Gal overgeven: oorzaken, symptomen, behandeling gal opgeven

Gal overgeven gebeurt wanneer je maag leeg is, omdat er dan geen voedsel meer is om uit te braken. De gal, afkomstig uit de galblaas, wordt dan via de maag naar buiten geduwd en heeft een herkenbare gele of groene kleur. Het overgeven van gal is een vervelend en vaak ook pijnlijk symptoom. Gal overgeven of gal opgeven kan zowel kinderen, volwassenen als ouderen treffen. Als je een groenachtige-gele substantie overgeeft, kan het gal zijn. Gal is een vloeistof die in je lever wordt gemaakt en in je galblaas wordt opgeslagen. Het reist dan naar je dunne darm, waar het je lichaam helpt om vetten uit voedsel te verteren. Gal spuwen kan komen door overgeven met een lege maag, bingedrinken, voedselvergiftiging of een blokkade in je darmen. Als je meer dan eens gal braakt, kan een medische aandoening het probleem veroorzaken. Een veel voorkomende oorzaak is galreflux of galterugvloeiing, die optreedt wanneer de gal vanuit je lever in je maag en slokdarm terechtkomt.

• Gal overgeven: Wat betekent die gele of groene kleur?
• Is gal overgeven gevaarlijk?
• Vóórkomen
• Gal overgeven zonder galblaas: Hoe kan dat?
• Waarom gal overgeven zonder galblaas?
• Wat zijn de mogelijke oorzaken?
• Hoe voelt galbraken?
• Wat is gal?
• Samenstelling van gal: Wat zit er in?
• Functie van gal
• De galblaas en galwegen
• De galblaas
• De galwegen
• Twee routes, één bestemming
• Een indrukwekkend team
• De galblaas en galstenen
• Peervormig orgaan
• Vorming van galstenen
• Oorzaken van het overgeven van gal
• Leverproblemen en het overgeven van gal
• Darmobstructie
• Migraine of spierspanningshoofdpijn
• Cyclisch braken syndroom
• Gebruik van alcohol en/of drugs
• Buikgriep
• Voedselvergiftiging
• Galreflux
• Prikkelbare of overgevoelige maag
• Galstenen
• Maagzweer
• Pancreatitis
• Chronische galblaasproblemen
• Medicijnen: Ongewenste bijwerkingen
• Tumoren
• Gastroparese
• Stress
• Rol van voeding bij galbraken
• Uitdroging
• Verband tussen slaap en gal overgeven
• Zwanger en gal overgeven
• Bijkomende symptomen bij het overgeven van gal
• Bij welke symptomen je huisarts raadplegen?
• Wanneer moet je spoedzorg inschakelen bij gal overgeven?
• Onderzoek en diagnose
• Stap 1: Het vraaggesprek (Anamnese)
• Stap 2: Lichamelijk onderzoek – Het speuren naar fysieke aanwijzingen
• Stap 3: Bloedonderzoek – De chemische speurtocht
• Stap 4: Beeldvormend onderzoek – De röntgenogen van de detective
• Stap 5: Endoscopie – De spionagemissie van je spijsvertering
• Stap 6: Sputumkweek – Het forensisch onderzoek
• Stap 7: De differentiaaldiagnose – Het sluiten van de zaak
• Behandeling van gal opgeven
• Thuismiddeltjes voor het braken van gal
• Vermijd uitdroging
• Sappen drinken
• Gember en kaneel
• Stoppen met roken
• Kleinere maaltijden
• Herstel na gal overgeven
• Cola drinken na het overgeven van gal
• Prognose
• Complicaties
• Uitdroging
• Electrolyten-imbalans
• Irritatie van de slokdarm
• Zweren en ulceraties
• Gewichtsverlies en ondervoeding
• Infecties
• Verslechtering van onderliggende aandoeningen
• Preventie
• Casus: Mevrouw Janssen en de bittere gal

Gal overgeven: Wat betekent die gele of groene kleur?

We hebben het allemaal wel eens meegemaakt: misselijk, klamme handen, en dan… daar ga je. Maar wat als dat wat je overgeeft geel of groen is? Klinkt vies (en dat is het ook!), maar er zit een reden achter. Die felgekleurde brij die je ziet, is hoogstwaarschijnlijk gal. Maar wat betekent dat eigenlijk? Geen paniek, we leggen het uit!

Wanneer je gal overgeeft, betekent dit vaak dat je maag leeg is. Je hebt al alles eruit gegooid wat erin zat, en nu komt het overschot aan gal omhoog. Dit gebeurt bijvoorbeeld als je last hebt van een heftige maaggriep, voedselvergiftiging of een ander soort buikvirus. Ook kan overmatig alcoholgebruik de boosdoener zijn, of zelfs stress – ja, je lichaam is een gevoelige machine!

Waarom geel of groen? De kleur komt door de gal zelf. Het is van nature geelgroen, en als je dat ziet tijdens het overgeven, betekent het dat er geen voedsel meer in je maag zit en je alleen nog gal uitscheidt. Het is vaak een teken dat je darmen of maag geïrriteerd zijn.

Is gal overgeven gevaarlijk?

Laten we eerlijk zijn: gal overgeven is niet meteen levensbedreigend, maar je lichaam probeert je wel iets te vertellen. Vaak is het gewoon een teken dat je maag leeg is en je gal begint terug te vloeien. Niet fijn, maar ook niet direct zorgwekkend. Maar stel, het gebeurt vaker – misschien door galreflux of een andere darmaandoening – dan is het wel slim om even bij de dokter aan te kloppen. Regelmatig gal spugen kan je slokdarm namelijk flink irriteren of zelfs beschadigen, en soms ligt er een chronisch probleem aan ten grondslag dat behandeld moet worden.

Kortom, één keertje gal braken is meestal niet gevaarlijk. Denk bijvoorbeeld aan een voedselvergiftiging of een avondje te veel gegeten. Geen man overboord! Maar zie je een patroon of krijg je er andere klachten bij, dan is het verstandig om een arts in te schakelen. Je lichaam geeft je misschien een seintje dat er iets in je spijsvertering niet helemaal goed gaat, en daar wil je liever op tijd bij zijn.

Vóórkomen

• Anna, een 34-jarige moeder van twee, werd midden in de nacht wakker met een misselijk gevoel en binnen enkele minuten had ze overgegeven. Tot haar verbazing was de kleur van het braaksel geelgroen – gal. Ze raakte in paniek, want dat had ze nog nooit eerder meegemaakt. Gal overgeven is een fenomeen dat velen niet direct herkennen, maar het komt vaker voor dan je denkt.

Hoe vaak komt het voor?
Gal overgeven komt vaker voor dan je denkt, vooral in situaties waarin de maag al leeg is. Denk bijvoorbeeld aan mensen die last hebben van een buikgriep, waarbij ze al meerdere keren hebben overgegeven en er niets meer in de maag zit behalve gal. Maar ook na operaties aan de maag of darmen kan gal overgeven voorkomen. In Nederland wordt geschat dat ongeveer 5-10% van de mensen in hun leven wel eens gal overgeeft, vaak in verband met spijsverteringsklachten of maagproblemen.

Risicogroepen: wie krijgt er vaker mee te maken?
Gal overgeven kan iedereen overkomen, maar er zijn bepaalde groepen mensen die meer risico lopen. Mensen die last hebben van spijsverteringsstoornissen, zoals gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) of maagzweren, hebben een grotere kans om gal over te geven. Ook mensen die langdurig last hebben van galblaasproblemen of galstenen kunnen dit ervaren, vooral na aanvallen van hevige pijn. Daarnaast kunnen mensen die een operatie aan hun maag of darmen hebben ondergaan, zoals bij maagresecties, vaker last krijgen van gal overgeven.

Levensstijl en omgevingsfactoren
Je levensstijl kan ook een rol spelen bij hoe vaak je gal overgeeft. Mensen die veel alcohol drinken, ongezond eten, of weinig lichaamsbeweging krijgen, hebben een verhoogd risico op spijsverteringsproblemen die kunnen leiden tot gal overgeven. Ook stress kan een grote invloed hebben op je spijsvertering. Mensen die onder constante stress leven, ervaren vaak een hogere frequentie van maag- en darmklachten, wat het risico op gal overgeven kan verhogen.

Leeftijd en gal overgeven
Ofschoon gal overgeven op elke leeftijd kan voorkomen, zijn ouderen iets kwetsbaarder. Bij oudere mensen werkt het spijsverteringssysteem vaak trager, waardoor gal soms gemakkelijker omhoogkomt, vooral wanneer ze niet regelmatig eten of last hebben van onderliggende gezondheidsproblemen. Ook kinderen kunnen soms gal overgeven, vooral wanneer ze ziek zijn of een buikvirus hebben.

Conclusie: gal overgeven is niet zo ongewoon
Gal overgeven klinkt misschien eng, maar het is een symptoom dat vaak voorkomt in verschillende situaties. Of het nu gaat om een tijdelijke buikgriep of een onderliggend maagprobleem, veel mensen zullen er in hun leven ooit mee te maken krijgen. Net als Anna, die na het eerste moment van paniek ontdekte dat haar lichaam gewoon reageerde op een tijdelijke verstoring van haar spijsvertering, is gal overgeven vaak geen reden tot ernstige zorgen. Toch is het altijd goed om je lichaam in de gaten te houden en bij aanhoudende klachten medische hulp in te schakelen.

