Amyotrofe Laterale Sclerose (ALS): Neurologische aandoening

Amyotrofe laterale sclerose (ALS) is een snel progressieve neurologische aandoening waarbij zenuwcellen in het ruggenmerg en de hersenen geleidelijk afsterven. Dit leidt tot aantasting van de zenuwen en spieren. De ziekte begint meestal met zwakte en atrofie in de armen en benen en kan uiteindelijk ademhalingsproblemen veroorzaken. De cognitieve functies, zoals intelligentie, denken, zien, ruiken, proeven, horen, en aanraken blijven echter intact. De behandeling van ALS is voornamelijk symptomatisch en ondersteunend, omdat er momenteel geen genezing mogelijk is. De vooruitzichten voor patiënten met ALS zijn vaak somber.

• Synoniemen van Amyotrofe Laterale Sclerose
• Epidemiologie van de neurologische aandoening
• Mechanisme
• Vormen van ALS
• Oorzaken van het afsterven van zenuwcellen
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van de ziekte
• Complicaties van ALS
• Preventie van Amyotrofe Laterale Sclerose
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met Amyotrofe Laterale Sclerose (ALS)
• Zoek een gespecialiseerd zorgteam
• Gebruik hulpmiddelen om de mobiliteit te verbeteren
• Zorg voor je ademhaling
• Eet een evenwichtig voedingspatroon
• Beheer pijn en ongemak
• Communicatieondersteuning
• Zorg voor voldoende rust en slaap
• Ondersteuning voor familie en vrienden
• Misvattingen rond amyotrofische laterale sclerose (ALS)
• ALS treft alleen oudere mensen
• ALS veroorzaakt altijd snel overlijden
• Er is geen behandeling voor ALS
• Alleen genetische factoren veroorzaken ALS
• ALS heeft altijd ernstige gevolgen voor de ademhaling
• Mensen met ALS kunnen niet actief zijn
• Alle ALS-patiënten hebben dezelfde symptomen

Synoniemen van Amyotrofe Laterale Sclerose

Amyotrofe laterale sclerose staat ook bekend onder de volgende synoniemen:

• Amyotrofische laterale sclerose
• De ziekte van Charcot
• De ziekte van Lou Gehrig (vernoemd naar de beroemde baseballspeler die met de aandoening werd gediagnosticeerd)
• Motorische neuronenziekte

Epidemiologie van de neurologische aandoening

Amyotrofe Laterale Sclerose (ALS) is een progressieve neurodegeneratieve aandoening die wereldwijd voorkomt. Het is een zeldzame ziekte met een aanzienlijke impact op patiënten en hun omgeving. De incidentie en prevalentie verschillen per regio, wat waarschijnlijk verband houdt met genetische en omgevingsfactoren.

Incidentie en prevalentie
De incidentie van ALS wordt geschat op 1-2 gevallen per 100.000 personen per jaar. De prevalentie ligt wereldwijd rond de 4-6 gevallen per 100.000 personen, afhankelijk van de populatie en de gebruikte diagnosecriteria. In Europa en Noord-Amerika lijkt de incidentie iets hoger te zijn dan in andere delen van de wereld.

Demografische patronen
ALS treft vaker mannen dan vrouwen, met een verhouding van ongeveer 1,3:1. De gemiddelde leeftijd bij aanvang van symptomen is 55-65 jaar, hoewel zeldzame gevallen bij jongeren en ouderen worden gemeld.

Geografische en etnische verschillen
Hoewel ALS wereldwijd voorkomt, zijn er geografische variaties. In Japan is de incidentie bijvoorbeeld lager dan in Europa, terwijl bepaalde regio's, zoals Guam, een verhoogd risico lijken te hebben vanwege genetische en milieu-invloeden.

Mechanisme

ALS wordt gekenmerkt door progressieve degeneratie van motorneuronen in het ruggenmerg, de hersenstam en de motorische cortex. Dit leidt tot spierzwakte, spasticiteit en uiteindelijk verlamming.

Genetische factoren
Ongeveer 10% van de ALS-gevallen is familiair en wordt vaak geassocieerd met mutaties in genen zoals SOD1, C9orf72, en TARDBP. Deze genen beïnvloeden eiwitaggregatie, RNA-metabolisme en oxidatieve stress.

Cellulaire mechanismen
Mechanismen zoals excitotoxiciteit, mitochondriale dysfunctie, en ontsteking spelen een rol bij de motorneurondegeneratie. Glutamaat-overbelasting leidt tot toxische schade aan neuronen.

