Licht gevoel in het hoofd: oorzaken, symptomen & behandeling

Je licht in het hoofd voelen of een licht gevoel in het hoofd is een vorm van duizeligheid. Je voelt je draaierig, zweverig, flauw en hebt soms het gevoel flauw te vallen of weg te vallen. Sommige mensen beschrijven het als zwart worden voor de ogen. Deze vorm van duizeligheid kan optrede door heftige emoties of spanning. Maar ook een te lage bloeddruk of onvoldoende zuurstoftoevoer naar de hersenen veroorzaken een licht gevoel in het hoofd. Duizeligheid treedt vaak op wanneer je snel van een zittende naar een staande positie gaat, waardoor je tijdelijk een verminderde bloedtoevoer naar de hersenen hebt. Deze plotselinge bloeddrukdaling zorgt dat je je slap voelt en licht in het hoofd. Licht in het hoofd kan ook worden veroorzaakt door heftige emoties of stress.

• Symptomen van je licht in het hoofd voelen
• Oorzaken van licht gevoel in het hoofd
• Uitdroging
• Lage bloeddruk
• Angst en paniek
• Bloedarmoede
• Gebrek aan slaap
• Alcohol en drugs
• Infectie
• Hoestbuien
• Nekhernia
• Trage schildklier (hypothyreoïdie)
• Te lage bloedsuiker
• Hoofdletsel
• Hartritmestoornissen
• Hartkloppingen
• Vitamine B12-tekort
• Beroerte
• Zonnesteek
• Licht in het hoofd door medicatie
• Sommige middelen tegen allergie (antihistaminica)
• Sommige antipsychotica
• Sommige bloeddrukverlagende middelen
• Sommige antidepressiva
• Opiaten
• NSAID's
• Andere medicijnen
• Wanneer medische hulp inschakelen?
• Alarmsymptomen
• Huisarts inschakelen
• Behandeling van een licht gevoel in het hoofd
• Medische behandeling en leefstijladviezen
• Zelfzorg
• Preventie

Symptomen van je licht in het hoofd voelen

Een licht gevoel in het hoofd is een vorm van duizeligheid die vaak voorkomt en die iedereen wel eens heeft ervaren. Een licht gevoel in het hoofd voelt alsof je flauwvalt, het wordt zwart voor je ogen. Je lichaam kan zwaar aanvoelen, terwijl je hoofd voelt alsof het niet genoeg bloed krijgt. Een andere manier om deze vorm van duizeligheid te beschrijven als een draaierig, flauw gevoel. Het kan gepaard gaan met vertroebeld zicht (wazig zien of zwart voor de ogen) en verlies van evenwicht.

Je licht in het hoofd voelen kan soms duiden op een onderliggende medische aandoening en kan het risico op vallen vergroten. Om deze reden moet je voorzichtig zijn wanneer je je licht in het hoofd voelt om letsel te voorkomen.

Oorzaken van licht gevoel in het hoofd

Een licht gevoel in het hoofd kan verschillende onschadelijke oorzaken hebben, maar zelfs ernstige ziekten kunnen zich uiten door een gevoel van duizeligheid. Veel voorkomende oorzaken van een licht gevoel in het hoofd zijn:

Uitdroging

Bij uitdroging of dehydratie is er een tekort aan water in het lichaam, waardoor het bloedvolume verlaagt en de druk op de slagaderwanden afneemt. Door een lage bloeddruk kan je een licht gevoel in je hoofd krijgen en kun je wankel ter been raken, in het bijzonder als je vanuit een liggende positie opstaat. Uitdroging kan zich ook manifesteren door slaperigheid, meestal in combinatie met vermoeidheid en hoofdpijn. Zorg ervoor dat je altijd voldoende water drinkt. Een goede richtlijn is ongeveer twee liter per dag.

Lage bloeddruk

Licht gevoel in het hoofd bij opstaan wordt 'initiële orthostatische hypotensie' genoemd. Hierbij ervaar je duizeligheid en een licht gevoel in het hoofd wanneer je vanuit een zittende of liggende positie gaat staan. De reden hiervan is dat het bloed zich naar de buik en benen verplaatst als gevolg van de zwaartekracht en het hart en de hersenen krijgen zodoende tijdelijk minder bloed. Dit leidt tot een plotseling en tijdelijke bloeddrukdaling.

