Bij bacteriële vaginose is er sprake van een overmatige groei van normale bacteriën in de vagina, wat het natuurlijke evenwicht verstoort. Bacteriële vaginose is derhalve geen infectie van buitenaf, maar een verstoorde balans in de lichaamseigen bacteriën. Vooral vrouwen in hun vruchtbare jaren kunnen op een gegeven ogenblik last krijgen van bacteriële vaginose, maar het kan echter vrouwen van alle leeftijden treffen. De oorzaak wordt nog niet volledig begrepen, maar bepaalde activiteiten, zoals onbeschermde seks of veelvuldig douchen, lijken het risico te verhogen.
Symptomen bacteriële vaginose
Bacteriële vaginose kan de volgende symptomen geven:
Veel vrouwen met bacteriële vaginose ervaren geen klachten of symptomen.
Stinkende vaginale afscheiding door een infectie
Soms is ene infectie verantwoordelijk voor een stinkende afscheiding.
Trichomoas (soa)
Trichomonas is een seksueel overdraagbare aandoening (
soa), die wordt veroorzaakt door een parasiet. Bij vrouwen kan deze soa een stinkende vaginale afscheiding, genitale jeuk en
pijn bij het plassen veroorzaken. Trichomonas kan effectief behandeld worden met het geneesmiddel metronidazol.
Stinkende afscheiding door Pelvic Inflammatory Disease (PID) /
Bron: Alila Medical Media/ShutterstockBekkenontsteking of PID
Een ontsteking in het kleine bekken wordt ook wel
pelvic inflammatory disease (PID) genoemd. Via de vagina en baarmoeder kunnen bacteriën bij de eileiders komen, waardoor en een ontsteking in het kleine bekken ontstaat. De ontsteking kan zich verder uitbreiden naar de eierstokken, het buikvlies, de blaas en de endeldarm en vervolgens allerlei klachten veroorzaken. Je kan bij PID onder meer last krijgen van meer vaginale afscheiding, of vaginale afscheiding met een andere kleur of geur, zoals stinkende afscheiding met een vislucht.
Urineweginfectie (blaasontsteking)
Bacteriën die zich vermenigvuldigen in de blaas, leiden tot een
urineweginfectie of
blaasontsteking. Bekende symptomen van blaasontsteking zijn
frequent plassen, pijn bij het plassen en troebele of
stinkende urine.
Vaginitis
Vaginitis is een ontsteking van de binnenste wanden van de vagina, de schaamlippen en het weefsel rond de vagina. Een mogelijk symptoom is verandering in kleur, geur of de hoeveelheid vaginale afscheiding. Een visachtige geur uit de vagina of stinkende vaginale afscheiding is dan mogelijk. Veel voorkomende oorzaken van vaginitis zijn bacteriële infectie, schimmelinfectie of de seksueel overdraagbare aandoening trichomoniasis.
Hygiëne, zweten, tampongebruik en seksualiteit
Stinkende afscheiding door slechte hygiëne
Een andere veel voorkomende oorzaak van stinkende afscheiding, is slechte hygiëne. Dit wordt vooral gezien bij ouderen en psychiatrische patiënten. Wanneer je te weinig schoon ondergoed aantrekt, kan dit problemen geven. Het is verder een goed idee om je externe genitale gebied (de vulva) te wassen tijdens het douchen. Gebruik een zeer kleine hoeveelheid milde, ongeparfumeerde zeep en veel water. Vaginaal douchen is niet noodzakelijk. Dit kan de normale zuurgraad verstoren.
Vergeten tampon
Je kunt ook onvoldoende hygiënisch zijn met je tampons of inlegkruisjes, door ze niet vaak genoeg te vervangen door schone. Ook kun je een tampon in je vagina 'kwijtraken'. Dit gebeurt wanneer een tampon naar het bovenste gedeelte van de vagina stijgt en daar blijft steken. Een vergeten tampon kan leiden tot een vaginale infectie, wat een onaangename geur produceert.
Stinkende afscheiding na seks
Vrij veel vrouwen hebben te maken met een sterke vaginale geur na seksuele gemeenschap. Dit geldt vooral als je partner ejaculeert in je vagina. De pH van het sperma, samen met de extra afscheiding tijdens de seks, kan een cocktail van geurige substanties creëren. Als de vaginale geur vooral optreedt na de seks, spoel dan daarna de vagina met lauwwarm water en milde zeep. Je kunt ook dagelijks een pro-biotische drankje of yoghurt nemen, voor de opbouw van een heilzame
vaginale flora.
Hevige transpiratie
Zweten in en rond het vaginale en vulvaire gebied is een normaal onderdeel van de warmteregulatie van het vrouwenlichaam. Overmatig transpiratievocht kan echter ongemak en irritatie veroorzaken in de vaginale regio. Verschillende factoren kunnen bijdragen aan overvloedig zweten in de liesstreek. De vagina zelf kan niet zweten omdat het geen zweetklieren heeft. De externe geslachtsdelen rond de vagina en de liesstreek kunnen dat echter wel. Het zweet dat optreedt rond de geslachtsdelen is niet hetzelfde als zweet uit andere delen van het lichaam. Apocriene klieren zijn verantwoordelijk voor de zweetproductie in de lies en onder de oksels, terwijl eccriene klieren elders op het lichaam zweet produceren. Het zijn de apocriene zweetklieren die de bekende zweetlucht verspreiden. Meisjes en vrouwen hebben een hoge concentratie apocriene zweetklieren op en rond de vulva. Het zweet van apocriene klieren bevat eiwitten. Bacteriën breken dit eiwit af, wat een duidelijke geur kan produceren. Overmatig zweten rond de liesstreek kan ook
jeuk veroorzaken en kan soms leiden tot schimmelinfecties.