Systemische effecten
Naast de directe neuronale schade kan ALS leiden tot secundaire effecten, zoals ademhalingsproblemen en voedingsstoornissen, door de betrokkenheid van spieren die essentieel zijn voor ademhaling en slikken.

Vormen van ALS

ALS wordt onderverdeeld in twee hoofdvormen: sporadisch en familiaal.

Sporadisch
De sporadische vorm van amyotrofe laterale sclerose is de meest voorkomende, goed voor 90-95% van de gevallen. Deze vorm treedt willekeurig op, zonder duidelijke oorzaak of familiale geschiedenis van de ziekte.

Familiaal
De familiaire vorm van ALS is minder gebruikelijk en erfelijk. Dit betekent dat de aandoening binnen families kan voorkomen door genetische overerving.

Oorzaken van het afsterven van zenuwcellen

Bij ALS sterven de motorische zenuwcellen af, waardoor ze geen signalen meer naar de spieren kunnen sturen. Dit leidt uiteindelijk tot spierzwakte, spiertrekkingen en een verlies van motorische controle. De aandoening verloopt progressief, en wanneer de ademhalingsspieren niet meer functioneren, kan ademhalen moeilijk of onmogelijk worden.

De exacte oorzaken van ALS zijn nog niet volledig begrepen, maar verschillende theorieën worden voorgesteld:

Chemische onbalans
Bij ALS wordt vaak een verhoogd niveau van glutamaat, een neurotransmitter, aangetroffen in de hersenen en de ruggenmergvloeistof. Verhoogde glutamaatniveaus kunnen toxisch zijn voor zenuwcellen.

Genmutatie
Verschillende genetische mutaties kunnen leiden tot familiaire ALS, met symptomen die vergelijkbaar zijn met de sporadische vorm van de ziekte.

Ongeorganiseerde Immuunrespons
Het immuunsysteem kan normale lichaamscellen aanvallen, wat leidt tot hun afsterven en bijdraagt aan de progressie van ALS.

Abnormale eiwitten
Verkeerde eiwitten binnen zenuwcellen kunnen zich ophopen en leiden tot celvernietiging.

Risicofactoren

De risicofactoren voor ALS omvatten zowel genetische als omgevingsfactoren, hoewel het exacte samenspel nog niet volledig begrepen is.

Leeftijd en geslacht
De meeste gevallen van ALS ontstaan tussen de 40 en 70 jaar, met een piek rond de 60 jaar. Mannen hebben een iets hoger risico dan vrouwen.

Genetische predispositie
Familiaire ALS wordt geassocieerd met erfelijke genetische mutaties, terwijl sporadische ALS vaak multifactorieel is met mogelijk subtiele genetische invloeden.

Omgevingsfactoren
Blootstelling aan zware metalen, pesticiden en mogelijk fysieke trauma’s worden beschouwd als risicofactoren, hoewel de bewijslast hiervoor beperkt blijft. Roken wordt geassocieerd met een licht verhoogd risico.

Risicogroepen

Verschillende groepen patiënten hebben een verhoogd risico op ALS vanwege genetische, demografische of omgevingsfactoren.

Familiaire gevallen
Personen met een familiegeschiedenis van ALS hebben een aanzienlijk verhoogd risico, vooral als de aandoening eerder op jonge leeftijd voorkwam.

Patiënten met genetische mutaties
Dragers van mutaties in genen zoals C9orf72 of SOD1 lopen een hoger risico op het ontwikkelen van ALS. Deze groep kan baat hebben bij vroeg genetisch advies.

Beroepsmatige blootstelling
Beroepen met blootstelling aan pesticiden, zware metalen of fysiek trauma worden in sommige studies gekoppeld aan een verhoogd risico op ALS.

Symptomen

Beginstadium
In het beginstadium ervaren patiënten vaak zwakte in een ledemaat, wat zich binnen enkele dagen tot weken uitbreidt. Na verloop van tijd kan de zwakte zich ook in andere ledematen ontwikkelen. Sommige patiënten ervaren ook spraak- en slikproblemen in deze fase.