Gal overgeven zonder galblaas: Hoe kan dat?

Als je je galblaas hebt laten verwijderen, is het verrassend dat je nog steeds gal kunt overgeven. Veel mensen denken dat, zonder galblaas, gal simpelweg uit het lichaam verdwijnt, maar het lichaam is slim georganiseerd, en de lever speelt hierin een sleutelrol. De galblaas fungeerde als een opslagplaats voor gal, maar zonder dit orgaan blijft je lever gal aanmaken. Gal, een geelgroene vloeistof, helpt bij de vertering van vetten in de darmen. Wanneer je galblaas is verwijderd, stroomt de gal continu van de lever naar de dunne darm, in plaats van zich op te slaan voor later gebruik.

Waarom gal overgeven zonder galblaas?

Het overgeven van gal kan nog steeds voorkomen, zelfs zonder galblaas, vanwege een verstoring in de spijsvertering of als gevolg van andere factoren. Dit kan gebeuren wanneer je gal direct in de maag terechtkomt door problemen zoals galreflux, waarbij gal omhoog komt in plaats van naar de darmen te gaan. Wanneer dit gal in je maag terechtkomt en vervolgens omhoogkomt naar je slokdarm en mond, kan dat leiden tot het overgeven van een bittere, geelgroene vloeistof—gal.

Ook kan braken van gal ontstaan wanneer je maag al leeg is, bijvoorbeeld na langdurig braken door voedselvergiftiging of een ernstige maagklacht. Omdat er geen voedsel meer in de maag zit, is het enige dat overblijft om uit te braken de gal die vanuit de lever via de dunne darm in de maag terecht is gekomen.

Wat zijn de mogelijke oorzaken?

Gal overgeven kan wijzen op een aantal verschillende gezondheidsproblemen, zelfs zonder galblaas. Enkele van de meest voorkomende oorzaken zijn:

• Galreflux: Zonder galblaas stroomt gal direct in de dunne darm en kan het soms terugstromen naar de maag of slokdarm, wat irritatie en braken veroorzaakt.
• Maag- of darmobstructie: Een verstopping in de dunne darm kan ervoor zorgen dat gal terugstroomt in de maag en wordt uitgebraakt.
• Gastritis of maagzweer: Irritatie of ontsteking van het maagslijmvlies kan leiden tot braken, waarbij gal naar boven komt.
• Slechte vertering van vetten: Omdat gal direct vanuit de lever in de dunne darm terechtkomt, kunnen sommige mensen moeite hebben met het verteren van vet voedsel, wat kan leiden tot misselijkheid en galbraken.

Hoe voelt galbraken?

Galbraken voelt meestal erg bitter en branderig aan in de mond en keel. Dit komt door de gal zelf, die een irriterend effect heeft op de slijmvliezen. Vaak gaat het gepaard met misselijkheid, een branderig gevoel in de maag, en een dof ongemak in de bovenbuik. Het is een onaangename ervaring die zeker medische aandacht verdient, vooral als het vaker voorkomt.

Wat is gal?

Gal is een donkergroene tot geelachtig bruine vloeistof die wordt geproduceerd door de lever en de vertering van vetten in de dunne darm bevordert. Bij mensen wordt gal continu geproduceerd door de lever en opgeslagen en geconcentreerd in de galblaas. Na het eten wordt deze opgeslagen gal geloosd in de twaalfvingerige darm. Gal bestaat uit galzouten, bilirubine, cholesterol, elektrolyten en water. Volwassen mensen produceren ongeveer 400 tot 800 ml gal per dag.

Samenstelling van gal: Wat zit er in?

Gal, dat bittergroene goedje dat je lichaam produceert, is als een alchemistisch brouwsel dat je spijsvertering helpt. Maar wat zit er eigenlijk in die "magische cocktail"? Laten we eens een kijkje nemen in de fles!

• Galzouten – De krachtpatsers van de cocktail: Galzouten zijn de sterren van de show. Ze breken vetten af in hapklare stukjes, zodat je lichaam ze kan verteren. Denk aan hen als de afwasmiddelhelden die die vette borden (lees: je maaltijd) sprankelend schoonmaken.
• Cholesterol – De onverwachte gast: Ja, gal bevat ook cholesterol! Hoewel cholesterol vaak als de slechterik wordt gezien, speelt het hier een ondersteunende rol. Het helpt namelijk bij de vorming van de galzouten zelf. Een beetje van de slechterik in het goede team, dus.
• Bilirubine – De kleurmaker: Bilirubine is als het verfbakje van je gal. Het geeft gal die herkenbare geel-groene tint. Dit pigment wordt gevormd door het afbreken van oude rode bloedcellen. Het is alsof je gal een beetje kunstzinnigheid toevoegt aan het geheel.
• Water – De vloeibare basis: Zoals bij elke goede cocktail is water de basis. Het verdunt de galzouten en maakt de hele boel vloeibaar genoeg om door je galblaas en darmen te stromen. Zonder water zou het brouwsel behoorlijk stroperig worden!
• Fosfolipiden – De vetvrienden: Fosfolipiden helpen bij het afbreken van vetten en houden het brouwsel stabiel. Ze zijn als de vriendelijke assistenten die ervoor zorgen dat alles soepel verloopt, zodat gal zijn werk goed kan doen.
• Elektrolyten – De stille kracht: Elektrolyten, zoals natrium, kalium en calcium, zijn als de achtergrondzangers. Ze helpen je gal in balans te houden en ondersteunen de chemische reacties die nodig zijn om vetten af te breken en de spijsvertering te ondersteunen.

Samen vormen deze ingrediënten de ultieme spijsverteringscocktail die ervoor zorgt dat je lichaam vetten efficiënt kan verteren en afvalstoffen kan afvoeren. Dus de volgende keer dat je gal tegenkomt (hopelijk niet letterlijk!), weet je dat het meer is dan alleen een bitter goedje – het is een chemisch meesterwerk dat je lichaam in topvorm houdt!

Functie van gal

Gal werkt tot op zekere hoogte als een oppervlakte-actieve stof, waardoor de lipiden of vetten in voedsel worden geëmulgeerd. Zonder galzouten zouden de meeste lipiden in voedsel onverteerd worden uitgescheiden in de ontlasting. Aangezien gal de opname van vetten verhoogt, is het een belangrijk onderdeel van de absorptie van de vetoplosbare stoffen, zoals de vitaminen A, D, E en K. Naast zijn spijsverteringsfunctie dient gal ook als uitscheidingsroute voor bilirubine, een bijproduct van rode bloedcellen die door de lever worden gerecycled. Bilirubine is een afvalstof die vrijkomt bij afbraak van oude rode bloedcellen. Gal is alkalisch en als zodanig heeft het ook de functie van het neutraliseren van overtollig maagzuur voordat het de twaalfvingerige darm binnenkomt, het eerste deel van de dunne darm. Galzouten werken ook antibacterieel en vernietigen veel van de microben die in het voedsel aanwezig kunnen zijn.

De galblaas en galwegen

Stel je voor dat je lichaam een drukke stad is, vol met snelwegen en kleine steegjes. In deze stad is je galblaas het verborgen, maar oh zo belangrijke, opslagcentrum voor een magische vloeistof: gal. Maar hoe komt die gal op de juiste plek terecht? Daar komen de galwegen in beeld, de snelwegen die ervoor zorgen dat gal precies daar komt waar het nodig is!

De galblaas

Denk aan je galblaas als een kleine, maar slimme opslagbox. Hij zit onder je lever te wachten op het moment dat er iets vetrijks door je mond naar binnen gaat. Zodra jij een sappige burger of een rijke avocadosalade eet, stuurt je lichaam een signaal naar de galblaas: “Tijd om gal te leveren!” Als een loyale teamspeler knijpt de galblaas zichzelf samen en stuurt een stroom gal de snelwegen op richting je darmen. Hier begint de magie van vetafbraak.

De galwegen

De galwegen zijn als een netwerk van goed geplande snelwegen die ervoor zorgen dat gal zijn bestemming bereikt. Ze beginnen bij de lever, waar gal wordt geproduceerd, en leiden het door een serie buisjes naar de galblaas. Zodra de galblaas zijn "go"-signaal krijgt, stuurt hij de gal door de hoofdsnelweg – het gemeenschappelijke galkanaal – richting je twaalfvingerige darm. Daar doet gal zijn werk: vetten afbreken en je vertering soepel laten verlopen.

Twee routes, één bestemming

Je galwegen splitsen zich op in twee belangrijke routes: de leverkanalen, die gal vanuit de lever vervoeren, en de cystische ductus, die de gal van de galblaas opvangt en naar de galwegen stuurt. Deze routes komen samen in het gemeenschappelijke galkanaal, de drukste snelweg in dit netwerk, die uiteindelijk naar je dunne darm leidt. Hier maakt gal korte metten met de vetten die je net hebt gegeten.