Bruine afscheiding door rectovaginale fistel
Een rectovaginale fistel is een (niet natuurlijke) verbinding tussen de vagina en de
anus of de endeldarm, ook wel rectum genoemd. Hierdoor kan darminhoud lekken door de fistel, waardoor lucht of ontlasting door je vagina passeert in de vorm van
bruine afscheiding. Vaak heb je ook last van een pijnlijke bult of een onaangenaam gevoel in de onderbuik.
Oorzaken
Een rectovaginal fistula kunnen ontstaan door:
- Letsel tijdens de bevalling;
- Ziekte van Crohn of een andere inflammatoire darmziekte;
- Bestraling of kanker in het bekkengebied; en
- Complicatie na chirurgische ingreep in het bekkengebied.
Stinkende geur door voeding
Knoflook, uien en asperges
Sterk geurende voedingsmiddelen zoals asperges,
broccoli, gerookt voedsel,
knoflook, uien en/of sommige soorten vis kunnen
vaginale geurtjes veroorzaken. Omdat een belangrijk onderdeel van de geur afkomstig is van zweet, zullen voedingsmiddelen die je zweet een bepaalde geur geven, dit ook doen in het gebied van de vulva. Als je bovenmatig veel voedingsmiddelen eet met zeer sterke geuren zoals
asperges of knoflook, dan is het mogelijk dat dit zich kan vertalen in een geur in je vaginale gebied.
Rood vlees
Als je rood vlees eet, kun je meer zweten en je zweet kan sterker ruiken. Dit kan al na enkele uren optreden. Net als bij andere voedingsmiddelen die van invloed zijn op je
lichaamsgeur, komt het door de zweetklieren rond je geslachtsdelen. Rood vlees eten kan ook de pH-waarden van je vagina verstoren. Een normale en gezonde vagina is licht zuur. De optimale
zuurgraad van de vagina ligt tussen de pH 3,8 en 4,5. Er zijn aanwijzingen dat sommige voedingsmiddelen die veel alkalines bevatten, zoals vlees en vis, mogelijk van invloed zijn op de vaginale geur.
Stinkende afscheiding door kanker
Baarmoederhalskanker
Baarmoederhalskanker is een vorm van kanker die voorkomt in de cellen van de cervix, het onderste gedeelte van de baarmoeder die aansluit op de vagina. Verschillende stammen van het
humaan papillomavirus (HPV), een virus dat via seks kan worden overgedragen, speelt een rol spelen bij het ontstaan van de meeste vormen van baarmoederhalskanker. Bij blootstelling aan HPV, ruimt het immuunsysteem van een vrouw het virus op voordat het schade kan aanrichten. Bij een kleine groep vrouwen overleeft het virus gedurende langere tijd, wat schade kan veroorzaken aan de cellen.
Symptomen
In een vroeg stadium van baarmoederhalskanker heb je over het algemeen geen symptomen. Later in het ziekteproces kun je last krijgen bloedverlies na het vrijen, tussentijds bloedverlies bloedverlies of na de menopauze. Daarnaast kun je last krijgen van waterige, bloederige vaginale afscheiding met een vieze geur. Pijn in het bekken of pijn tijdens het vrijen, komt ook voor.
Vaginakanker
Vaginakanker is een zeldzame vorm van kanker die ontstaat in je vagina. Aanvankelijk geeft het vaak geen symptomen, maar gevorderde vaginakanker kan klachten en symptomen veroorzaken zoals ongewoon
vaginaal bloedverlies, bijvoorbeeld na het vrijen of na de menopauze, en waterige vaginale afscheiding. Je kunt ook een knobbeltje of tumor in je vagina waarnemen. Andere klachten zijn pijn bij het plassen,
vaak moeten plassen, obstipatie en
bekkenpijn.
Menstruatie en zwangerschap
Zwangerschap en menstruatie kunnen ook van invloed zijn op de geur van je vaginale afscheiding.
Menstruatiecyclus
Het is heel normaal dat tijdens je menstruatie je vaginale geur anders is dan normaal. Vlak voor de menstruatie mengen het bloed, wat een verhoogde zuurgraad heeft, en het baarmoederslijmvlies, zich met de microflora in de vagina, wat leidt tot een andere geur. Er kan soms een milde, stinkende vislucht ontstaan na de menstruatie.
Sterk ruikende vagina tijdens zwangerschap /
Bron: Greyerbaby, PixabaySterk ruikende afscheiding en zwanger
Een vaginale geur tijdens de zwangerschap is in feite heel normaal. Als je penetrante geur opmerkt, in combinatie met een dikke afscheiding, jeuk, irritatie of pijn, neem dan contact op met je huisarts. Als gevolg van een verhoogde hormoonproductie en de toename van vocht in het vaginale gebied, heb je een verhoogd risico op vaginale schimmelinfecties, of bacteriële infecties. En als een schimmelinfectie de bron is van de geur, dan is het verstandig om je huisarts te raadplegen. Deze kan onderzoeken of de infectie inderdaad niet iets meer is dan een schimmelinfectie en of het behandeling behoeft.
Andere oorzaken van stinkende of visachtige afscheiding
Hormonale veranderingen door de overgang
Tijdens de menopauze kunnen hormonale schommelingen de vaginale flora en pH-waarde beïnvloeden, wat soms kan leiden tot geurveranderingen. Door de afname van oestrogeen wordt de vagina droger, wat kan resulteren in een verandering in geur en verhoogde vatbaarheid voor infecties.
Allergische reacties of irritatie
Allergieën voor bepaalde producten zoals zeep, inlegkruisjes, of wasmiddelen kunnen vaginale irritatie veroorzaken, wat kan leiden tot een onaangename geur. Irritatie kan het natuurlijke evenwicht van bacteriën verstoren, wat geurproblemen kan verergeren.
Diabetes
Onbehandelde of slecht beheerde
diabetes mellitus kan leiden tot een verhoogde kans op schimmelinfecties, zoals candidiasis, die vaak gepaard gaan met een zoetige of muffe geur van de afscheiding.