Later stadium
Aangezien ALS progressief is, ontstaan steeds meer symptomen. De meest voorkomende symptomen zijn:

Lichamelijk

• Aanhoudende vermoeidheid
• Aspiratie of verstikking tijdens maaltijden
• Beperkingen in het gebruik van de armen en benen
• Dysartrie: onduidelijke spraak (door een vergrote tong: macroglossie), heesheid, abnormaal spraakpatroon en/of moeite met stemgebruik
• Gewichtsverlies
• Het laten vallen van voorwerpen
• Moeilijkheden bij het hoofd omhoog houden of het aannemen van een goede houding
• Spasticiteit (spierstijfheid)
• Spierkrampen en spiertrekkingen (fasciculaties), vooral in handen, armen, schouders, voeten en tong
• Struikelen en vallen
• Verlies van motorische controle in handen en armen

Mentaal

• Een depressie
• Onaangepast sociaal gedrag
• Oncontroleerbare periodes van lachen of huilen

Laatste stadium
In het laatste stadium, doorgaans binnen twee tot vijf jaar na de diagnose, vertonen patiënten ernstige slik-, spreek- en ademhalingsproblemen en verlamming van beide armen en benen.

Alarmsymptomen

De vroege herkenning van alarmsymptomen van ALS kan bijdragen aan een snellere diagnose en betere controle van symptomen.

Progressieve spierzwakte
Asymmetrische zwakte in armen of benen, vaak beginnend in de handen of voeten, is een van de eerste symptomen van ALS.

Spasticiteit en krampen
Patiënten kunnen pijnlijke spierkrampen en stijfheid ervaren, wat kan wijzen op motorneuronschade.

Dysartrie en dysfagie
Moeite met spreken en slikken zijn veelvoorkomende symptomen in een later stadium en vereisen snelle medische controle.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
Er is geen specifieke test voor de diagnose van ALS. De arts zal de medische geschiedenis en eventuele familiale voorgeschiedenis van ALS onderzoeken en de symptomen evalueren. Vervolgens worden diverse onderzoeken uitgevoerd om andere aandoeningen uit te sluiten, waaronder:

• Bloedonderzoek
• Elektromyografie (EMG) en zenuwgeleidingsonderzoek: Hiermee worden zenuw- en spieraandoeningen opgespoord.
• Een lumbale punctie (ruggenprik): Hierbij wordt ruggenmergvocht afgenomen om infecties of andere aandoeningen van de hersenen en het ruggenmerg te detecteren.
• MRI-scan: Deze scan detecteert ruggenmergtumoren, hernia's of andere aandoeningen die mogelijk de symptomen veroorzaken.
• Röntgenfoto
• Spierbiopsie of Zenuwbiopsie: Hierbij wordt een stukje spier- of zenuwweefsel genomen voor microscopisch onderzoek door een patholoog.
• Urineonderzoek

Differentiële diagnose
Verschillende infectieziekten zoals het humaan immunodeficiëntievirus (HIV), het humaan T-cel leukemievirus (HTLV-1), polio, en het West-Nijlvirus (West-Nijlvirus) kunnen symptomen vertonen die lijken op ALS. Ook andere neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose, het postpolio-syndroom, multifocale motorische neuropathie, en spinale musculaire atrofie kunnen op bepaalde manieren overeenkomen met ALS.

Andere differentiële diagnoses voor ALS omvatten:

• Acute virale infecties die de motorische neuronen aantasten: coxsackie, West-Nijl, en herpes zoster (veroorzaker van gordelroos), polio
• Cervicale schijf syndromen
• Chronische inflammatoire demyeliniserende polyradiculoneuropathie
• De ziekte van Tay-Sachs
• Een lymfoom
• Hersenstamgliomen
• Hersenstamsyndromen
• Het centraal CORD-syndroom
• Het syndroom van Lambert-Eaton (LEMS)
• Kopertekort myelopathie
• Kwikvergiftiging (overmatige blootstelling aan kwik)
• Loodvergiftiging
• Monoklonale gammopathieën
• Monomelische amyotrofie
• Motorneuropathieën
• Multifocale verworven demyeliniserende neuropathie
• Myopathieën
• Neurosarcoïdose (complicatie van sarcoïdose, een aandoening die huid, ogen, longen en zenuwstelsel aantast)
• Paraneoplastische neuropathie
• Polymyositis (auto-immuunaandoening met spierzwakte)
• Posttraumatische syringomyelia
• Primaire laterale sclerose
• Ruggenmerg arterioveneuze malformatie (misvorming)
• Tumoren van het centrale zenuwstelsel
• Vasculitis (bloedvatontsteking)

Behandeling

Er is momenteel geen genezing voor amyotrofe laterale sclerose. De behandeling richt zich op symptomatische en ondersteunende zorg. Dit omvat:

• Fysiotherapie, ergotherapie, logopedie, ademhalingstherapie en voedingsondersteuning.
• Het gebruik van geneesmiddelen en warmtetherapieën om spierkrampen te verlichten.
• Het handhaven van spierkracht en spierfunctie door middel van oefeningen.
• Het medicijn riluzole kan de levensduur van patiënten met ALS verlengen.
• Hulpmiddelen voor mobiliteit en communicatie worden ingezet om de patiënt te ondersteunen.
• Voedingsproblemen kunnen worden aangepakt met een gastrostomie, een chirurgische ingreep waarbij een buis in de maag wordt geplaatst voor gemakkelijke voeding.
• Steun- en contactgroepen bieden mentaal en emotioneel support aan patiënten.

Prognose van de ziekte

De prognose van ALS varieert, maar de meeste patiënten overlijden binnen 3-5 jaar na de eerste symptomen als gevolg van ademhalingsfalen.

Ziekteprogressie
De snelheid van progressie verschilt per patiënt. Factoren zoals leeftijd bij aanvang en de vorm van ALS (bulbair of spinaal) beïnvloeden de uitkomst.

Levenskwaliteit
Hoewel de levensverwachting kort is, kunnen interventies zoals niet-invasieve ventilatie en voedingsaanpassingen de levenskwaliteit verbeteren.

Complicaties van ALS

Complicaties van amyotrofe laterale sclerose omvatten:

• Aspiratiepneumonie (longontsteking door het inademen van vloeistoffen of voeding)
• Complicaties door rolstoelgebondenheid of bedlegerigheid, zoals decubitus (doorligwonden) en huidinfecties
• Diep veneuze trombose (pijn en zwelling in het been of bekken) en longembolie
• Longontsteking (pneumonie)
• Frontotemporale dementie
• Longfalen (Adult Respiratory Distress Syndrome)
• Progressief verlies van de mogelijkheid om dagelijkse activiteiten uit te voeren
• Respiratoire insufficiëntie (ademhalingsproblemen)
• Voedingsproblemen, wat kan leiden tot uitdroging en ondervoeding

Preventie van Amyotrofe Laterale Sclerose

Amyotrofe laterale sclerose (ALS) is momenteel niet te voorkomen, aangezien de exacte oorzaak van de ziekte nog niet volledig bekend is. Er zijn echter enkele algemene richtlijnen en preventieve maatregelen die kunnen bijdragen aan het algemene welzijn en mogelijk het risico op het ontwikkelen van neurologische aandoeningen kunnen verminderen:

Gezonde levensstijl
Een gezonde levensstijl kan bijdragen aan het verminderen van het risico op veel ziekten en aandoeningen, inclusief neurologische aandoeningen zoals ALS. Dit omvat:

• Regelmatige lichaamsbeweging: Het handhaven van een actieve levensstijl ondersteunt de algehele gezondheid van het zenuwstelsel en de spieren.
• Gezonde voeding: Een evenwichtig dieet rijk aan antioxidanten en voedingsstoffen kan het lichaam helpen om gezonde cellen te behouden en ontstekingen te verminderen.
• Voldoende slaap: Kwalitatieve slaap is essentieel voor de regeneratie en het behoud van de gezondheid van zenuwcellen en spieren.
• Vermijden van toxines: Beperk blootstelling aan schadelijke stoffen zoals zware metalen en chemische toxines die mogelijk invloed kunnen hebben op de zenuwgezondheid.

Gezondheidscontrole en begeleiding
Regelmatige medische controles en vroegtijdige diagnose van mogelijke aandoeningen kunnen helpen om symptomen vroegtijdig te identificeren. Dit kan vooral belangrijk zijn voor mensen met een familiaire geschiedenis van ALS of andere neurologische aandoeningen.

Ondersteuning en educatie

• Educatie over ALS: Kennis over de ziekte kan bijdragen aan een vroegtijdige identificatie van symptomen en kan patiënten en hun families beter voorbereiden op mogelijke toekomstige behoeften.
• Ondersteuningsgroepen: Deelname aan ondersteuningsgroepen en netwerken kan helpen bij het delen van informatie en het bieden van emotionele ondersteuning.