Een indrukwekkend team

Samen vormen de galblaas en galwegen een indrukwekkend team dat zorgt voor een naadloze samenwerking binnen je spijsverteringssysteem. Ze werken in stilte achter de schermen, maar zonder hen zou de vertering van vetten een behoorlijk chaotisch proces zijn. Dus de volgende keer dat je een romige maaltijd hebt, bedenk dan dat deze kleine galopslag en zijn netwerk van snelwegen ervoor zorgen dat je lichaam soepel blijft draaien, als een goed geoliede machine!

Galblaas en galwegen: een verborgen wereld vol slimme logistiek, waar geen druppel gal verloren gaat!

De galblaas en galstenen

Peervormig orgaan

De galblaas is een klein, hol orgaan waar gal wordt opgeslagen en geconcentreerd voordat het in de dunne darm wordt afgegeven. Bij de mens ligt de peervormige galblaas onder de lever. Het slaat gal op, welke wordt geproduceerd door de lever. Het krijgt gal van de lever via de leverkanaal en geeft het via het galkanaal af aan de twaalfvingerige darm, waar de gal helpt bij de vertering van vetten.

Vorming van galstenen

De galblaas kan worden aangetast door galstenen, gevormd door materiaal dat niet kan worden opgelost, meestal cholesterol of bilirubine. Dergelijke stenen kunnen aanzienlijke pijn veroorzaken, met name in de rechterbovenbuik en worden vaak behandeld door verwijdering van de galblaas, een cholecystectomie genoemd. Cholecystitis of galblaasontsteking heeft veel mogelijke oorzaken, waaronder galstenen, infectie en auto-immuunziekte.

Oorzaken van het overgeven van gal

Het opgeven van gal is vaak een teken dat er iets niet helemaal goed gaat in je lichaam, maar wat zijn de mogelijke oorzaken? Er zijn meerdere oorzaken van het opgeven van gal.

Leverproblemen en het overgeven van gal

De lever is een veelzijdig orgaan dat zich niet alleen toelegt op het filteren van afvalstoffen uit het bloed, maar ook op de productie van gal – een groene tot gele vloeistof die een sleutelrol speelt in onze spijsvertering. Wanneer de lever niet optimaal functioneert, door aandoeningen zoals hepatitis, levercirrose of andere leveraandoeningen, kan de galproductie en -verwerking ernstig verstoord raken. Dit kan leiden tot een scala aan spijsverteringsproblemen, waaronder het overgeven van gal.

De lever als regisseur van gal
In een gezonde toestand produceert de lever dagelijks gal, dat vervolgens via de galwegen wordt opgeslagen in de galblaas, om uiteindelijk gedoseerd in de dunne darm te belanden. Deze gal stroomt gecontroleerd en gedoseerd naar de juiste bestemming, waar het helpt bij het verteren van vetten en het neutraliseren van maagzuren. Maar als de lever hapert door een ziekte of beschadiging, verandert het hele proces. De galstroom kan worden verstoord, wat resulteert in een te hoge druk in de galwegen en een onstabiele galtoevoer naar het spijsverteringskanaal. Deze verstoring kan ervoor zorgen dat gal, in plaats van richting de darmen, omhoog wordt geduwd en terechtkomt in de maag – en uiteindelijk leidt tot galbraken.

Hepatitis: een virus met grote impact op gal en lever
Bij hepatitis – een ontsteking van de lever, vaak veroorzaakt door virussen zoals hepatitis A, B, of C – worden de levercellen aangevallen door het lichaam zelf of door een virus. De ontsteking verstoort de galproductie, wat kan leiden tot een opeenhoping van gal in het leverweefsel. Deze druk zorgt ervoor dat gal soms via de verkeerde route wordt afgevoerd, zoals naar de maag. Dit verklaart waarom mensen met hepatitis regelmatig galbraken kunnen ervaren, vooral als de lever hard werkt om zichzelf te herstellen van een infectie.

Levercirrose: een hobbelige weg voor galtransport
Levercirrose, waarbij het leverweefsel beschadigd raakt door bijvoorbeeld langdurig alcoholgebruik of leververvetting, leidt tot de vorming van littekenweefsel. Dit stugge weefsel vormt een fysieke belemmering voor de galstroom en verandert de gladde transportwegen in een hobbelige route vol obstakels. Door deze blokkades ontstaat er een drukopbouw, die ertoe kan leiden dat gal een omweg neemt richting de maag. Het resultaat: een misselijk gevoel en, in extreme gevallen, galbraken, vooral na maaltijden.

Galstasis: stilstand in het systeem
Een andere minder bekende aandoening die het overgeven van gal kan beïnvloeden, is galstasis, ofwel galstuwing. Bij galstasis komt gal vast te zitten in de lever, omdat deze niet goed door de galwegen wordt afgevoerd. Dit gebeurt vaak bij mensen met leverziekten of bepaalde stofwisselingsstoornissen. De stilstand in de galstroom verhoogt de druk in de galwegen en kan ervoor zorgen dat gal terugvloeit naar de maag, waar het het delicate slijmvlies irriteert en galbraken veroorzaakt.

Leverfalen: als de galproductie in crisis verkeert
Bij ernstig Acuut leverfalen, waarbij de leverfunctie grotendeels is uitgevallen, is de galproductie niet meer onder controle te houden. Het lichaam raakt niet alleen zijn natuurlijke ontgiftingscentrum kwijt, maar ook de aansturing van de galhuishouding. Dit kan leiden tot een situatie waarin gal willekeurig en in ongecontroleerde hoeveelheden het spijsverteringskanaal binnenkomt. De gal kan daardoor, zonder enige prikkel of voedselinname, richting de maag stromen en leiden tot galbraken. Dit is een alarmerend symptoom en vereist direct medisch ingrijpen.

Andere factoren: zwakke galwegen door leverziekten
Sommige leverziekten verzwakken de structuur van de galwegen zelf, waardoor gal gemakkelijker terugstroomt naar de maag, vooral bij drukverhogende activiteiten zoals hoesten, bukken of inspanning. Dit fenomeen, bekend als galreflux, wordt versterkt door een niet-optimale galverwerking in de lever. De lever produceert gal die de verzwakte galwegen eenvoudig overstijgt en de maag irriteert, wat galbraken tot gevolg heeft.

Waarom gal overgeven bij leverproblemen zo ernstig is
Het overgeven van gal kan bij leverproblemen een indicator zijn van een ernstige onderliggende aandoening die om directe aandacht vraagt. Omdat leverproblemen zich zelden vanzelf oplossen en vaak een chronisch karakter hebben, is het belangrijk om galbraken niet te negeren. Het kan een signaal zijn dat de lever overbelast is, dat er sprake is van een obstructie of dat het leverweefsel verder achteruitgaat. Vroege diagnose en behandeling zijn cruciaal om verdere complicaties, zoals littekenvorming in de galwegen of zelfs leverfalen, te voorkomen.

Darmobstructie

Een darmobstructie of ileus blokkeert de voedselstroom, waardoor je gaat braken en het braaksel gaat steeds meer stinken naar ontlasting naarmate de afsluiting langer duurt. Omdat de voedselbrij terugstroomt door het darmkanaal, heeft het gal zich al vermengd met het voedsel. Een darmblokkade kan worden veroorzaakt door inflammatoire darmziekten, galstenen of adhesie (een complicatie van een buikoperatie). Deze oorzaken gaan vaak gepaard met ernstige buikpijn en obstipatie.

Migraine of spierspanningshoofdpijn

Bij een migraineaanval of hevige vorm van spierspanningshoofdpijn, kun je ook last krijgen van het overgeven van gal.

Cyclisch braken syndroom

Het cyclisch braken syndroom (CBS), ook wel buikmigraine genoemd, is een zeldzame aandoening die ertoe kan leiden dat je gal overgeeft en wordt gekenmerkt door willekeurig, heftige aanvallen waarbij je moet braken zonder aanwijsbare reden en die voorkomt bij verder gezonde personen. De klachten van CBS kunnen in ernst zeer uiteenlopen.

Gebruik van alcohol en/of drugs

De overmatige consumptie van alcohol en/of drugs kan de maagwand irriteren of zelfs de receptoren in de hersenen triggeren, waardoor je moet overgeven. Het kan ook optreden bij een kater.

Buikgriep

Buikgriep, ook bekend als gastro-enteritis, kan braken van gal veroorzaken als gevolg van de effecten van een virale infectie. Buikgriep gaat vaak gepaard met diarree, buikkrampen en uitdroging. Soms moet je zoveel braken, dat je op den duur zelfs gal opgeeft.

Wanneer je buikgriep hebt, veroorzaakt door een virale infectie, raakt je maag en darmstelsel behoorlijk van streek. Het lichaam probeert zich te ontdoen van het virus, en dit doet het door te braken en je darmen leeg te maken (en ja, dat betekent vaak ook diarree). Maar soms blijft je maag gewoon doorgaan, zelfs als er niets meer in zit. Dan kan het gebeuren dat je maag uiteindelijk gal omhoog brengt – dat felgele, bittere goedje dat normaal gesproken in je darmen hoort te blijven om je voedsel te verteren.