Overmatig gebruik van vaginale douches
Hoewel vaginale douches vaak worden gebruikt om geurproblemen op te lossen, kunnen ze juist het natuurlijke evenwicht van de bacteriën in de vagina verstoren en de kans op infecties vergroten. Dit kan leiden tot een stinkende afscheiding.
Sperma kan de pH-waarde van de vagina tijdelijk verhogen, wat kan resulteren in een sterkere geur. Onbeschermde seks verhoogt ook het risico op SOA’s, die vaak gepaard gaan met geurveranderingen.
Strakke of synthetische kleding
Het dragen van strakke of synthetische kleding kan overmatig zweten bevorderen en de ademende functie van het vaginale gebied belemmeren, wat kan bijdragen aan een onaangename geur.
Obesitas
Mensen met
overgewicht of obesitas kunnen meer last hebben van overmatig zweten in het genitale gebied, wat een geur kan veroorzaken als het vocht zich ophoopt en bacteriën zich vermenigvuldigen.
Zeldzame genetische aandoeningen zoals trimethylaminurie (visgeursyndroom)
Bij deze zeldzame aandoening kan het lichaam trimethylamine niet goed afbreken, wat een visachtige geur veroorzaakt, ook in vaginale afscheiding. Dit is een metabole aandoening die effect heeft op de lichaamsgeur.
Huisarts raadplegen bij afscheiding die naar vis stinkt
Bij een aanhoudende vies ruikende of stinkende afscheiding, vooral als deze gepaard gaat met andere klachten, is het verstandig je huisarts te raadplegen. Raadpleeg in de volgende gevallen je huisarts:
Onderzoek en diagnose
Onderzoek en diagnose van stinkende vaginale afscheiding
Wanneer je last hebt van stinkende vaginale afscheiding, is het belangrijk om te achterhalen of er sprake is van een onderliggende oorzaak die behandeling vereist. Het diagnoseproces begint meestal met een bezoek aan een arts, die een combinatie van vragen stelt, een lichamelijk onderzoek uitvoert en, indien nodig, aanvullende tests zal laten uitvoeren. Hieronder volgt een overzicht van hoe het onderzoek en de diagnose van stinkende vaginale afscheiding doorgaans verlopen.
Anamnese (het gesprek met de arts)
Tijdens het eerste gesprek zal de arts vragen stellen over je symptomen en medische geschiedenis om een beter beeld te krijgen van wat er aan de hand kan zijn. De arts zal specifieke vragen stellen om te achterhalen of er aanwijzingen zijn voor een infectie of andere onderliggende oorzaken van de afwijkende geur.
Vragen die de arts kan stellen:
- Wanneer begon je last te krijgen van stinkende afscheiding?
- Is de geur constant of fluctueert deze, bijvoorbeeld na de menstruatie of seks?
- Heb je veranderingen in de kleur, hoeveelheid of textuur van de afscheiding opgemerkt (bijvoorbeeld schuimig, klonterig of dun)?
- Heb je jeuk, pijn, of branderigheid bij het plassen of tijdens seks?
- Gebruik je tampons, en zo ja, hoe vaak vervang je ze?
- Heb je recente veranderingen in je hygiëneroutine of gebruik je nieuwe producten zoals zeep, wasmiddelen, of vaginale sprays?
- Heb je onbeschermde seks gehad of een nieuwe seksuele partner?
- Heb je last van andere symptomen zoals koorts, buikpijn, of bloeding buiten de menstruatie om?
Op basis van deze antwoorden kan de arts een beter idee krijgen van wat mogelijk de oorzaak is van de afwijkende geur.
Lichamelijk onderzoek
Na het gesprek zal de arts doorgaans een lichamelijk onderzoek uitvoeren, met specifieke aandacht voor de vagina en het genitale gebied. Dit onderzoek helpt om te zoeken naar fysieke tekenen van infectie, irritatie of andere afwijkingen die de oorzaak kunnen zijn van de geurveranderingen.
Wat de arts kan controleren tijdens het onderzoek:
- Inspectie van de vulva en vagina: De arts kijkt naar de huid rondom de vagina op tekenen van irritatie, roodheid of zwelling, wat kan wijzen op vaginitis, een schimmelinfectie of een allergische reactie.
- Inwendig onderzoek: Hierbij gebruikt de arts een speculum (eendenbek) om de vagina en baarmoederhals beter te bekijken. De arts kan letten op de kleur, geur en consistentie van de vaginale afscheiding.
- Controle op vreemde voorwerpen: Soms kan een vergeten tampon of ander vreemd voorwerp verantwoordelijk zijn voor de vieze geur. Tijdens het inwendige onderzoek kan de arts controleren of er iets aanwezig is in de vagina.
Vaginale uitstrijk of kweek
Om de exacte oorzaak van de stinkende afscheiding vast te stellen, kan de arts een vaginale uitstrijk of kweek nemen. Dit houdt in dat er met een wattenstaafje wat afscheiding uit de vagina wordt afgenomen en naar het laboratorium wordt gestuurd voor analyse.
Mogelijke tests:
- Bacteriële vaginose (BV) test: De pH-waarde van de vaginale afscheiding kan worden gemeten, en er kan worden gekeken naar de aanwezigheid van clue-cellen (bepaalde bacteriën die wijzen op BV).
- Schimmelinfectietest: Als er sprake is van een dikke, witte afscheiding, kan de arts controleren op de aanwezigheid van schimmels, zoals Candida.
- Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s) testen: Bij een vermoeden van een SOA zoals trichomoniasis, chlamydia of gonorroe kan er een kweek of test worden uitgevoerd om de aanwezigheid van de ziekteverwekker vast te stellen.
- Microscopisch onderzoek: Soms bekijkt de arts direct de afscheiding onder een microscoop om te controleren op de aanwezigheid van bacteriën, schimmels of parasieten.