Hoewel er geen specifieke preventieve maatregelen zijn die ALS volledig kunnen uitsluiten, kunnen deze algemene richtlijnen bijdragen aan het bevorderen van een gezonde levensstijl en het ondersteunen van het welzijn van het zenuwstelsel.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met Amyotrofe Laterale Sclerose (ALS)

Amyotrofe Laterale Sclerose (ALS) is een progressieve neurodegeneratieve ziekte die de zenuwen in het ruggenmerg en de hersenen aantast, wat leidt tot spierzwakte, verlamming en uiteindelijk verlies van functies. Het is belangrijk om goed voorbereid te zijn en samen te werken met een medisch team om de symptomen te beheersen en de kwaliteit van leven te verbeteren. Hier zijn enkele praktische tips voor het omgaan met ALS.

Zoek een gespecialiseerd zorgteam

Het is cruciaal om samen te werken met een team van medische professionals die ervaring hebben met ALS, zoals neurologische specialisten, therapeuten en logopedisten. Dit team kan je helpen bij het beheer van de symptomen en het ontwikkelen van een behandelingsplan op maat. Het kan ook nuttig zijn om toegang te hebben tot psychische stoornissen en andere ondersteuningsdiensten, aangezien de psychische impact van ALS aanzienlijk kan zijn.

Gebruik hulpmiddelen om de mobiliteit te verbeteren

Naarmate ALS vordert, kan het moeilijker worden om te bewegen en dagelijkse taken uit te voeren. Het gebruik van hulpmiddelen zoals rolstoelen, krukken, of aangepaste apparatuur kan je helpen je mobiliteit te behouden en je onafhankelijkheid te vergroten. Een fysiotherapeut kan je ook begeleiden in het gebruik van deze hulpmiddelen en je helpen met oefeningen die de spierkracht zoveel mogelijk behouden.

Zorg voor je ademhaling

Bij ALS kan de spierzwakte ook de ademhalingsspieren aantasten, wat leidt tot ademhalingsproblemen. Het is belangrijk om je arts regelmatig te raadplegen over je ademhalingsfunctie en om ademhalingsoefeningen te doen om je longen zoveel mogelijk gezond te houden. In sommige gevallen kan het nodig zijn om apparatuur te gebruiken om de ademhaling te ondersteunen, zoals een CPAP-apparaat of een beademingsapparaat.

Eet een evenwichtig voedingspatroon

Gezond eten is essentieel voor iedereen, maar voor mensen met ALS kan het nog belangrijker zijn om ervoor te zorgen dat je voldoende voeding binnenkrijgt, aangezien de ziekte je vermogen om te slikken kan aantasten. Werk samen met een diëtist om een evenwichtig voedingspatroon op te stellen dat rijk is aan calorieën, eiwitten en vitaminen om je energie op peil te houden. Het kan ook nuttig zijn om je voedingspatroon aan te passen aan je veranderende behoeften, bijvoorbeeld door gebruik te maken van voedingssupplementen of vloeibare voeding als slikken moeilijker wordt.

Beheer pijn en ongemak

Pijn kan een probleem zijn bij ALS, vooral naarmate de spierzwakte vordert en de mobiliteit vermindert. Het is belangrijk om je arts te raadplegen over pijnbestrijding en het gebruik van medicatie die je kan helpen om pijn te beheersen. Daarnaast kunnen fysiotherapie en massages helpen om ongemak te verlichten en de bloedcirculatie te bevorderen.

Communicatieondersteuning

Aangezien ALS de spieren die nodig zijn voor spraak en communicatie kan aantasten, kan het nodig zijn om alternatieve communicatiemiddelen te gebruiken. Een logopedist kan je helpen bij het ontwikkelen van technieken om te blijven communiceren, zoals het gebruik van spraakcomputers of andere hulpmiddelen. Het is belangrijk om jezelf niet te isoleren en open te staan voor de verschillende manieren om met anderen in contact te blijven.

Zorg voor voldoende rust en slaap

Een goede nachtrust is belangrijk voor het herstel en het behouden van energie. ALS kan je slaap beïnvloeden, vooral als ademhalingsproblemen optreden. Het creëren van een comfortabele slaapomgeving en het gebruik van ademhalingshulpmiddelen kan je helpen om beter te slapen en uitgerust wakker te worden. Praat met je arts als je merkt dat je slaap ernstig wordt verstoord.

Ondersteuning voor familie en vrienden

Het leven met ALS heeft niet alleen invloed op de patiënt, maar ook op de familie en vrienden. Het kan nuttig zijn om psychologische ondersteuning of een steungroep te zoeken voor zowel de patiënt als de dierbaren. Dit kan hen helpen omgaan met de emotionele belasting van de ziekte en hen in staat stellen om beter voor elkaar te zorgen. Regelmatige gesprekken over de voortgang van de ziekte kunnen helpen om de zorg voor elkaar goed te organiseren.