Bij buikgriep komt het vaak niet alleen. Diarree, buikkrampen en het risico op uitdroging maken allemaal deel uit van het pakket. Omdat je veel vocht verliest door zowel braken als diarree, is het belangrijk om gehydrateerd te blijven. Uitdroging kan de misselijkheid verergeren, wat ervoor zorgt dat je zelfs vaker moet overgeven – een vicieuze cirkel waar je liever niet in terechtkomt.

Als je merkt dat je gal overgeeft tijdens een buikgriep, is het belangrijk om je lichaam rust te geven. Probeer kleine slokjes water of elektrolytoplossingen te drinken om uitdroging tegen te gaan, ook al voel je je niet meteen beter. Vermijd zwaar voedsel totdat je maag tot rust is gekomen. Denk aan lichte, maagvriendelijke opties zoals crackers of rijst zodra je weer kunt eten.

Als het braken aanhoudt of je andere zorgwekkende symptomen ervaart, zoals bloed in je braaksel of extreme uitdroging, is het tijd om contact op te nemen met een arts. Zij kunnen je helpen herstellen en ervoor zorgen dat je weer opknapt zonder complicaties.

Voedselvergiftiging

Voedselvergiftiging treedt vaak plotseling en hevig op doordat het lichaam in contact komt met bacteriën, virussen of parasieten in voedsel. De symptomen variëren, afhankelijk van de bron van besmetting. De meeste soorten voedselvergiftiging veroorzaken een of meer van de volgende tekenen en symptomen:

• misselijkheid
• braken
• waterige ontlasting of bloederige diarree
• buikpijn en krampen
• koorts

Galreflux

Galreflux, ook wel bekend als biliaire reflux, is een aandoening waarbij gal – de geelgroene vloeistof die je lever produceert om vetten te verteren – terugvloeit naar de maag en zelfs de slokdarm. Het gevolg? Een ongemakkelijk, soms branderig gevoel in je maagstreek en borst, en in ernstige gevallen kan het zelfs leiden tot beschadiging van je slokdarm. Maar wat veroorzaakt dit precies en wat kun je eraan doen?

Normaal gesproken wordt gal vanuit je lever naar de dunne darm geleid, waar het zijn werk doet bij het afbreken van vetten. Er is een klein klepje, de pylorussfincter, dat als een soort poortwachter fungeert tussen je maag en je dunne darm. Bij galreflux werkt deze klep niet goed, waardoor de gal de verkeerde kant op kan stromen – terug naar de maag en soms zelfs tot in de slokdarm. Dat zorgt voor een vervelende combinatie van misselijkheid, een bittere smaak in de mond en dat typische branderige gevoel.

De symptomen van galreflux kunnen behoorlijk op die van zure reflux lijken, maar met een extra bittere twist. Naast de bekende branderige sensatie kun je ook last krijgen van:

• Een aanhoudende, bittere smaak in je mond (denk: alsof je net een halve liter gal aan het nippen bent, niet fijn).
• Misselijkheid, vooral na het eten van vette maaltijden.
• Pijn in de bovenbuik, net onder het borstbeen, dat soms doorstraalt naar de borst.
• Heesheid of een geïrriteerde keel door de gal die in je slokdarm omhoogkomt.

Galreflux wordt vaak verward met zure reflux. Toch is het belangrijk om ze niet door elkaar te halen. Gal is een bijtende stof en kan, als het te vaak in contact komt met de maagwand en slokdarm, voor ernstige irritatie zorgen. Op de lange termijn kan dit leiden tot chronische ontsteking van de slokdarm (oesofagitis) en in sommige gevallen zelfs het risico verhogen op slokdarmkanker. Niet iets om te negeren dus!

Prikkelbare of overgevoelige maag

Ook een prikkelbare of overgevoelige maag kan voor dat vervelende gal spugen zorgen. Het klinkt misschien verrassend, maar als je maag in de war raakt, kan hij flink van zich laten horen – en dat doet hij soms door gal omhoog te sturen. Laten we bekijken hoe dat in z'n werk gaat.

Hoe werkt dat dan precies?
Je maag is normaal gesproken een meester in het verwerken van voedsel. Maar wanneer hij prikkelbaar is, door bijvoorbeeld stress, een ongezond eetpatroon, of zelfs bepaalde medicijnen, raakt hij uit balans. Een overgevoelige maag produceert dan vaak te veel maagzuur en kan zich zelfs samentrekken wanneer er nauwelijks iets in zit. Deze onrust kan ervoor zorgen dat de maagsluier – dat klepje tussen de maag en de slokdarm – wat slapper wordt of niet goed sluit. En als dat gebeurt, kan niet alleen maagzuur, maar ook gal uit de dunne darm terug de maag in stromen.

De gal als boosdoener
Nu komt het galverhaal om de hoek kijken. Gal is dat geelgroene goedje dat door de lever wordt aangemaakt en normaal gesproken naar de dunne darm stroomt om te helpen bij het verteren van vetten. Maar als je maag opstandig is en de boel in de war schopt, kan gal in plaats van zijn normale route te volgen, omhoog borrelen naar de maag. Op een lege maag, bijvoorbeeld ‘s ochtends vroeg, kan dit leiden tot dat nare, bittere overgeven. Je lichaam probeert letterlijk de inhoud eruit te werken, ook al is er amper iets om uit te spugen behalve gal.

• Voorbeeld: Denk bijvoorbeeld aan Lisa, die door stress op haar werk een gevoelige maag heeft ontwikkeld. Ze voelt zich regelmatig misselijk en merkt dat ze 's ochtends op een lege maag gal opboert. Het komt allemaal door haar prikkelbare maag die door al die spanning uit balans is geraakt. Met de juiste voeding, wat rust en maagzuurremmers, kan ze die overgevoeligheid hopelijk weer in toom krijgen en het galkwaaltje een halt toeroepen.

Galstenen

Galstenen kunnen je galwegen blokkeren en zorgen voor flinke opschudding in je spijsverteringsstelsel. Resultaat: hevige pijn en het braken van gal als je lichaam probeert de verstopping te overwinnen.

Maagzweer

Een maagzweer kan de binnenkant van je maag flink irriteren. Als je maag leeg is, blijft er weinig anders over dan gal om omhoog te komen. Dat zorgt voor die bittere smaak waar je niet op zit te wachten.

Pancreatitis

Als je alvleesklier ontstoken raakt, veroorzaakt dit intense pijn en misselijkheid. Je lichaam kan zo in de war raken van een acute pancreatitis dat je gal begint op te geven, als je maag moeite heeft om de situatie te verwerken.

Chronische galblaasproblemen

Bij chronische galblaasontsteking stroomt gal soms de verkeerde kant op – richting je maag – en zorgt voor dat vervelende galbraken. Een slapende draak die af en toe ontwaakt!

Medicijnen: Ongewenste bijwerkingen

Sommige medicijnen zoals NSAID’s (denk aan ibuprofen of aspirine) kunnen je maagwand irriteren. Overmatig gebruik kan ervoor zorgen dat je maag het opgeeft, samen met een bittere dosis gal.

Tumoren

Hoewel zeldzaam, kunnen tumoren in je maagdarmkanaal verstoppingen veroorzaken die leiden tot braken van gal. Het lichaam probeert letterlijk alles eruit te werken wat de doorgang blokkeert.

Gastroparese

Bij gastroparese werken de spieren in je maag niet zoals ze zouden moeten, waardoor voedsel en vloeistoffen, inclusief gal, te lang blijven hangen. Vooral bij mensen met diabetes kan dit leiden tot braken van gal.

Stress

Stel je voor: je hebt een zware week achter de rug, met deadlines, zorgen en een knoop in je maag die maar niet lijkt weg te gaan. En dan ineens, midden in de nacht of ’s ochtends vroeg, voel je die misselijkheid opkomen en daar is het: gal overgeven. Stress is namelijk een ware boosdoener als het gaat om je spijsvertering. Wanneer je gestrest bent, gooit je lichaam stresshormonen zoals adrenaline en cortisol in de strijd. Dit kan de maagzuurproductie verhogen, je spijsvertering vertragen en zelfs je galwegen irriteren.

• Denk aan iemand zoals Lisa, die in drukke tijden merkt dat ze vaker misselijk is. Haar maag lijkt in opstand te komen, zeker als ze vergeet om goed te eten of te rusten. Het overgeven van gal kan dan een manier van je lichaam zijn om te zeggen: “Ho, stop! Even rustiger aan.” Stress veroorzaakt een kettingreactie in je lichaam die niet alleen je mentale gezondheid, maar ook je maag en darmen flink in de war kan schoppen.

Rol van voeding bij galbraken

Dan is er nog de voeding. Die heeft namelijk een grotere invloed dan je misschien denkt. Bepaalde voedingsmiddelen, zoals vet en pittig eten, kunnen je maag behoorlijk irriteren. Je galblaas moet dan harder werken om gal aan te maken voor de vertering van vetten. Eet je bijvoorbeeld een pittige curry of een vette snack op een lege maag, dan kan je lichaam in de stress schieten en meer gal produceren dan nodig. Dat kan uiteindelijk leiden tot die bittere smaak van gal die omhoogkomt.

• Neem het voorbeeld van Tim, die dol is op snelle hapjes. Als hij een avond vol snacks en dips heeft gehad en de volgende ochtend gal moet overgeven, weet hij vaak meteen waar het aan ligt. Wil je dit vermijden? Let dan op wat je eet. Kleine, lichte maaltijden verspreid over de dag kunnen helpen om je galproductie onder controle te houden en je maag rustig te houden.