Urineonderzoek
Als je naast vaginale afscheiding ook symptomen hebt zoals pijn bij het plassen of troebele urine, kan de arts een urineonderzoek doen. Dit helpt om een urineweginfectie (blaasontsteking) uit te sluiten of te bevestigen. Urineweginfecties kunnen ook een onaangename geur in het genitale gebied veroorzaken.
Bloedonderzoek
In sommige gevallen kan de arts besluiten om bloedtests uit te voeren, vooral als er een vermoeden is van een onderliggende infectie, ontsteking, of hormonale onbalans. Dit is echter minder gebruikelijk voor de diagnose van vaginale geurproblemen.
Wanneer bloedonderzoek nuttig kan zijn:
- Bij verdenking van een systemische infectie die PID (Pelvic Inflammatory Disease) veroorzaakt.
- Bij vermoeden van hormonale veranderingen, bijvoorbeeld tijdens de menopauze.
- Om onderliggende aandoeningen zoals diabetes te detecteren, aangezien ongecontroleerde diabetes kan leiden tot een verhoogd risico op schimmelinfecties en geurveranderingen.
Beeldvormend onderzoek (in zeldzame gevallen)
Als de arts vermoedt dat er een ernstiger probleem is, zoals een bekkenontsteking (PID), rectovaginale fistel of zelfs baarmoederhalskanker, kan beeldvormend onderzoek zoals een echografie of MRI worden uitgevoerd om de interne structuren van het bekkengebied te beoordelen.
Diagnose op basis van bevindingen
Op basis van de verzamelde informatie uit de anamnese, lichamelijk onderzoek en eventuele aanvullende testen kan de arts een diagnose stellen. Veelvoorkomende diagnoses zijn:
- Bacteriële vaginose (BV): De meest voorkomende oorzaak van stinkende vaginale afscheiding, meestal gekenmerkt door een visachtige geur.
- Schimmelinfectie (Candida): Een dikke, witte, geurloze afscheiding, maar soms vergezeld van een lichte geur.
- Trichomoniasis: Een seksueel overdraagbare aandoening met schuimige, geelgroene afscheiding en een onaangename geur.
- Vergeten tampon: Dit kan leiden tot een sterke, onaangename geur en afscheiding, en vereist onmiddellijke verwijdering van de tampon.
- Pelvic Inflammatory Disease (PID): Kan leiden tot stinkende afscheiding met pijn in het bekken en koorts.
- Urineweginfectie: Veroorzaakt meestal geen vaginale afscheiding, maar kan gepaard gaan met een onaangename geur in het genitale gebied.
Behandeling van stinkende vaginale afscheiding
De behandeling van stinkende vaginale afscheiding is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. In de meeste gevallen is de behandeling gericht op het herstellen van het evenwicht in de vaginale flora of het aanpakken van een infectie of andere aandoening die de geur en afscheiding veroorzaakt. Hieronder volgt een overzicht van mogelijke behandelingen, gebaseerd op de meest voorkomende oorzaken van stinkende afscheiding.
Behandeling van bacteriële vaginose (BV)
Bacteriële vaginose is een van de meest voorkomende oorzaken van stinkende vaginale afscheiding, meestal gekenmerkt door een visachtige geur. De behandeling richt zich op het herstellen van de bacteriële balans in de vagina.
- Antibiotica: De meest voorkomende behandeling voor BV is een kuur met antibiotica, zoals metronidazol of clindamycine. Deze medicijnen kunnen in de vorm van orale tabletten of vaginale crèmes/gels worden voorgeschreven.
- Metronidazol: 500 mg tweemaal daags gedurende 7 dagen (oraal) of als vaginale gel.
- Clindamycine: Vaginale crème wordt vaak gebruikt gedurende 7 dagen voor milde tot matige gevallen.
- Probiotica: Soms kunnen probiotica helpen om de vaginale flora te herstellen. Probiotische supplementen of yoghurtdrankjes kunnen gunstige bacteriën bevatten die het evenwicht in de vagina herstellen.
Tips voor preventie: Vermijd vaginale douches en geparfumeerde zeep, aangezien deze producten het natuurlijke evenwicht van de bacteriën in de vagina kunnen verstoren.
Behandeling van schimmelinfecties (Candida)
Een schimmelinfectie, veroorzaakt door Candida albicans, gaat vaak gepaard met een dikke, witte afscheiding en soms een lichte geur. De behandeling richt zich op het bestrijden van de schimmelgroei.
- Antischimmelmedicatie: Vaginale schimmelinfecties worden meestal behandeld met antischimmelmedicijnen zoals miconazol, clotrimazol of fluconazol.
- Miconazol of clotrimazol: Deze medicijnen zijn vaak beschikbaar als vaginale zetpillen of crèmes die gedurende 3-7 dagen worden gebruikt.
- Fluconazol: Een orale antischimmelpil die doorgaans in een eenmalige dosis van 150 mg wordt voorgeschreven.
- Hulpmiddelen voor verlichting: Voor verlichting van jeuk en irritatie kunnen vochtinbrengende crèmes of zinkzalf worden gebruikt.
- Voeding en leefstijl: Het verminderen van suikerinname kan helpen om schimmelinfecties te voorkomen, aangezien suiker de groei van Candida kan bevorderen.
Behandeling van trichomoniasis
Trichomoniasis is een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) die veroorzaakt wordt door de parasiet Trichomonas vaginalis en kan leiden tot stinkende afscheiding, vaak geel of groen van kleur. De behandeling bestaat uit antiparasitaire medicijnen.
- Antiparasitaire medicatie: Trichomoniasis wordt meestal behandeld met metronidazol of tinidazol. Dit zijn orale antibiotica die effectief zijn tegen de parasiet.
- Metronidazol: Een eenmalige dosis van 2 gram wordt vaak voorgeschreven.
- Tinidazol: Ook een eenmalige dosis van 2 gram, vergelijkbaar met metronidazol, maar soms beter verdragen door mensen met een gevoelige maag.
- Behandeling van de partner: Aangezien trichomoniasis een SOA is, moeten beide partners worden behandeld om herinfectie te voorkomen.