Angst en paniek

Angst en paniek kan leiden tot allerlei klachten, waaronder een licht gevoel in het hoofd.

Bloedarmoede

Bloedarmoede of anemie is een medische aandoening waarbij ofwel het bloed te weinig hemoglobine (bloedkleurstof) bevat, ofwel het aantal rode bloedcellen minder is dan normaal. Er kan ook sprake zijn van een combinatie van beide. Bloedarmoede geeft klachten zoals vermoeidheid, kortademigheid en duizeligheid (licht in het hoofd voelen).

Gebrek aan slaap

Door een gebrek aan slaap of slaaptekort kan je last krijgen van vermoeidheid, slaperigheid en een licht gevoel in het hoofd. Door bij te tanken of rustig aan te doen, verdwijnt dit gevoel vaak wel weer.

Alcohol en drugs

Zowel bij acute intoxicatie als bij de 'kater' de ochtend erna kan fors alcoholgebruik leiden tot duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd. Licht in het hoofd zijn of een leeg hoofd voelen komen best vaak voor bij het gebruik van drugs zoals cannabis of ecstasy (XTC).

Infectie

Een infectie, zoals het Epstein-Barr-virus (de verwekker van de ziekte van Pfeiffer), de ziekte van Lyme of griep, kan leiden tot uitgesproken vermoeidheid, algehele malaise en duizeligheid waaronder een licht gevoel in het hoofd. Deze bijkomende symptomen kunnen nog enkele weken na de ziekte aanhouden.

Hoestbuien

Langdurig hoesten en flinke hoestbuien kunnen je een licht gevoel in het hoofd geven. Dit kan bijvoorbeeld optreden bij COPD. De meeste patiënten met COPD hoesten regelmatig grote hoeveelheden slijm op.

Nekhernia

Duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd kunnen optreden als onderdeel van een nekhernia of cervicaal radiculair syndroom, wat ontstaat door beknelling van een zenuwwortel in de nek. Het zorgt voor klachten in de nek, schouders en armen. Je kunt ook last krijgen van duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd.

Trage schildklier (hypothyreoïdie)

Bij een traag werkende schildklier wordt het gehele metabolisme vertraagd, wat onherroepelijk leidt tot vermoeidheid, gebrek aan concentratie en slaperigheid, maar je kunt ook last krijgen van een licht gevoel in het hoofd.

Te lage bloedsuiker

Met name bij mensen met diabetes mellitus kan hypoglykemie optreden. Dat is de medische term voor een te laag bloedsuikergehalte. Mensen zonder diabetes kunnen door honger en een lage bloedsuiker ook een licht gevoel in het hoofd geven

Hoofdletsel

Traumatisch hersenletsel kan ook leiden tot ene licht gevoel in het hoofd. Na vallen, stoten of tegen het hoofd slaan, kun je (soms ernstige) duizeligheid ervaren.

Hartritmestoornissen

Boezemfibrilleren is een van de meest voorkomende hartritmestoornissen. De symptomen zijn: hartkloppingen, duizeligheid of licht gevoel in het hoofd, een naar gevoel op de borst, kortademigheid en algehele zwakte. Een licht gevoel in het hoofd, duizeligheid, (bijna) flauwvallen kunnen ook bij andere ritmestoornissen voorkomen.

Hartkloppingen

Bij hartkloppingen voel je je eigen hart kloppen en soms gaan de hartkloppingen gepaard met andere klachten, zoals duizeligheid of lichtheid in het hoofd.

Vitamine B12-tekort

Een vitamine B12-tekort kan een waaier aan klachten geven, waaronder een licht gevoel in het hoofd.

Beroerte

Bij een acute circulatiestoornis van de hersenen zoals een beroerte, komt het meestal tot neurologische symptomen zoals verlamming, visuele en spraakstoornissen. In sommige gevallen zijn echter niet-specifieke symptomen zoals slaperigheid, hoofddruk (een drukkend gevoel in het hoofd) en duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd de enige tekenen.

Zonnesteek

Een zonnesteek kun je oplopen bij warm, zonnig weer. Duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd, kramp, hoofdpijn en ernstige vermoeidheid kunnen de symptomen zijn van een zonnesteek.