Uitdroging

Uitdroging is een onderschatte oorzaak van gal overgeven. Als je lichaam te weinig vocht binnenkrijgt, worden je spijsverteringssappen – waaronder gal – dikker en geconcentreerder. Je maag en darmen kunnen dan geïrriteerd raken, waardoor misselijkheid en braken op de loer liggen. Stel je voor dat je een lange, warme dag buiten bent geweest, zonder genoeg te drinken. Je maag voelt ruw aan, je bent misselijk, en voordat je het weet, moet je gal overgeven.

• Je lijf wil vocht aanvullen en de opgebouwde afvalstoffen kwijt, en reageert daarop door gal te produceren. Dit is precies wat Emma overkomt als ze te weinig water drinkt op warme dagen. De oplossing? Drink regelmatig water, vooral als je merkt dat je misselijk wordt. Zo houd je je spijsvertering soepel en voorkom je dat je lichaam in de "uitdroging-noodmodus" schiet.

Verband tussen slaap en gal overgeven

Slaap is dé resetknop voor je lichaam, inclusief je spijsvertering. Als je te weinig slaapt, raakt je lichaam uit balans. Het maakt meer stresshormonen aan en gooit je hele verteringsproces in de war. Als je maag te weinig rust krijgt, kan er te veel gal worden geproduceerd, wat kan leiden tot ochtendmisselijkheid en overgeven.

• Denk aan Mark, die door zijn nachtdiensten vaak slecht slaapt. Hij merkt dat hij in de vroege ochtend nog wel eens moet braken en vaak is het gal. Dat komt doordat zijn slaapritme en spijsvertering niet meer op elkaar zijn afgestemd.

Door te zorgen voor voldoende en kwalitatieve slaap, geef je je spijsvertering de tijd om tot rust te komen. Een vast slaapschema, waarbij je elke dag op dezelfde tijd naar bed gaat en opstaat, kan helpen om je lichaam in balans te houden. Zo voorkom je dat je maag en galblaas 's ochtends protesteren.

Bijkomende symptomen bij het overgeven van gal

Het overgeven van gal kan een beangstigende ervaring zijn. Het is niet zomaar een alledaags geval van maagklachten, maar een signaal van je lichaam dat er iets serieus aan de hand kan zijn. Wanneer gal, die geelgroene, bittere vloeistof die normaal gesproken in je darmen hoort te blijven, omhoogkomt in je maag en naar buiten wordt geduwd, is er vaak sprake van een verstoring diep in je spijsverteringsstelsel.

Misselijkheid
Misselijkheid is meestal het eerste signaal dat je lichaam geeft voordat je daadwerkelijk gal gaat braken. Dit gevoel van onbehagen in de maag kan het gevolg zijn van een verstoring in je spijsverteringssysteem. Het is alsof je lichaam je probeert te waarschuwen voor wat komen gaat – een intern alarm dat er iets niet in balans is. Misselijkheid kan worden veroorzaakt door infecties, ontstekingen of zelfs obstructies in je darmen.

Buikpijn
Buikpijn komt vaak hand in hand met galbraken. Deze pijn kan variëren van een doffe, constante pijn tot scherpe krampen die je het gevoel geven dat er iets niet klopt. Deze pijn wordt meestal veroorzaakt door de onderliggende aandoening, zoals galstenen, een maagontsteking of een darmobstructie. Het is alsof je spijsverteringssysteem probeert te vechten tegen een interne vijand, en je lichaam reageert daarop met pijn.

Opgeblazen gevoel
Een opgeblazen gevoel is vaak een vervelend bijverschijnsel van galbraken. Je buik voelt gespannen, alsof er een ballon binnenin je op spanning staat. Dit komt door een ophoping van gassen en vloeistoffen in je maag en darmen. Dit opgeblazen gevoel draagt bij aan de drang om te braken, omdat je lichaam de opgebouwde druk kwijt wil. Het kan zelfs de frequentie van het galbraken verhogen.

Het bittere braken van gal
Dit is het meest opvallende symptoom: het braken van die felgele of groenige vloeistof, gal. Het gebeurt meestal nadat de maag volledig leeg is. Dat scherpe, bittere goedje is het gal dat normaal in je darmen wordt gebruikt om vetten af te breken, maar dat nu via je maag en slokdarm naar buiten komt. Het brengt vaak een akelige smaak in je mond mee – een zure, bittere nasmaak die moeilijk te vergeten is.

Bittere smaak in de mond
Na het braken van gal blijft er vaak een hardnekkige bittere smaak in je mond hangen, het resultaat van galzuren die in je mond komen tijdens het braken. Deze nasmaak kan uren blijven hangen, als een nare herinnering aan het trauma dat je lichaam net heeft doorstaan.

Koorts
Koorts kan een teken zijn dat je lichaam een grotere strijd voert, vaak door een infectie of ontsteking zoals gastro-enteritis of pancreatitis. Het is alsof je lichaam in de verdedigingsmodus gaat en de temperatuur verhoogt om de boosdoeners te bestrijden. Wanneer galbraken gepaard gaat met koorts, is dit een signaal dat je alert moet blijven en mogelijk medische hulp nodig hebt.

Verlies van eetlust
Logisch, zou je zeggen. Na zo’n intense ervaring wil je lichaam even geen voedsel. De voortdurende misselijkheid en buikpijn maken het moeilijk om zelfs maar aan eten te denken. Dit verlies van eetlust kan dagen aanhouden, en in combinatie met herhaaldelijk braken kan het leiden tot gewichtsverlies.

Dehydratie
Een groot risico bij herhaaldelijk galbraken is uitdroging. Elke keer dat je braakt, verliest je lichaam niet alleen vloeistoffen, maar ook essentiële elektrolyten. Symptomen van uitdroging zijn dorst, een droge mond, vermoeidheid en een verminderde urineproductie. Je lichaam raakt steeds meer uit balans, en zonder de juiste hydratatie kan de situatie snel verergeren.

Lichte hoofdpijn
Na het braken van gal kun je last krijgen van lichte hoofdpijn, veroorzaakt door de druk van het braken zelf of door uitdroging. Deze hoofdpijn kan je een gevoel van lichtheid in het hoofd geven, vooral als je te snel opstaat.

Veranderingen in stoelgang
Galbraken kan gepaard gaan met veranderingen in je stoelgang. Afhankelijk van de onderliggende oorzaak kun je last krijgen van diarree of juist obstipatie. Bij darmobstructies kan de stoelgang aanzienlijk veranderen, wat een extra alarmbel kan zijn dat er iets ernstigers aan de hand is.

Snel gewichtsverlies
Bij chronisch galbraken of ernstige spijsverteringsproblemen kan gewichtsverlies optreden. Dit komt doordat je lichaam niet alleen minder voedsel binnenkrijgt, maar ook moeite heeft om de voedingsstoffen die het wel krijgt, te absorberen.

Zure reflux
Naast gal kan ook maagzuur terugstromen naar de mond. Dit veroorzaakt een branderig gevoel en draagt bij aan de misselijkheid. Zure reflux is vaak een complicatie van de verstoring in het spijsverteringsproces die het galbraken veroorzaakt.

Lichtheid in het hoofd of flauwvallen
Als je herhaaldelijk braakt, verliest je lichaam niet alleen vloeistoffen, maar ook energie. De combinatie van uitdroging en het verlies van voedingsstoffen kan ervoor zorgen dat je je licht in het hoofd voelt, vooral wanneer je plotseling opstaat. In extreme gevallen kan dit zelfs leiden tot flauwvallen.

Bij welke symptomen je huisarts raadplegen?

Het overgeven van gal behoeft mogelijk geen medische behandeling als het een duidelijke oorzaak heeft en kan worden opgelost met zelfzorgmaatregelen, zoals rust en voldoende inname van vocht. Als je echter voortdurend gal overgeeft, moet je een arts raadplegen. Ook als er aanwijzingen zijn voor galreflux, is het verstandig je huisarts te raadplegen. Neem ook contact op met je huisarts bij tekenen van (ernstige) uitdroging.

Neem ook contact op met je huisarts bij een van de volgende symptomen:

• pijn op de borst
• onverklaard gewichtsverlies
• ernstige buikpijn
• onvermogen om te stoppen met overgeven
• moeite met ademhalen
• braaksel dat op koffiedik lijkt

Wanneer moet je spoedzorg inschakelen bij gal overgeven?

Het overgeven van gal kan een alarmerende ervaring zijn, maar niet elke situatie vereist spoedzorg. Toch zijn er omstandigheden waarin galbraken mogelijk op een ernstiger onderliggende aandoening wijst en het verstandig is om onmiddellijk medische hulp in te schakelen. In dit artikel zetten we uiteen wanneer galbraken een reden is voor een directe zorgvraag, zodat je snel kunt handelen als de situatie daar om vraagt.