- Preventie: Gebruik altijd een condoom tijdens seks om de verspreiding van trichomoniasis te voorkomen. Regelmatige SOA-screening is ook belangrijk.
Behandeling van Pelvic Inflammatory Disease (PID)
Pelvic Inflammatory Disease (PID) is een infectie van de voortplantingsorganen die vaak het gevolg is van onbehandelde SOA’s zoals chlamydia of gonorroe. PID kan stinkende afscheiding veroorzaken, evenals pijn in het bekkengebied. Behandeling is cruciaal om ernstige complicaties zoals onvruchtbaarheid te voorkomen.
- Antibiotica: PID wordt meestal behandeld met een combinatie van antibiotica, vaak met een kuur van 14 dagen.
- Ceftriaxon, doxycycline en metronidazol kunnen in combinatie worden voorgeschreven om zowel de bacteriën die PID veroorzaken als de symptomen te behandelen.
- Opname in ernstige gevallen: Bij ernstige PID kan ziekenhuisopname noodzakelijk zijn voor intraveneuze (IV) antibiotica.
- Regelmatige controle: Regelmatige follow-up is noodzakelijk om te controleren of de infectie volledig is verdwenen.
Verwijderen van een vergeten tampon of vreemd voorwerp
Als de stinkende afscheiding het gevolg is van een vergeten tampon of een ander vreemd voorwerp in de vagina, is de behandeling eenvoudig.
- Verwijderen van het voorwerp: De arts zal de tampon of het voorwerp handmatig verwijderen tijdens een gynaecologisch onderzoek.
- Antibiotica indien nodig: Als er tekenen zijn van infectie door het vastzittende voorwerp, kan een antibioticakuur worden voorgeschreven om verdere complicaties te voorkomen.
Behandeling van vaginitis
Vaginitis is een ontsteking van de vaginawand die kan worden veroorzaakt door bacteriële infecties, schimmels, of parasieten. De behandeling varieert afhankelijk van de oorzaak.
- Antibiotica of antischimmelmedicatie: De behandeling kan bestaan uit antibiotica voor bacteriële infecties of antischimmelmedicatie voor schimmelinfecties.
- Hydraterende crèmes: Vaginale vochtinbrengende crèmes kunnen helpen bij droogheid en ongemak, vooral bij hormonale vaginitis, bijvoorbeeld tijdens de menopauze.
Behandeling van urineweginfecties (blaasontsteking)
Als stinkende afscheiding gepaard gaat met pijn bij het plassen, frequent urineren en troebele urine, kan dit wijzen op een urineweginfectie (blaasontsteking).
- Antibiotica: Blaasontsteking wordt behandeld met een korte kuur van antibiotica, zoals nitrofurantoïne of trimethoprim.
- Drink voldoende water: Om de bacteriën uit de blaas te spoelen, wordt aangeraden om veel water te drinken tijdens de behandeling.
Hygiënemaatregelen
Naast medische behandelingen kunnen enkele basisregels voor goede hygiëne helpen bij het voorkomen en behandelen van vaginale geurproblemen.
- Dagelijkse reiniging: Zorg voor een goede hygiëne door het vaginale gebied dagelijks te wassen met water en, indien nodig, een milde, ongeparfumeerde zeep. Vermijd vaginale douches en agressieve zeep, omdat dit de natuurlijke flora kan verstoren.
- Vermijd strakke kleding: Draag ademende, katoenen onderkleding en vermijd strakke kleding die vochtophoping en wrijving kan veroorzaken.
- Tampongebruik: Vervang tampons en maandverband regelmatig, vooral tijdens zware menstruaties, om bacteriegroei te voorkomen.
Behandeling van zeldzamere oorzaken
In zeldzamere gevallen kan stinkende afscheiding worden veroorzaakt door aandoeningen zoals baarmoederhalskanker of vaginakanker.
- Baarmoederhalskanker: Behandeling van baarmoederhalskanker kan bestaan uit chirurgie, radiotherapie of chemotherapie, afhankelijk van het stadium van de ziekte.
- Vaginakanker: Vaginakanker kan worden behandeld met chirurgie, bestraling of chemotherapie, afhankelijk van de ernst en verspreiding van de kanker.
Prognose
De prognose van stinkende vaginale afscheiding hangt af van de onderliggende oorzaak en de tijdigheid van de behandeling. In de meeste gevallen, zoals bij bacteriële vaginose, schimmelinfecties of trichomoniasis, is de prognose gunstig en kan de aandoening goed worden behandeld met antibiotica, antischimmelmedicatie of antiparasitaire middelen. Hier is een gedetailleerd overzicht van de prognose voor de meest voorkomende oorzaken van stinkende vaginale afscheiding:
Bacteriële vaginose (BV)
- Prognose: De meeste vrouwen met bacteriële vaginose herstellen volledig na behandeling met antibiotica. Bij een goede naleving van de behandeling verdwijnen de symptomen meestal binnen een paar dagen. Ongeveer 80-90% van de vrouwen merkt verbetering binnen 1-2 weken.
- Herhalingskans: Helaas keert bacteriële vaginose bij ongeveer 30% van de vrouwen binnen 3 maanden terug. Het risico op herhaling kan worden verminderd door het vermijden van vaginale douches, onbeschermde seks, en het handhaven van een goede hygiëne.
Schimmelinfecties (Candida)
- Prognose: Schimmelinfecties, veroorzaakt door Candida, reageren doorgaans goed op antischimmelmedicatie. De symptomen, zoals jeuk en afscheiding, verdwijnen meestal binnen 1 week na behandeling. De prognose is zeer goed bij een eenmalige infectie.
- Herhalingskans: Ongeveer 5-8% van de vrouwen ervaart terugkerende schimmelinfecties, vaak gerelateerd aan factoren zoals diabetes, antibioticagebruik, of hormonale veranderingen. Voor terugkerende infecties kan langdurige behandeling of preventieve maatregelen nodig zijn, zoals het vermijden van suikerhoudende voeding.
