Projectielbraken: Explosief (heftig) braken
Braken is een vervelende ervaring. Zowel kinderen, volwassen als ouderen lijden echter mogelijk aan projectielbraken (explosief braken). Bij deze bijzonder pijnlijke aandoening moet een patiënt omwille van een aandoening of omgevingsfactor plotseling heftig braken zonder dat hij vooraf misselijk is. De maaginhoud spuwt de patiënt mogelijk zelfs met grote kracht een paar meter verder uit. Projectielbraken gebeurt veelal in korte maar zeer krachtige episodes, maar veroorzaakt mogelijk wel uitdroging, ondervoeding en andere complicaties wanneer een chronische vorm van de aandoening onbehandeld blijft. De behandeling van deze onaangename ziekte is variabel en afhankelijk van de oorzaak. In de meeste gevallen verdwijnt projectielbraken wanneer de oorzaak behandeld of verdwenen is, maar sommige vormen van het explosief braken zijn moeilijk te behandelen.
Oorzaken van projectielbraken
Het spijsverteringsstelsel besluit dat het onmiddellijk de maagvoedingsstoffen moet verwijderen waardoor de patiënt zonder waarschuwingssignaal moet braken. Het lichaam heeft de tijd niet om zich voor te bereiden op het braken, waardoor de patiënt heel erg krachtig de inhoud van de maag uitspuwt. Enkele aandoeningen en omgevingsfactoren liggen aan de basis van het heftig braken.
Aandoeningen en zeer krachtig braken
Diverse medische aandoeningen resulteren in projectielbraken.
Cyclisch braken syndroom
Het cyclisch braken syndroom kenmerkt zich door intens braken, dat enkele uren tot dagen aanhoudt, met ook langdurige perioden zonder symptomen.
Hormonale evenwichtigheden
In een aantal omstandigheden gaan patiënten chronisch projectielbraken. Dit gebeurt door
hormonale stoornissen zoals diabetes mellitus (
suikerziekte), de zwangerschap, een overactieve schildklier (
hyperthyreoïdie) en weinig activiteit van de
bijnieren (
ziekte van Addison).
Infectie
Veelal leidt een virale infectie tot het explosief braken, maar ook bacteriën veroorzaken mogelijk deze vervelende aandoening. Zeer veel verschillende infectievormen binnen en buiten het maagdarmkanaal leiden tot projectiel braken zoals:
Koorts, zwakte,
diarree en en
vermoeidheid zijn enkele algemene symptomen die optreden bij de meeste infecties.
Maag- en darmobstructie
Door een verstopping aan de maag of darmen treedt projectielbraken op, meestal enkele uren na het eten van een maaltijd.
Nierproblemen
Nierfalen en
nierstenen gaan gepaard met projectielbraken; hierbij is het vaak kenmerkend dat patiënten ’s morgens vroeg moeten braken.
Ontsteking in buik
Buikpijn gevolgd door projectielbraken wijst mogelijk op een ontsteking in de buik, zoals pancreatitis (ontsteking van de alvleesklier) of een
darmobstructie.
Psychiatrische stoornissen
Braken net na het eten is mogelijk gerelateerd aan
psychiatrische stoornissen zoals
angst,
anorexia nervosa (
eetstoornis met verstoord lichaamsbeeld) of
boulimie (oncontroleerbare vreetbuien en compenserend gedrag). Bij kinderen is misbruik een mogelijke oorzaak van krachtig braken. Zeer storende en onaangename beelden of geluiden leiden mogelijk eveneens tot hevig braken.
Pylorusstenose
Baby’s lijden mogelijk aan projectiel braken als gevolg van een
pylorusstenose. Hierbij moeten ze plots braken na het eten doordat de spieren van de pylorus aan de onderkant van de maag voorkomen dat voedsel de dunne darm kan binnendringen. De maaguitgang is met andere woorden vernauwd, dus het voedsel bereikt de dunne darm niet en wordt weer uitgespuwd. Een operatie is de enige behandelingsoptie voor baby’s met deze aandoening.
Verhoogde hersendruk en hersenaandoeningen
Projectielbraken is geassocieerd met diverse aandoeningen aan de
hersenen en een verhoogde hersendruk, zoals
meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn en een
stijve nek), een hoofdletsel /
hersentrauma,
hersentumoren,
convulsies (stuipen: oncontroleerbare fysieke bewegingen en veranderingen in het bewustzijn),
multiple sclerose en het
shaken-baby-syndroom (vorm van kindermishandeling)

Explosief braken resulteert mogelijk uit een zwangerschap (zwangerschapsmisselijkheid) /
Bron: PublicDomainPictures, PixabayZwangerschap
Vrouwen die zwangerschapsmisselijkheid ervaren, braken 's morgens vroeg mogelijk explosief, en dit vooral in het begin van de zwangerschap. Naarmate de zwangerschap vordert of de vrouw bevallen is, verdwijnt de aandoening..
Andere oorzaken
Andere oorzaken van projectielbraken zijn:

Alcoholisme leidt mogelijk tot projectielbraken /
Bron: Jarmoluk, PixabayOmgevingsfactoren en heftig overgeven
Enkele omgevingsfactoren dragen bij aan de totstandkoming van explosief
braken.
Behandeling van explosief braken
Kinderen en ouderen lijden sneller aan uitdrogingsverschijnselen als gevolg van het projectielbraken. Zij krijgen bijgevolg intraveneus (via een ader) vocht toegediend in het ziekenhuis. Verder herstelt de arts indien nodig de
verstoorde elektrolytenbalans. Vervolgens onderzoekt de arts wat de oorzaak is van het braken en behandelt hij indien nodig het onderliggend probleem. Is het niet mogelijk om de oorzaak te bepalen of behandelen, dan zet de arts een ondersteunende behandeling in om de symptomen te verlichten. Dit gebeurt met de hulp van medicijnen (
anti-emetica) zoals fenothiazines, 5-HT 3-receptorantagonisten, dopamine-receptorantagonisten,
antihistaminica (behandelt
allergische reacties) en
anticholinergica (remt spierbewegingen). Andere stoffen die inzetbaar zijn voor de behandeling van chronisch projectielbraken omvatten
benzodiazepinen (behandelt angst en slaapproblemen) en tricyclische
antidepressiva. Bij patiënten die langdurig braken, zijn soms medicijnen nodig voor het verlagen van de zuurproductie, waardoor de slokdarm bescherming krijgt tegen het zure gehalte van het braken.
Complicaties van heftig braken
Door langdurig projectielbraken krijgt de patiënt te maken met
gewichtsverlies,
ondervoeding en
uitdroging. De patiënt heeft namelijk onvoldoende voedingsstoffen in het lichaam.
Lees verder