Aanwezigheid van bloed in het braaksel: een teken van inwendige schade
Als het braaksel, naast gal, ook bloed bevat, kan dit wijzen op inwendige beschadigingen of een bloeding in het spijsverteringsstelsel. Dit verschijnsel, bekend als hematemesis, kan worden veroorzaakt door irritatie van de slokdarm, maagzweren, of in ernstige gevallen door een maagperforatie. Het bloed kan helder rood zijn of een donkerdere, koffieachtige kleur hebben – beide vormen vereisen directe medische aandacht.

Onophoudelijk braken en extreme uitdroging: het lichaam raakt uit balans
Continu en herhaaldelijk overgeven van gal kan leiden tot ernstige uitdroging en een gevaarlijke disbalans van elektrolyten zoals natrium, kalium, en chloride. Uitdroging kan zich snel ontwikkelen, vooral wanneer je niet in staat bent om vocht binnen te houden. Symptomen van uitdroging kunnen zijn: een droge mond, extreme dorst, weinig of donkergekleurde urine, duizeligheid en verwarring. Dit kan je bloeddruk verlagen en je nieren belasten, wat een spoedbehandeling vereist om verdere complicaties te voorkomen.

Acute en hevige buikpijn: een signaal voor mogelijk ernstige aandoeningen
Heftige, plotselinge buikpijn die samen met galbraken optreedt, kan wijzen op een ernstige aandoening zoals een darmobstructie, pancreatitis, of een galblaasontsteking. Darmobstructies voorkomen dat voedsel en vloeistoffen door het spijsverteringskanaal kunnen bewegen, wat ernstige complicaties kan veroorzaken. Pancreatitis, een ontsteking van de alvleesklier, en ontstekingen van de galblaas kunnen eveneens hevige pijn veroorzaken en moeten direct behandeld worden.

Bewustzijnsverlies of ernstige verwarring: de impact van galbraken op de hersenen
Bewustzijnsverlies of verward gedrag na het overgeven van gal kan wijzen op een gevaarlijke verstoring van het elektrolytenevenwicht of ernstige uitdroging, wat de hersenen beïnvloedt. Deze symptomen kunnen ook een teken zijn van een onderliggende aandoening zoals een ernstige infectie of een reactie op medicatie. Dit vereist onmiddellijke zorg om de oorzaak op te sporen en complicaties te vermijden.

Koorts en koude rillingen: mogelijk een infectie of ontsteking
Een hoge temperatuur en koude rillingen in combinatie met galbraken kunnen wijzen op een infectie of ontsteking in het spijsverteringskanaal, galwegen, of de lever. Koorts kan ook duiden op peritonitis, een infectie van het buikvlies, wat levensbedreigend kan zijn als het onbehandeld blijft. Dit vraagt om directe zorg om de infectie te identificeren en te behandelen.

Galbraken na een operatie: het risico van postoperatieve complicaties
Na een operatie aan de buik, galblaas of het spijsverteringskanaal kan gal overgeven wijzen op complicaties zoals postoperatieve darmobstructie of infecties. Ook na een maagoperatie kunnen complicaties optreden die het normale functioneren van het spijsverteringsstelsel verstoren. Raadpleeg direct een arts als je na een ingreep aanhoudend gal blijft overgeven.

Galbraken bij zwangerschap: signalen van ernstige zwangerschapscomplicaties
Tijdens de zwangerschap kan ernstig galbraken een teken zijn van hyperemesis gravidarum, een extreme vorm van zwangerschapsmisselijkheid die gepaard kan gaan met gewichtsverlies, uitdroging, en verstoring van elektrolyten. Deze aandoening kan zowel de moeder als de foetus ernstig schaden als het onbehandeld blijft. Bij aanhoudend braken en tekenen van uitdroging tijdens de zwangerschap, is een snelle medische reactie van cruciaal belang.

Geelzucht of verkleuring van de huid en ogen: een waarschuwing voor leverproblemen
Geelzucht, te herkennen aan een gele verkleuring van de huid en het oogwit, kan samen met gal overgeven wijzen op leverproblemen, zoals hepatitis of galwegobstructies. Leverproblemen kunnen de galproductie en -afvoer belemmeren, wat kan leiden tot een opbouw van bilirubine in het lichaam. Dit is een ernstig symptoom dat snelle interventie vereist om verdere leverbeschadiging te voorkomen.

Onderzoek en diagnose

Het overgeven van gal is als een noodsignaal dat je lichaam afvuurt – een bitter teken dat er iets misgaat in de verborgen krochten van je spijsvertering. Maar wat zorgt ervoor dat dit groene, gele goedje ineens naar buiten wil? Daar komt je arts om de hoek kijken, als een detective die op zoek gaat naar de onderliggende oorzaak.

Stap 1: Het vraaggesprek (Anamnese)

De dokter start het onderzoek met een grondig verhoor – denk aan een ouderwetse detective die je verhaal wilt horen. Wanneer is het overgeven begonnen? Wat had je gegeten? Heb je ook last van buikpijn, koorts of veranderingen in je ontlasting? Misschien rook je, heb je recent alcohol gedronken, of ben je net hersteld van een operatie? Alles kan een aanwijzing zijn in deze puzzel.

Stap 2: Lichamelijk onderzoek – Het speuren naar fysieke aanwijzingen

Nu wordt het tijd voor een gedetailleerd lichamelijk onderzoek. De arts voelt aan je buik, als een detective die op zoek is naar verborgen aanwijzingen. Zijn er gevoelige plekken of harde massa's die kunnen wijzen op een verstopping? Misschien wordt er geluisterd naar je buikgeluiden – of zijn er helemaal geen geluiden, wat kan duiden op een blokkade of een stilgevallen darm?

Stap 3: Bloedonderzoek – De chemische speurtocht

De dokter neemt bloed af, op zoek naar de "vingerafdrukken" van ontstekingen, infecties of orgaanproblemen. Ze zoeken naar verhoogde ontstekingswaarden, leverenzymen of tekorten aan bepaalde stoffen die een galprobleem kunnen veroorzaken. Dit kan helpen om vast te stellen of de lever of galblaas betrokken zijn, of misschien is er een ander boosdoener aan het werk.

Stap 4: Beeldvormend onderzoek – De röntgenogen van de detective

Soms is het nodig om het probleem letterlijk in beeld te brengen. Een echo of een CT-scan kan als een röntgenbril dienen, waarmee de arts in je buik kan kijken om te zien of er galstenen, een darmobstructie, of galblaasontsteking te zien zijn. Dit kan de verdachte direct in beeld brengen – of het nu een vastgelopen steen is of een ontstoken galblaas die in opstand komt.

Stap 5: Endoscopie – De spionagemissie van je spijsvertering

Als het mysterie nog steeds niet is opgelost, stuurt de arts een kleine camera op een geheime missie door je slokdarm en maag: een endoscopie. Hiermee kunnen ze van dichtbij zien wat er gaande is in je maag, slokdarm en dunne darm. Is er misschien galreflux, een maagzweer, of een verstopping in de darm? Deze speurtocht geeft vaak cruciale antwoorden.

Stap 6: Sputumkweek – Het forensisch onderzoek

In sommige gevallen wil de arts je braaksel nader onderzoeken om te achterhalen wat er precies in zit. Door monsters van het braaksel te nemen en ze te onderzoeken in het lab, kan de arts meer te weten komen over mogelijke infecties of andere vreemde elementen die het braken veroorzaken.

Stap 7: De differentiaaldiagnose – Het sluiten van de zaak

Na het verzamelen van alle aanwijzingen, is het tijd om de lijst van mogelijke verdachten te versmallen. Van galstenen en galreflux tot darmobstructies en pancreatitis – de arts bekijkt alles nauwkeurig om tot de meest waarschijnlijke diagnose te komen.

Behandeling van gal opgeven

Als het braken van gal eenmaal is begonnen, is het erg moeilijk om halverwege de episode te stoppen. Een van de meest voorkomende oorzaken voor het braken van gal is dat je maag leeg is. Het is meestal de minst verontrustende vorm van gal braken en kan gemakkelijk worden voorkomen en verholpen door het gebruik van gember, bijvoorbeeld in thee, om de maag te kalmeren, omdat het natuurlijke ontstekingsremmende eigenschappen bevat die effectief zijn om misselijkheid en braken te helpen verminderen.