Licht in het hoofd door medicatie

Veel medicijnen kunnen je als bijwerking duizelig maken. Deze omvatten met name kalmerende middelen en slaapmiddelen, die de volgende ochtend tot een 'kater' kunnen leiden als ze laat in de avond worden ingenomen. Bovendien kunnen onder andere de volgende medicijnen een licht gevoel in het hoofd veroorzaken:

Sommige middelen tegen allergie (antihistaminica)

Antihistaminica zoals Dimetindeen (een anti-allergiemedicijn die onder meer gebruikt wordt bij netelroos, jeuk, hooikoorts en na insectensteken), doxylamine of dimenhydrinate (voor het behandelen van misselijkheid, braken en reisziekte). Deze medicijnen werken in op het centrale zenuwstelsel en kunnen je moe en duizelig of licht in het hoofd maken.

Sommige antipsychotica

Antipsychotica hebben een effect op de psyche en worden bijvoorbeeld gebruikt bij psychoses en schizofrenie. Vooral de zogenaamde typische antipsychotica (low-potency antipsychotics) zoals pipamperon kunnen duizeligheid en licht in het hoofd als bijwerking hebben.

Sommige bloeddrukverlagende middelen

Onder een antihypertensivum verstaan we een geneesmiddel dat de bloeddruk verlaagt. Antihypertensiva zoals bètablokkers en ACE-remmers kunnen duizeligheid en een licht gevoel in het hoofd veroorzaken, vooral in hoge doses, door de bloeddruk te verlagen.

Sommige antidepressiva

Antidepressiva zoals amitryptilin (een tricyclisch antidepressivum) werken niet alleen tegen depressie, maar kunnen ook worden gebruikt voor chronische pijn. Vermoeidheid, slaperigheid en een licht gevoel in het hoofd zijn veel voorkomende bijwerkingen.

Opiaten

Opiaten zijn een groep van stoffen met eigenschappen die nagenoeg gelijk zijn aan die van morfine. Opiaten zoals tramadol en morfine zijn krachtige pijnstillers die slaperigheid en een licht gevoel in het hoofd kunnen veroorzaken.

NSAID's

NSAID (afkorting van non-steroidal anti-inflammatory drugs, niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen), een zogenaamd niet-steroïd ontstekingsremmend middel), kan regelmatig een licht gevoel in het hoofd als bijwerking hebben. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om ibuprofen of naproxen.

Andere medicijnen

Bovenstaande is slechts een selectie van medicijngroepen waarbij duizeligheid en een licht gevoel in het hoofd relatief vaak voorkomt als bijwerking. Er zijn daarnaast veel andere medicijnen die bij sommige mensen een licht gevoel in het hoofd kunnen veroorzaken.

Wanneer medische hulp inschakelen?

Alarmsymptomen

Schakel onmiddellijk medische hulp in als je een aanzienlijke hoeveelheid bloed hebt verloren en je je licht in het hoofd voelt. Ook moet duizeligheid als gevolg van een hartaanval of beroerte symptomen onmiddellijk worden behandeld. Deze symptomen omvatten:

• aan één kant hangend gezicht
• misselijkheid
• druk of pijn op de borst
• kortademigheid
• onverklaarbaar zweten
• braken

Probeer niet om naar het ziekenhuis te rijden als je deze symptomen ervaart. Bel in plaats daarvan direct 112.

Huisarts inschakelen

Als je constant een licht gevoel in het hoofd ervaart en geen van de bovengenoemde zelfhulpmaatregelen biedt soelaas, dan is het verstandig je huisarts te raadplegen teneinde ernstige aandoeningen als oorzaak uit te sluiten. Neem in de volgende gevallen direct contact op met je huisarts:

• misselijkheid en braken
• hoge koorts
• nekstijfheid of stijve nek
• plotselinge of zeer ernstige hoofdpijn
• gedurende de dag toenemende slaperigheid met moeite om wakker te blijven
• verlamming, gevoelloosheid (doof gevoel), zicht- of spraakstoornissen
• verwardheid of gedragsveranderingen
• toevallen

Behandeling van een licht gevoel in het hoofd

Medische behandeling en leefstijladviezen

Duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd die niet te wijten is aan ernstig bloedverlies, hartaanval of beroerte neemt vaak na verloop van tijd af. Een mogelijke medische behandeling zal zich richten op de onderliggende aandoening. Behandeling voor de minder ernstige oorzaken van duizeligheid kan zijn:

• meer water drinken
• intraveneuze vloeistoffen krijgen (hydratatievloeistoffen die via een ader worden toegediend)
• iets suikerigs eten of drinken
• drinkvloeistoffen nuttigen die elektrolyten bevatten, zoals een sportdrankje
• liggen of zitten om de hoogte van het hoofd ten opzichte van het lichaam te verminderen

Voor ernstigere gevallen van duizeligheid of voor duizeligheid die niet verdwijnt, kan de behandeling het volgende omvatten:

• plaspillen
• zoutarm dieet
• medicijnen tegen misselijkheid
• medicijnen tegen angst
• psychotherapie om angst te verminderen
• medicijnen tegen bloedarmoede, etc.

Zelfzorg

Een licht gevoel in het hoofd is geen ziekte, maar een symptoom van een onderliggende aandoening of ziektebeeld. Behandeling is afhankelijk van de oorzaak. Je kunt de volgende zelfzorgmaatregelen in acht nemen bij ene licht gevoel in het hoofd:

• Drink een groot glas water om een ​​mogelijk gebrek aan vloeistoffen tegen te gaan.
• Houd je polsen onder koud water of spat koud water op je gezicht om de bloedsomloop te stimuleren.
• Een stevige wandeling in de open lucht kan helpen als je je slaperigheid voelt of om je geest leeg te maken als je gestrest bent.
• Doe een kort dutje - maar pas op: als je overdag meer dan 30 minuten slaapt, kunt je je daarna duizelig voelen.
• Langzaam opstaan na zitten of liggen.
• Veel water drinken, vooral bij warm weer of tijdens het sporten.
• Iets eten of drinken met eenvoudige koolhydraten als je je zwak en hongerig voelt.
• Liggen of gaan zitten totdat het lichte gevoel voorbij is.
• Genoeg slaap krijgen.
• Cafeïne, tabak en alcohol vermijden.
• Zoutinname beperken.

Preventie

Hoe kan ik duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd voorkomen? Langzaam opstaan ​​en plotselinge veranderingen in houding vermijden, kan een licht gevoel in het hoofd voorkomen. Drink veel water, vooral als je ziek bent of intensief traint. Vermijd fel licht en draag een zonnebril buitenshuis. Vermijd stoffen waarvan bekend is dat ze een licht gevoel in het hoofd veroorzaken, zoals alcohol of tabak. Sommige medicijnen kunnen ook duizeligheid veroorzaken. Stop niet met het nemen van voorgeschreven medicijnen zonder overleg met de arts. Als je regelmatig last hebt van een licht gevoel in het hoofd, dan zijn hier enkele aanvullende tips om de kwaliteit van je leven te verbeteren:

• let op dat je tijdens het lopen je evenwicht kunt verliezen, wat een val en ernstig letsel kan veroorzaken
• beweeg voorzichtig en langzaam, gebruik indien nodig een wandelstok of roolator
• valpreventie binnenshuis: verwijderen "voorwerpen waarover je kunt struikelen, zoals lossen tapijten en elektrische snoeren; leg antislipmatten in je bad- of douchevloer; zorg ervoor dat je huis goed verlicht is
• ga zitten of liggen zodra je je licht in het hoofd voelt; ga liggen met je ogen dicht in een verduisterde kamer als je een ernstige aanval van duizeligheid ervaart
• bestuur geen voertuig en bedien geen zware machines als je vaak zonder waarschuwing duizelig wordt
• eet een gezond dieet dat rijk is aan verschillende voedingsstoffen
• voldoende slaap krijgen (8 tot 10 uur voor tieners, 7 tot 9 uur voor jongvolwassenen en volwassenen, en 7 tot 8 uur voor oudere volwassenen)
• vermijd extra stress door ontspanningstechnieken te oefenen, zoals diepe ademhaling, bidden en mindfulness
• drink voldoende vloeistoffen (minstens acht glazen per dag)

Lees verder

• Bloedarmoede: duizeligheid hoofdpijn vermoeidheid kortademig
• Duizeligheid en vallen bij opstaan door een lage bloeddruk
• Vitamine B12-tekort: symptomen, ADH en tekort aanvullen
• Zwart voor de ogen (bij opstaan): oorzaken en behandeling