Interstitiële nefritis: Ontsteking ruimten tussen niertubuli

De nieren filteren afval en extra vocht uit het lichaam. Interstitiële nefritis is een ernstige nieraandoening waarbij de ruimten tussen tubuli (kleine nierbuisjes) in de nier ontstoken raken. Hierdoor kunnen de nieren niet meer zo goed afval en vocht wegfilteren uit het lichaam. Medicatie en/of nierdialyse behandelen de nierziekte. In zeldzame gevallen veroorzaakt de nieraandoening nierfalen. Hierdoor hopen afval en extra vocht zich op in het lichaam, hetgeen problemen mogelijk veroorzaakt met het hart, de hersenen, de longen en andere organen. Meestal is de prognose echter gunstig want van zodra het onderliggend probleem succesvol behandeld is, verdwijnen de symptomen van de nieraandoening.

• Oorzaken van ontsteking van ruimten tussen nierbuisjes
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling interstitiële nefritis
• Prognose van nierziekte
• Complicaties van ontstoken niertubuli (buisjes) in nieren
• Preventie van nieraandoening

Oorzaken van ontsteking van ruimten tussen nierbuisjes

Bij interstitiële nefritis zijn de ruimten tussen de nierbuisjes (tubuli) ontstoken geraakt als gevolg van:

• auto-immuunziekten, zoals de ziekte van Kawasaki (ontstoken bloedvaten in de slagaders) of het Sjögren-syndroom (aandoening met droge ogen, droge mond en droge keel)
• een overdosis van bepaalde medicijnen. Deze omvatten diuretica (plaspillen), protonpompremmers (soort maagzuurremmers) of pijnstillers, zoals paracetamol, aspirine of een niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's). Interstitiële nefritis verschijnt meestal twee of meer weken na het starten van een medicijn.
• een reactie op een medicijn, zoals bepaalde antibiotica
• elektrolytenstoornissen in het bloed zoals te weinig kalium (hypokaliëmie) of te veel calcium (hypercalciëmie)
• infecties: bacteriën zoals streptokokken, virussen zoals het Epstein-Barr-virus, leptospira en parasieten

De nierfunctie is aangetast door de nierziekte, hetgeen resulteert in de symptomen van interstitiële nefritis.

Symptomen

De meest voorkomende symptomen van deze vorm van een nierontsteking omvatten:

• bloed in de urine of donkere urine
• braken
• een jeukende huid
• een huiduitslag
• een opgeblazen gevoel
• een plotselinge gewichtstoename (resulteert uit het extra vocht in het lichaam: vochtretentie).
• een verhoogde bloeddruk (hypertensie)
• een verhoogde urineproductie
• een zwelling van elk lichaamsdeel
• eiwit in de urine (proteïnurie)
• flankpijn
• koorts
• veranderingen in de mentale toestand, zoals slaperigheid of verwardheid
• vermoeidheid / uitputting
• vocht vasthouden (vochtretentie)

De aandoening is meestal acuut, al is deze bij enkele andere patiënten chronisch van aard.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts bevraagt de patiënt over de medische geschiedenis. Hij is tevens geïnteresseerd in het medicatiegebruik van de patiënt (naam, duur en frequentie van inname). Hij luistert verder naar de geluiden van het hart en de longen (ademgeluiden) met behulp van zijn stethoscoop. Dit medisch onderzoek staat bekend als een ‘auscultatie’. Bij patiënten met nierfalen, duidt de aanwezigheid van overtollig vocht (hetgeen hij hoort via een auscultatie) op nierfalen. Verder meet de arts de bloeddruk, want een hoge bloeddruk (hypetensie) is eveneens een teken van de aanwezigheid van nierproblemen.

Diagnostisch onderzoek
De arts voert een urineonderzoek en bloedonderzoek uit wanneer een patiënt tekenen van een nieraandoening heeft. Verder zet de arts beeldvormende onderzoeken in om de nieren te onderzoeken, zoals een echografie van de buik (abdominale echografie). Bemerkt de arts afwijkende resultaten op, dan bestelt hij een nierbiopsie (stukje van verdachte niergebied verwijderen en microscopisch laten onderzoeken).

Behandeling interstitiële nefritis

Interstitiële nefritis is het gevolg van een onderliggend probleem. De behandeling hangt bijgevolg af van wat de nieraandoening veroorzaakt. Als een patiënt kampt met een infectie behandelt de arts deze infectie, bijvoorbeeld antibiotica wanneer bacteriën de boosdoeners zijn. Als een medicijn interstitiële nefritis veroorzaakt, moet de patiënt wellicht na overleg met de arts het gebruik van het geneesmiddel stopzetten. In sommige gevallen zet de arts corticosteroïden (krachtige geneesmiddelen die ontstekingen verminderen) in. Nierdialyse, een behandeling die een speciale machine gebruikt om het bloed te filtreren, is soms noodzakelijk.

Prognose van nierziekte

In de meeste gevallen is interstitiële nefritis een aandoening die na korte tijd verdwijnt wanneer de arts in staat is om met succes het onderliggend probleem te behandelen.

Complicaties van ontstoken niertubuli (buisjes) in nieren

Zelden leidt de aandoening tot langdurige of permanente nierschade, zoals chronisch nierfalen. Vooral ouderen krijgen te maken met deze complicatie, die na verloop van tijd ook problemen veroorzaakt met betrekking tot het hart, de hersenen, de longen en andere organen.

Preventie van nieraandoening

Meestal is het niet mogelijk om interstitiële nefritis te voorkomen. Het risico op de nieraandoening verlagen is enkel mogelijk door de medicijnen te vermijden die leiden tot interstitiële nefritis.

Lees verder

• Nefritis (ontsteking van nieren): Oorzaken en symptomen
• Nierbiopsie: Wegnemen van weefselmonster nier (nierbiopt)
• Nierfalen: Verminderde of afwezige nierfunctie
• Niergezondheid: Tips voor gezonde nieren & goede nierfunctie
• Nierhypertensie: Hoge bloeddruk door slagader(s) van nieren