Helaas kunnen niet alle gevallen van braken zo gemakkelijk worden behandeld. Er zijn enkele andere mogelijke behandelmethoden:

• Darmobstructie: een veel voorkomende aandoening bij zuigelingen en peuters als gevolg van een misvorming van het darmkanaal. Deze oorzaak van gal braken vereist meteen medische hulp, aangezien een operatieve ingreep de meest waarschijnlijke behandelingsmethode is.
• Migraine of spierspanningshoofdpijn: kan vaak verholpen worden met medicatie en bedrust.
• Cyclisch braken syndroom: vaak zal de arts anti-braakmiddelen (anti-emetica) voorschrijven. Er zijn verschillende leefstijlveranderingen die kunnen helpen om de symptomen te verbeteren, zoals voldoende slaap krijgen, braken voorkomen en regelmatig eten.
  Voorkom overmatig alcoholgebruik / Bron: Marian Weyo/Shutterstock.com
• Alcohol: alcohol wordt door het lichaam behandeld als een gif en het is dodelijk als het wordt geconsumeerd in buitensporige hoeveelheden. Overgeven na het drinken van alcohol kan worden verholpen door het stoppen van alcoholgebruik en water drinken.
• Buikgriep: aangezien dit voornamelijk te wijten is aan een virale infectie, is vaak het enige wat je kunt doen ervoor zorgen dat de verloren gegane water en de elektrolyten worden aangevuld, bijvoorbeeld door ORS, een oplossing van zouten en (druiven)suiker in water.
• Voedselvergiftiging: vergelijkbaar met buikgriep, moet je ervoor zorgen dat je voldoende water en elektrolyten binnenkrijgt teneinde uitdroging te voorkomen.
• Galreflux: leefstijlveranderingen kunnen helpen, zoals minder alcohol drinken en stopen met roken. Medicijnen die het maagzuur verminderen kunnen door de huisarts worden voorgeschreven.
• Gevoelige of prikkelbare maag: De behandeling van een prikkelbare maag die voor gal spugen zorgt, bestaat uit het aanpassen van het dieet (kleine, lichte maaltijden) en het vermijden van vet, zuur, en pittig voedsel. Daarnaast kunnen maagzuurremmers en stressvermindering helpen om de maag tot rust te brengen en verdere klachten te voorkomen.

Thuismiddeltjes voor het braken van gal

Overgeven van gal kan soms worden bestreden met huismiddeltjes.

Vermijd uitdroging

Zorg dat je dagelijks voldoende drinkt. Het Voedingscentrum adviseert aan volwassenen (mannen en vrouwen) om per dag 1,5 tot 2 liter te drinken. Het Voedingscentrum adviseert om af te wisselen tussen water, thee en koffie zonder suiker, en zuiveldranken zoals halfvolle melk, karnemelk en yoghurtdranken of sojadrink.

Sappen drinken

Drink koude limoensap en verse vruchtensappen met vruchtvlees. Deze zullen ontstekingen verminderen.

Gember en kaneel

Gemberthee en kaneel kunnen misselijkheid en braken helpen verlichten.

Stoppen met roken

Van roken is bekend dat het de maagzuurproductie verhoogt en speekselvloed vermindert

Kleinere maaltijden

Kleinere maaltijden verdeeld over de dag is beter voor het spijsverteringsstelsel.

Herstel na gal overgeven

Het is gebeurd: je hebt gal overgegeven, en nu zit je daar met een misselijk, branderig gevoel in je keel en een maag die voelt alsof er een storm doorheen is geraasd. Je lichaam heeft flink wat te verduren gehad, dus het is tijd om jezelf wat liefde en zorg te geven. Gelukkig kun je het herstel een stuk aangenamer maken door een paar simpele stappen te volgen.

Stap 1: Begin met rust en een kalme maag
Allereerst, rust is het sleutelwoord. Je lichaam is net een marathonloper die even moet bijkomen. Ga lekker zitten of liggen en vermijd plotselinge bewegingen. Geef je maag de tijd om tot rust te komen. Dat betekent ook: even niets eten of drinken voor de eerste 30 minuten tot een uur. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar te snel weer iets naar binnen werken kan je maag opnieuw irriteren. Dus adem diep in en uit, en gun jezelf de tijd.

Stap 2: Kleine slokjes, groot effect
Als de eerste schrik en misselijkheid zijn gezakt, kun je voorzichtig beginnen met vocht. Kies voor water of kruidenthee en neem kleine slokjes. Je lichaam heeft vocht verloren tijdens het braken, en het aanvullen daarvan is essentieel om je weer beter te voelen. Begin met een klein slokje om te kijken hoe je maag reageert. Heeft je maag het geaccepteerd? Drink dan rustig verder, maar overdrijf het niet. Te veel in één keer kan die gal weer omhoog laten komen, en dat willen we nu juist voorkomen.

Stap 3: Bouw voorzichtig op: licht en simpel voedsel
Het eerste wat je maag kan verdragen na het braken van gal, is licht en eenvoudig voedsel. Denk aan wat crackers, geroosterd brood of een paar droge biscuitjes. Vermijd zware, vette of pittige gerechten – die kunnen je maag weer van slag brengen. Neem bijvoorbeeld Emma, die na een ochtendje gal overgeven altijd begint met een klein stukje droog brood. Ze weet uit ervaring dat haar maag dit rustig kan verwerken. Dit helpt om je spijsvertering weer op gang te brengen zonder dat het meteen overbelast raakt.

Stap 4: Hydratatie is je beste vriend
Het klinkt misschien als een cliché, maar het is zo waar: drink voldoende water. Nadat je maag weer iets gewend is aan lichte voeding, kun je je hydratatie opvoeren. Water, kruidenthee of bouillon zijn perfect. Vermijd cafeïne, alcohol en koolzuurhoudende dranken, want die kunnen je maag alleen maar verder irriteren. Je lijf heeft vocht nodig om alle afvalstoffen, waaronder de overtollige gal, af te voeren en je weer op de been te krijgen.

Stap 5: Luister naar je lichaam
Nu je weer wat tot rust bent gekomen, is het belangrijk om goed naar je lichaam te luisteren. Merk je dat je maag nog gevoelig reageert? Blijf dan bij eenvoudig voedsel en houd de porties klein. Geef jezelf de tijd om te herstellen. Ga niet meteen weer allerlei dingen eten en drinken alsof er niets aan de hand was. Je maag is even van slag geweest en heeft tijd nodig om zich volledig te herstellen. Neem de signalen van je lichaam serieus; het geeft je meestal heel goed aan wat je wel en niet aankunt.

Stap 6: Rustig aan met activiteiten
Een ander belangrijk onderdeel van herstel is rust. Vermijd zware fysieke activiteiten of stressvolle situaties, zeker in de eerste paar uur na het braken. Denk aan Tim, die altijd even een wandelingetje maakt om zijn maag en hoofd tot rust te brengen. Gun jezelf die pauze; het helpt je lichaam om zich te concentreren op herstel en balans.

Extra tip: Breng je spijsvertering weer in balans
Als je eenmaal wat meer hersteld bent, kun je je spijsvertering een handje helpen. Probiotische yoghurt of andere voedingsmiddelen die goed zijn voor je darmflora kunnen nuttig zijn om alles weer op de rit te krijgen. Houd het rustig, luister naar je lichaam en wees lief voor jezelf. Een beetje extra zorg kan al een groot verschil maken in hoe snel je weer de oude bent.

Cola drinken na het overgeven van gal

Als je gal hebt overgegeven, kun je je afvragen of het drinken van cola verlichting biedt. Cola lijkt misschien een vreemde keuze na een intens moment van braken, maar het idee komt voort uit het feit dat koolzuurhoudende dranken soms worden gebruikt om de maag te kalmeren. Toch is het belangrijk om hier voorzichtig mee om te gaan, vooral wanneer het om galbraken gaat.

Waarom Cola drinken na gal overgeven?
Het idee achter het drinken van cola na braken, en specifiek galbraken, is deels gebaseerd op anekdotisch bewijs. Cola bevat suiker en koolzuur, wat kan helpen om je energie een kleine boost te geven en je misselijkheid tijdelijk te verlichten. In sommige gevallen kan het suikergehalte in cola ook helpen bij het tegengaan van het gevoel van een lege maag. Cola kan de maag enigszins kalmeren door de lichte zuurgraad, wat soms helpt bij het verminderen van maagzuur.

De mogelijke voordelen:

• Kleine suikerkick: Na braken, vooral bij galbraken waarbij de maag leeg is, kan een beetje suiker helpen om je bloedsuikerspiegel op te krikken. Dit kan je wat meer energie geven na het vermoeiende proces van braken.
• Verlichting van misselijkheid: De koolzuurhoudende eigenschappen van cola kunnen in sommige gevallen helpen om het opgeblazen gevoel of de misselijkheid tijdelijk te verzachten.

Maar... voorzichtigheid is geboden
Hoewel er verhalen rondgaan over cola als een remedie voor misselijkheid of braken, is het niet zonder risico's, vooral als je last hebt van galbraken. Braken van gal is meestal een teken van een onderliggende verstoring in het spijsverteringssysteem, zoals een maagontsteking, darmobstructie of een andere aandoening. Cola bevat fosforzuur en cafeïne, wat de maag verder kan irriteren en soms zelfs de symptomen kan verergeren, vooral als de maag al erg gevoelig is.

De valkuilen van cola drinken na galbraken:

• Zure reflux: Cola kan de symptomen van zure reflux verergeren door de koolzuur en de zuurgraad van de drank. Dit kan de bittere smaak van gal versterken en het ongemak verhogen.
• Uitdroging: Omdat cola cafeïne bevat, werkt het licht vochtafdrijvend, wat de uitdroging die vaak volgt op braken kan verergeren. Dit is vooral riskant als je al meerdere keren hebt overgegeven.
• Suiker en maaggevoeligheid: Hoewel suiker soms helpt bij het kalmeren van de maag, kan een overmaat aan suiker juist leiden tot meer maagklachten. Zeker na braken kan de maag extra gevoelig zijn voor de grote hoeveelheden suiker in cola.