Trichomoniasis
- Prognose: Trichomoniasis wordt meestal effectief behandeld met een eenmalige dosis metronidazol of tinidazol. De symptomen verdwijnen doorgaans snel na behandeling. Beide partners moeten worden behandeld om herinfectie te voorkomen.
- Herhalingskans: Als beide partners worden behandeld, is de kans op herinfectie relatief klein. Zonder behandeling van de partner is er echter een hoog risico op herinfectie.
Pelvic Inflammatory Disease (PID)
- Prognose: De prognose voor PID hangt af van hoe snel de infectie wordt gediagnosticeerd en behandeld. In de vroege stadia van de infectie kan de ontsteking met antibiotica worden behandeld, en de meeste vrouwen herstellen volledig.
- Complicaties: Als PID niet tijdig wordt behandeld, kan het leiden tot ernstige complicaties zoals chronische bekkenpijn, onvruchtbaarheid, of buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Vroege behandeling verbetert de prognose aanzienlijk.
Vergeten tampon of vreemd voorwerp
- Prognose: Zodra de tampon of het vreemde voorwerp is verwijderd, verdwijnt de geur meestal snel en zonder verdere complicaties. In sommige gevallen kan een antibioticakuur nodig zijn als er een infectie is opgetreden. De prognose is uitstekend als het probleem tijdig wordt aangepakt.
Urineweginfectie (blaasontsteking)
- Prognose: Blaasontstekingen worden snel verholpen met een antibioticakuur. De symptomen, zoals pijn bij het plassen en stinkende urine, verdwijnen meestal binnen enkele dagen na het starten van de behandeling.
- Herhalingskans: Sommige vrouwen hebben een verhoogd risico op terugkerende urineweginfecties, vooral als er onderliggende risicofactoren zoals anatomische afwijkingen of chronische gezondheidsproblemen zijn.
Baarmoederhalskanker of vaginakanker
- Prognose: Als stinkende afscheiding wordt veroorzaakt door kanker, hangt de prognose sterk af van het stadium van de ziekte op het moment van diagnose. In de vroege stadia is de prognose gunstig met behandeling (chirurgie, bestraling, chemotherapie), en de overlevingskans is hoog. In gevorderde stadia kan de behandeling complexer zijn, en de prognose verslechtert naarmate de kanker zich verder heeft verspreid.
Hygiëne en voeding
- Prognose: Wanneer stinkende afscheiding het gevolg is van slechte hygiëne of voeding (bijv. het eten van sterk geurende voedingsmiddelen), verdwijnt de geur vaak snel nadat de hygiëne is verbeterd of bepaalde voedingsmiddelen zijn vermeden. Dit vereist geen medische behandeling, en de prognose is uitstekend.
Preventie om terugkeer te voorkomen
De kans op terugkerende episoden van stinkende afscheiding kan worden verkleind door preventieve maatregelen te nemen, zoals:
- Goede hygiëne: Regelmatig wassen van het vaginale gebied met water en het vermijden van vaginale douches of geparfumeerde producten.
- Veilig vrijen: Het gebruik van condooms kan SOA’s helpen voorkomen die tot afscheiding leiden.
- Probiotica: Het regelmatig innemen van probiotica (zoals yoghurt met actieve culturen) kan helpen bij het behouden van een gezonde vaginale flora.
- Tijdige behandeling van infecties: Het snel aanpakken van vaginale en urineweginfecties helpt complicaties en terugkerende klachten te voorkomen.
Complicaties van stinkende vaginale afscheiding
Hoewel stinkende vaginale afscheiding vaak wordt veroorzaakt door relatief onschuldige aandoeningen zoals bacteriële vaginose of een schimmelinfectie, kunnen er complicaties optreden als de onderliggende oorzaak niet wordt behandeld of als de behandeling onvoldoende is. Hieronder volgt een overzicht van mogelijke complicaties, afhankelijk van de specifieke oorzaak van de afscheiding.
Complicaties van bacteriële vaginose (BV)
Bacteriële vaginose (BV) is meestal goed te behandelen, maar als het onbehandeld blijft of regelmatig terugkomt, kunnen er complicaties optreden:
- Verhoogd risico op SOA's: Vrouwen met onbehandelde BV hebben een verhoogd risico op seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's) zoals HIV, chlamydia, en gonorroe. Dit komt omdat de verstoorde vaginale flora de natuurlijke bescherming tegen ziekteverwekkers vermindert.
- Pelvic Inflammatory Disease (PID): Bij onbehandelde BV kan de infectie zich uitbreiden naar de baarmoeder en eileiders, wat leidt tot PID, een ernstige aandoening die kan leiden tot onvruchtbaarheid, chronische bekkenpijn, of buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
- Zwangerschapscomplicaties: BV kan tijdens de zwangerschap leiden tot complicaties zoals vroegtijdige bevalling, een laag geboortegewicht, en voortijdig breken van de vliezen. Vrouwen met BV moeten tijdens de zwangerschap worden behandeld om deze risico's te verminderen.
Complicaties van schimmelinfecties (Candida)
Schimmelinfecties zijn over het algemeen niet gevaarlijk, maar kunnen bij onbehandelde of terugkerende infecties leiden tot:
- Chronische infecties: Sommige vrouwen ontwikkelen terugkerende schimmelinfecties (meer dan vier keer per jaar), wat chronische ongemakken zoals jeuk, pijn en irritatie kan veroorzaken. Dit kan leiden tot seksuele problemen of ongemak bij dagelijkse activiteiten.
- Vaginale schade: Bij terugkerende of onbehandelde schimmelinfecties kan er schade ontstaan aan de vaginale slijmvliezen, wat kan leiden tot irritatie en pijnlijke seks (dyspareunie).