Misvattingen rond amyotrofische laterale sclerose (ALS)

Amyotrofische laterale sclerose (ALS) is een ernstige neurologische aandoening die de zenuwen aantast die verantwoordelijk zijn voor het aansteken van de spieren. Er zijn veel misvattingen over ALS, wat kan leiden tot verwarring en misbegrip. Het is belangrijk om deze misverstanden te verhelderen om de juiste zorg en informatie te bieden aan mensen die getroffen zijn door deze aandoening.

ALS treft alleen oudere mensen

Hoewel ALS vaker wordt gediagnosticeerd bij mensen boven de 50 jaar, kan de ziekte op elke leeftijd beginnen. Er zijn gevallen van ALS bij jongere mensen, zelfs in de dertig of veertig. De oorzaken van de ziekte kunnen variëren, maar leeftijd is niet de enige bepalende factor. Het is belangrijk om niet alleen oudere volwassenen in gedachten te houden bij het overwegen van de mogelijke symptomen van ALS.

ALS veroorzaakt altijd snel overlijden

Hoewel ALS een ernstige aandoening is, betekent dit niet dat het altijd snel tot overlijden leidt. De progressie van ALS verschilt sterk tussen individuen. Sommige mensen kunnen jarenlang leven met de ziekte, waarbij hun kwaliteit van leven deels behouden blijft door intensieve zorg en ondersteuning. Andere patiënten ervaren een snellere progressie van de ziekte, maar het verloop is niet uniform voor iedereen.

Er is geen behandeling voor ALS

Hoewel er momenteel geen genezing is voor ALS, zijn er wel behandelingen die de symptomen kunnen verlichten en de kwaliteit van leven kunnen verbeteren. Dit kan het gebruik van medicijnen omvatten die spierzwakte en pijn verminderen, evenals fysiotherapie om mobiliteit te behouden. Ondersteuning van ademhalings- en voedingsbehoeften kan de levenskwaliteit aanzienlijk verbeteren, zelfs als er geen genezing beschikbaar is.

Alleen genetische factoren veroorzaken ALS

Hoewel genetische factoren een rol kunnen spelen in het ontstaan van ALS, is het vaak niet de enige oorzaak. In sommige gevallen komt ALS voor zonder duidelijke erfelijke achtergrond, wat wijst op omgevings- of andere onbekende factoren die bijdragen aan het ontstaan van de ziekte. Genetische tests kunnen helpen om risicofactoren te identificeren, maar ze verklaren niet altijd waarom iemand ALS ontwikkelt.

ALS heeft altijd ernstige gevolgen voor de ademhaling

Hoewel ademhalingsproblemen een veelvoorkomend symptoom zijn bij ALS, treft dit niet alle patiënten op dezelfde manier of in hetzelfde stadium van de ziekte. Sommige mensen ervaren ademhalingsmoeilijkheden pas in een later stadium, terwijl anderen al vroeg in het ziekteproces ademhalingsondersteuning nodig hebben. Er zijn ook technieken en apparaten die kunnen helpen bij het ondersteunen van de ademhaling en het verbeteren van de levenskwaliteit, zoals beademingsapparatuur.

Mensen met ALS kunnen niet actief zijn

Patiënten met ALS kunnen in de vroege stadia van de ziekte nog steeds enigszins actief blijven. Fysiotherapie en revalidatie kunnen hen helpen om hun mobiliteit te behouden zolang als mogelijk. Het is belangrijk om de fysieke activiteit en oefeningen aan te passen aan de voortgang van de ziekte, zodat patiënten zoveel mogelijk onafhankelijk kunnen blijven. Zelfs wanneer er sprake is van spierzwakte, kunnen er verschillende manieren zijn om de functionaliteit van het lichaam te ondersteunen.

Alle ALS-patiënten hebben dezelfde symptomen

De symptomen van ALS variëren sterk van persoon tot persoon. Sommige patiënten kunnen aanvankelijk alleen spierzwakte ervaren in de armen of benen, terwijl anderen al vroeg in de ziekte moeite hebben met spreken of slikken. Het verloop van de ziekte kan ook sterk variëren. Er zijn geen twee gevallen van ALS die precies hetzelfde zijn, e

Lees verder

• Motorneuronziekte: Progressieve verzwakking van spieren