Wat is dan een beter alternatief?
In plaats van cola kun je beter kiezen voor lichte, niet-irriterende vloeistoffen zoals water, kruidenthee (zoals gemberthee) of een elektrolytendrank. Deze kunnen helpen om je vochtbalans te herstellen zonder de maag verder te irriteren. Gemberthee is bekend om zijn verzachtende werking op de maag, terwijl een elektrolytendrank helpt bij het aanvullen van verloren zouten en mineralen door braken.

Conclusie
Ofschoon het drinken van cola na het overgeven van gal voor sommigen een tijdelijke verlichting kan geven, is het nochtans geen ideale oplossing en kan het de situatie soms zelfs verergeren. Cola kan de maag verder irriteren, zure reflux versterken en uitdroging bevorderen. Als je last hebt van galbraken, is het veel verstandiger om te kiezen voor milde, niet-koolzuurhoudende vloeistoffen om de maag te kalmeren en uitdroging te voorkomen. En als het galbraken aanhoudt of verergert, is het altijd verstandig om medische hulp in te schakelen.

Prognose

Als je ooit gal hebt overgegeven, weet je hoe naar en vermoeiend dat kan zijn. Gelukkig hangt de prognose grotendeels af van de onderliggende oorzaak, en in veel gevallen kun je binnen korte tijd volledig herstellen.

Heb je net een avondje te diep in het glaasje gekeken of misschien iets gegeten wat niet helemaal lekker viel? In acute gevallen, zoals na een avond stevig doorzakken of een voedselvergiftiging, zul je waarschijnlijk volledig herstellen met wat rust en goede zelfzorg. Denk aan veel water drinken om gehydrateerd te blijven, je maag rust gunnen en licht eten wanneer je je weer wat beter voelt. Dit soort oorzaken zijn tijdelijk en, hoewel vervelend, meestal onschuldig. Binnen een paar dagen ben je weer de oude!

Als je echter regelmatig gal overgeeft of het gepaard gaat met andere klachten, zoals buikpijn, misselijkheid of gewichtsverlies, kan er iets anders aan de hand zijn. In dit geval is de prognose afhankelijk van de onderliggende medische aandoening. Denk aan problemen zoals galblaasontsteking, maagzweren, galstenen of gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ). Maar zelfs bij deze aandoeningen is de prognose vaak positief, mits je tijdig een arts bezoekt en de juiste behandeling krijgt.

De behandelingen variëren sterk, afhankelijk van de diagnose. Soms is een verandering in dieet of medicatie al voldoende om de problemen op te lossen. In andere gevallen, zoals bij galstenen, kan een operatie nodig zijn. Hoe dan ook, de meeste mensen ervaren verbetering zodra de oorzaak van het gal spugen is vastgesteld en behandeld.

Complicaties

Het overgeven van gal is al vervelend genoeg, maar als het probleem niet wordt opgelost, kunnen er complicaties ontstaan die het verhaal van je gezondheid ingewikkelder maken. Stel je voor dat je lichaam een ingewikkeld detectiveverhaal is, en de complicaties zijn onverwachte plotwendingen die het onderzoek bemoeilijken. Hier zijn enkele van de mogelijke complicaties, creatief geschetst:

Uitdroging

Bij herhaaldelijk galbraken raakt je lichaam sneller uitgedroogd dan je denkt. Het is alsof er langzaam vloeistoffen uit je lichaam worden gestolen zonder dat je het merkt. Dit kan leiden tot duizeligheid, zwakte, en ernstige verstoringen in je elektrolytenbalans, die essentieel zijn voor de werking van je hart en spieren. Uitdroging is de stille sluipmoordenaar die toeslaat als je hem niet op tijd vangt.

Electrolyten-imbalans

Als je lichaam voortdurend gal opgeeft, raakt de delicate chemische balans verstoord. Je natrium-, kalium- en calciumspiegels kunnen in de war raken, alsof de knoppen van een controlepaneel zonder waarschuwing worden omgezet. Dit kan leiden tot spierkrampen, vermoeidheid, en in ernstige gevallen hartritmestoornissen. Het is alsof de centrale controle van je lichaam tijdelijk chaos ervaart.

Irritatie van de slokdarm

Als gal keer op keer door je slokdarm stroomt, werkt het als een bijtend zuur dat de slokdarmwanden irriteert. Deze gevoelige doorgang tussen de mond en de maag kan hierdoor ontstoken raken, wat leidt tot pijn, een branderig gevoel en moeilijkheden bij het slikken. Het is alsof de brug tussen je mond en je maag in vlammen opgaat, en elke keer dat er iets passeert, wordt de schade groter.

Zweren en ulceraties

Herhaald galbraken kan uiteindelijk de maagwand en slokdarm zo irriteren dat er zweren ontstaan – kleine, pijnlijke kraters die elke maaltijd tot een uitdaging maken. Ze zijn de verborgen valkuilen in je spijsverteringsstelsel, wachtend om je ongemak te bezorgen op de momenten dat je het het minst verwacht.

Gewichtsverlies en ondervoeding

Wanneer je te vaak moet braken, komt voedsel niet op de plek waar het moet zijn: in je darmen, waar het verteerd kan worden. Dit kan leiden tot ongewenst gewichtsverlies en zelfs ondervoeding, alsof je lichaam langzaam wordt leeggeroofd van essentiële voedingsstoffen, zonder dat je het in de gaten hebt. Je energie raakt uitgeput en je weerstand vermindert.

Infecties

Langdurig braken, vooral als dit te wijten is aan galreflux of obstructies, kan je kwetsbaar maken voor infecties. Het gal dat normaal gesproken door de darmen hoort te gaan, kan vast komen te zitten en ontstekingen veroorzaken die bacteriën uitnodigen om zich te vestigen, als ongenode gasten die de situatie nog verder compliceren.

Verslechtering van onderliggende aandoeningen

Complicaties van galbraken kunnen de onderliggende oorzaak verergeren. Bijvoorbeeld, galstenen die galophoping veroorzaken, kunnen tot ernstigere galblaasontstekingen of pancreatitis leiden. Het is alsof de hoofdschurk uit je gezondheidssaga steeds sterker wordt en een comeback maakt die moeilijker te bestrijden is.

Preventie

Je kunt het risico op braken vaak verminderen door bepaalde veranderingen in de levensstijl aan te brengen:

• Om het risico op braken te verminderen, drink hooguit één alcoholische consumptie per dag.
• Om het risico op darmkanker te verlagen, is het verstandig om veel groenten en fruit te eten en niet te roken en matig te drinken.
• Gebruik geen drugs.
• Dagelijks voldoende (water) drinken.
• Eet een vezelrijk dieet om de kans op darmklachten te verkleinen.

Casus: Mevrouw Janssen en de bittere gal

Mevrouw Janssen, een sprankelende dame van 48 jaar, zit bij de huisarts met een bezorgd gezicht. "Dokter, ik ben de laatste tijd vreselijk misselijk," begint ze, "en ik geef nu steeds vaker gal over. Het is zo bitter!" De huisarts knikt begrijpend en stelt haar gerust. "Laten we eens even kijken waar dat vandaan kan komen, mevrouw Janssen."

Het bespreken van haar klachten
Tijdens het gesprek blijkt dat ze voornamelijk ‘s ochtends last heeft van het overgeven. Mevrouw Janssen legt uit dat ze het gevoel heeft alsof haar maag zich leegwringt, met als enige resultaat dat er gal omhoogkomt. De bittere smaak en de geelgroene kleur van het braaksel laten weinig te raden over: hier is de galblaas op de vroege ochtend aan het werk. Ze vertelt verder dat het al een paar weken aanhoudt en dat ze vaak last heeft van een brandend gevoel in haar maagstreek.

Het lichamelijk onderzoek
De huisarts zet zijn lampje op en bekijkt haar keel, die er wat geïrriteerd uitziet door het vele overgeven. Daarna voelt hij zachtjes aan haar buik, precies onder de ribben, waar ze even kort opschrikt. "Aha," mompelt hij, "gevoeligheid bij de maagstreek." Hij luistert aandachtig naar haar ademhaling en vraagt haar dan om nog wat te vertellen over haar eetgewoonten en leefstijl.

De mogelijke oorzaak ontrafeld
Nadat hij de informatie heeft verzameld, spreekt hij zijn vermoedens uit: "Dit zou kunnen wijzen op een prikkelbare maag of misschien zelfs galreflux, waarbij de gal terugstroomt naar je maag en slokdarm." Hij legt uit dat wanneer de maagklep niet goed sluit, gal de vrije hand heeft om omhoog te komen, vooral op een lege maag. "Maar geen zorgen," zegt de huisarts, "met wat aanpassingen en de juiste medicatie kunnen we dit zeker aanpakken."

Een plan van aanpak
De huisarts adviseert haar om kleinere, frequentere maaltijden te nemen en bepaalde trigger-voedingsmiddelen zoals vet of pittig eten te vermijden. Hij schrijft maagzuurremmers voor om de irritatie in de maagstreek te verminderen en beveelt haar aan om ‘s avonds een paar uur voor het slapen niets meer te eten. Met een gerust hart verlaat mevrouw Janssen de spreekkamer, bewapend met de kennis en middelen om dit bittere probleem aan te pakken.

Lees verder

• Braken (overgeven): oorzaken van braken en misselijkheid