- Uitbreiding van infectie: In zeldzame gevallen kan een onbehandelde schimmelinfectie zich uitbreiden naar andere delen van het lichaam, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem, zoals mensen met HIV of diabetes. Dit kan resulteren in systemische candidiasis, een ernstigere vorm van de infectie.
Complicaties van trichomoniasis
Trichomoniasis kan, indien onbehandeld, leiden tot de volgende complicaties:
- Verhoogd risico op andere SOA's: Net als bij BV verhoogt trichomoniasis het risico op het oplopen van andere SOA's, zoals HIV, omdat de vaginale slijmvliezen kwetsbaarder worden voor infecties.
- Vruchtbaarheidsproblemen: Trichomoniasis kan, indien niet behandeld, leiden tot ontstekingen in de voortplantingsorganen, wat vruchtbaarheidsproblemen kan veroorzaken.
- Zwangerschapscomplicaties: Trichomoniasis kan bij zwangere vrouwen leiden tot vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. Behandeling tijdens de zwangerschap is essentieel om deze risico's te beperken.
Complicaties van Pelvic Inflammatory Disease (PID)
Pelvic Inflammatory Disease (PID) kan ernstige en blijvende complicaties veroorzaken als het niet snel en adequaat wordt behandeld:
- Onvruchtbaarheid: PID kan littekenvorming en schade aan de eileiders veroorzaken, wat kan leiden tot onvruchtbaarheid. Tot 1 op de 10 vrouwen die PID ontwikkelen, wordt onvruchtbaar als gevolg van de aandoening.
- Chronische bekkenpijn: Ongeveer 20% van de vrouwen die PID hebben gehad, ervaart blijvende bekkenpijn door de schade aan de voortplantingsorganen en littekenvorming.
- Buitenbaarmoederlijke zwangerschap: PID verhoogt het risico op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, waarbij een bevruchte eicel zich buiten de baarmoeder nestelt (meestal in de eileiders). Dit kan levensbedreigend zijn en vereist onmiddellijke medische interventie.
Complicaties van een vergeten tampon of vreemd voorwerp
Een vergeten tampon of ander vreemd voorwerp in de vagina kan leiden tot infecties en andere complicaties als het niet tijdig wordt ontdekt:
- Toxisch shocksyndroom (TSS): Dit is een zeldzame maar ernstige complicatie die kan optreden wanneer een tampon te lang in de vagina blijft. TSS is een bacteriële infectie die levensbedreigend kan zijn en onmiddellijke medische behandeling vereist. Symptomen zijn koorts, lage bloeddruk, uitslag en duizeligheid.
- Vaginale infecties: Een vergeten tampon kan een bacteriële infectie veroorzaken die zich kan verspreiden naar de voortplantingsorganen als het voorwerp niet wordt verwijderd en de infectie niet wordt behandeld.
Complicaties van urineweginfecties (blaasontsteking)
Hoewel blaasontstekingen meestal goed te behandelen zijn met antibiotica, kunnen onbehandelde infecties zich uitbreiden naar de nieren, wat leidt tot een nierbekkenontsteking (pyelonefritis). Dit kan ernstige complicaties veroorzaken, zoals:
- Nierschade: Een langdurige of herhaalde nierinfectie kan leiden tot blijvende schade aan de nieren, wat kan resulteren in nierfalen.
- Sepsis: In zeldzame gevallen kan een onbehandelde urineweginfectie leiden tot sepsis, een levensbedreigende aandoening waarbij de infectie zich via de bloedbaan door het lichaam verspreidt.
Complicaties van baarmoederhalskanker of vaginakanker
Als stinkende afscheiding wordt veroorzaakt door baarmoederhalskanker of vaginakanker en deze aandoeningen onbehandeld blijven, kunnen de gevolgen zeer ernstig zijn:
- Verspreiding van kanker: Kanker in een vroeg stadium kan vaak met succes worden behandeld, maar als de ziekte zich verspreidt naar andere delen van het lichaam (metastase), kan de behandeling veel moeilijker worden en zijn de overlevingskansen lager.
- Verlies van voortplantingsorganen: Chirurgische ingrepen voor gevorderde stadia van baarmoederhalskanker of vaginakanker kunnen leiden tot het verlies van de baarmoeder, eileiders of eierstokken, wat leidt tot onvruchtbaarheid.
Psychologische en sociale complicaties
De ervaring van stinkende vaginale afscheiding, vooral als deze aanhoudt of terugkeert, kan psychologische en sociale gevolgen hebben, zoals:
- Verhoogde stress en angst: Vrouwen die te maken hebben met aanhoudende vaginale geur of afscheiding kunnen gevoelens van schaamte, stress en angst ontwikkelen, vooral als de geur invloed heeft op hun sociale en seksuele leven.
- Impact op seksueel welzijn: Aanhoudende geurproblemen of ongemak door vaginale afscheiding kunnen het seksuele welzijn aantasten, wat kan leiden tot een verminderde zin in seks of problemen in relaties.
Preventie
Het voorkomen van stinkende vaginale afscheiding is mogelijk door het handhaven van een goede hygiëne, veilige seksuele praktijken en het vermijden van factoren die de vaginale balans verstoren. Hier zijn enkele effectieve preventieve maatregelen om de gezondheid van de vagina te ondersteunen en geurproblemen te vermijden.
Goede vaginale hygiëne
Een goede dagelijkse hygiëne is cruciaal voor het behoud van een gezonde vaginale flora en het voorkomen van geurproblemen.
- Gebruik water of milde, ongeparfumeerde zeep: Was de buitenkant van de vagina (de vulva) dagelijks met water of een milde, ongeparfumeerde zeep. Vermijd geparfumeerde producten, vaginale sprays of douches die de pH-balans kunnen verstoren en het risico op bacteriële vaginose of infecties kunnen verhogen.
- Vermijd vaginale douches: Hoewel vaginale douches vaak worden gebruikt om geurproblemen op te lossen, kunnen ze juist het natuurlijke evenwicht van de vaginale flora verstoren en infecties veroorzaken. De vagina heeft een zelfreinigend mechanisme en douches zijn niet nodig.
- Regelmatig vervangen van maandverband en tampons: Tijdens de menstruatie is het belangrijk om tampons, maandverband of inlegkruisjes regelmatig te vervangen (om de 4-6 uur) om bacteriegroei en geuren te voorkomen. Vermijd het langdurig dragen van tampons om het risico op infecties, zoals toxisch shocksyndroom, te verminderen.
Vermijd strakke en synthetische kleding
Strakke kleding, vooral als deze van synthetische materialen is gemaakt, kan de luchtcirculatie rond de vagina beperken en leiden tot overmatig zweten, waardoor geurproblemen kunnen ontstaan.
- Draag ademende kleding: Kies voor losse, katoenen ondergoed en kleding die de huid laat ademen. Katoen absorbeert vocht beter en helpt om een droge omgeving te creëren, waardoor het risico op geur en infecties wordt verminderd.
- Wissel na het sporten van kleding: Na fysieke activiteiten waarbij veel wordt gezweet, zoals sporten, is het belangrijk om de vochtige kleding direct te vervangen door droge, schone kleding. Dit voorkomt dat bacteriën zich vermenigvuldigen in het vochtige gebied.
Veilig vrijen
Seksuele activiteiten kunnen invloed hebben op de vaginale flora, vooral als je geen bescherming gebruikt. Het is belangrijk om veilige seksuele praktijken te volgen om infecties en geurproblemen te voorkomen.
- Gebruik van condooms: Gebruik altijd condooms bij seks om het risico op seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's) te verminderen, zoals trichomoniasis, chlamydia en gonorroe, die stinkende afscheiding kunnen veroorzaken.
- Was jezelf na seks: Spoel de vagina na seksuele activiteit af met lauwwarm water. Vermijd agressieve zeep, want dit kan de pH-balans verstoren.
Probiotica en voeding
Een gezond dieet kan helpen bij het ondersteunen van de natuurlijke balans van bacteriën in de vagina.
- Probiotica: Het regelmatig consumeren van probiotische producten zoals yoghurt met levende culturen of probiotische supplementen kan helpen bij het in stand houden van een gezonde vaginale flora. Probiotica bevorderen de groei van goede bacteriën (lactobacillen) die helpen om infecties zoals bacteriële vaginose en schimmelinfecties te voorkomen.
- Voeding: Vermijd een overmatige inname van suiker, omdat suiker de groei van Candida (schimmelinfecties) kan bevorderen. Een uitgebalanceerd dieet met voldoende vitamines en mineralen helpt de algehele gezondheid te ondersteunen.
Gezonde seksuele en reproductieve gewoonten
Om terugkerende vaginale infecties en geurproblemen te voorkomen, is het belangrijk om aandacht te besteden aan gezonde gewoonten met betrekking tot seksuele gezondheid en reproductie.
- Behandel infecties tijdig: Als je symptomen van een vaginale infectie opmerkt, zoals een verandering in geur, kleur of textuur van de afscheiding, raadpleeg dan direct een arts voor een diagnose en behandeling. Dit voorkomt complicaties en herinfectie.
- Vermijd overmatig gebruik van glijmiddelen: Als je glijmiddelen gebruikt, kies dan voor producten die pH-neutraal en ongeparfumeerd zijn om de vaginale balans niet te verstoren.
Regelmatige medische controles
Het is belangrijk om regelmatig een bezoek te brengen aan de huisarts of gynaecoloog voor preventieve controles, vooral als je vatbaar bent voor vaginale infecties of menstruatiestoornissen.
- Screening op SOA’s: Seksueel actieve vrouwen moeten zich regelmatig laten testen op seksueel overdraagbare aandoeningen, zelfs als ze geen symptomen ervaren. Vroege diagnose en behandeling kunnen ernstige complicaties voorkomen.
- Controle tijdens de zwangerschap: Zwangere vrouwen moeten regelmatige prenatale controles ondergaan om mogelijke vaginale infecties zoals bacteriële vaginose of trichomoniasis te behandelen, die het risico op vroegtijdige bevalling kunnen verhogen.
Beheer hormonale veranderingen
Hormonale schommelingen kunnen van invloed zijn op de vaginale afscheiding, vooral tijdens de menopauze, zwangerschap, of bij gebruik van anticonceptie.
- Vaginale oestrogeencrème: Voor vrouwen in de menopauze kan het gebruik van een vaginale oestrogeencrème helpen om de vaginale vochtigheid en pH-balans te verbeteren, waardoor geurproblemen en droogheid worden verminderd.
- Hormoontherapie en anticonceptie: Als je hormonale anticonceptie gebruikt of hormoontherapie ondergaat, is het belangrijk om mogelijke bijwerkingen zoals veranderingen in vaginale afscheiding met je arts te bespreken.
Voorkom overmatig zweten
Overmatig zweten in het genitale gebied kan geurproblemen verergeren. Hier zijn enkele tips om dit te voorkomen:
- Gebruik talkpoeder: Breng een beetje talkpoeder aan rond de buitenste schaamlippen om overtollig vocht te absorberen. Gebruik geen poeder binnenin de vagina, omdat dit irritatie kan veroorzaken.
- Gebruik ademende maandverbanden of inlegkruisjes: Als je maandverband of inlegkruisjes draagt, kies dan voor producten zonder plastic laagjes om zweet en geur te minimaliseren.
[Conclusie: actieve preventie voor een gezonde vaginale flora
Stinkende vaginale afscheiding kan vaak worden voorkomen door aandacht te besteden aan goede hygiëne, gezonde seksuele praktijken, voeding en medische controles. Door de vaginale balans te behouden en tijdig medische hulp in te schakelen bij symptomen, kunnen ernstige complicaties worden vermeden. Het handhaven van een gezonde leefstijl en routine is de sleutel tot het voorkomen van vaginale geurproblemen en het bevorderen van algehele vaginale gezondheid.
Lees verder