Cadmiumvergiftiging: Overmatige blootstelling aan cadmium

Cadmium is een zwaar metaal dat van nature aanwezig is in de omgeving. Ook komt cadmium voor in de industrie (bijvoorbeeld auto-industrie of het maken van batterijen). Dit metaal is potentieel erg giftig voor het menselijk lichaam. Wanneer een persoon overmatig blootgesteld is aan cadmium, ontstaan vergiftigingsverschijnselen. Vele lichaamssystemen zijn getroffen door cadmiumvergiftiging. De arts behandelt de vergiftiging ondersteunend en langzaam daar deze metalen erg gevaarlijk en zwaar zijn en een snelle verwijdering uit het lichaam leidt tot complicaties.

• Waar is cadmium aanwezig?
• Industrie
• Producten
• Stimulerende middelen
• Voeding
• Oorzaken van vergiftiging door cadmium
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van cadmiumvergiftiging
• Prognose van overmatige blootstelling aan cadmium
• Complicaties

Waar is cadmium aanwezig?

Cadmium is aanwezig in de gehele omgeving.

Industrie

In diverse werkomgevingen is cadmium vaker te vinden:

• beroepsmatige blootstelling (door de productie van batterijen, halfgeleiders, tandheelkundige materialen)
• brandend kool
• luchtvervuiling (door het verbranden van rubberen banden, plastic en verf)

Producten

In diverse producten is cadmium verwerkt:

• auto-uitlaten
• batterijen en gecorrodeerde batterijen in stortplaatsen
• damplampen
• gegalvaniseerde buizen
• gehydrogeneerde oliën
• ijzeren daken
• keramiek
• koperlegeringen
• kunststoffen
• meststoffen
• metalen coatings
• motorolie
• rubber
• schimmeldodende middelen
• sigaretten en sigarettenrook (tabak en marihuana)
• smelters
• soldeer (inclusief in levensmiddelblikken)
• tandheelkundige materialen zoals kronen
• vergulde containers

Stimulerende middelen

Cadmium is één van de vele stimulerende middelen in koffie, sigaretten en zelfs marihuana.

Voeding

Ook in voedselproducten is cadmium aanwezig:

• grote oceaanvissen zoals tonijn, kabeljauw, schelvis
• kraanwater
• schelpdieren
• snoep
• verbranding van banden, rubbers en kunststoffen
• verfijnde granen, meel, ontbijtgranen
• verwerkt en geraffineerd voedsel
• voedsel geteeld op met cadmium verontreinigde grond (rioolslib, kunstmest en vervuild irrigatiewater)
• water
• zeevruchten (kabeljauw, schelvis, oesters, tonijn)

Oorzaken van vergiftiging door cadmium

Cadmium hoopt zich op in het lichaam door voedsel en water, maar ook door de ingeademde lucht en de omgeving waarin mensen leven. De meeste patiënten zijn blootgesteld aan een overmatige hoeveelheid cadmium via inademing. Dit gebeurt bijvoorbeeld op het werk, maar ook roken vormt een risicofactor. Een opzettelijke zelfvergiftiging met oraal (via de mond ingenomen) cadmium is zeldzaam. Mineralentekorten spelen eveneens een rol bij cadmiumvergiftiging. Wanneer er een tekort is aan voedingsstoffen in calcium, ijzer, eiwit en/of zink, neemt het lichaam cadmium op om deze voedingstekorten te vullen. Cadmium vervangt de ontoereikende voedingsstoffen om het lichaam in beweging te houden. Door de ophoping van cadmium ontstaan na verloop van tijd toxiciteitssymptomen.

Symptomen

Cadmiumvergiftiging heeft een breed scala aan symptomen. Tal van systemen in het menselijk lichaam zijn namelijk aangetast zoals:

• algemeen: griepachtige symptomen zoals koude rillingen, spierzwakte, weinig energie
• de botten, spieren en gewrichten: artritis (gewrichtsontsteking) zoals artrose (reumatische aandoening van het gewrichtskraakbeen) en reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen), botpijn, breekbare botten (osteoporose), een botziekte, een vertraagde botgenezing, een vertraagde groei, gewrichtspijn, spierzwakte
• de hersenen: alcoholisme, een beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen), een depressie, een hersenbloeding, geheugenverlies, hoofdpijn, hyperkinetisch gedrag, leerstoornissen, migraine (aanvallen van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn), schizofrenie (aandoening met o.a. waanideeën en hallucinaties), zenuwcelschade
• de lever: levercirrose, leverschade
• de longen: een longziekte, een rokershoest (hardnekkige hoest met slijm door roken), emfyseem (longaandoening met kortademigheid en hoesten), kortademigheid
• de maag en darmen: braken, buikpijn, diarree, een zwelling van de neus, een zwelling van de keelholte en een zwelling van het strottenhoofd (bij het chronisch inademen van cadmium), gaatjes in de tanden (tandbederf) en tandmisvormingen, misselijkheid, spijsverteringsstoornissen
• de nieren: een nierziekte (cadmium is zeer toxisch voor de nieren)
• en pijnen (bij inademen van verontreinigde lucht)
• het endocrien systeem: diabetes mellitus (suikerziekte), hypoglykemie (een verlaagde bloedsuikerspiegel)
• het haar: alopecia (haaruitval)
• het hart en de bloedvaten: anemie (bloedarmoede), arteriosclerose (slagaderverkalking), een vergroot hart (cardiomegalie), hart- en vaatziekten, een hoog cholesterolgehalte in het bloed, hyperlipidemie (verhoogd aantal vetten in het bloed), hypertensie (een verhoogde bloeddruk)
• het voortplantingsstelsel: een verminderd aantal zaadcellen, een verminderde vruchtbaarheid / vruchtbaarheidsproblemen, onvruchtbaarheid, prostaatdisfunctie

Na een acute inname van cadmium verschijnen de symptomen meestal binnen vijftien à dertig minuten. Na een overmatige inademing starten de symptomen meestal circa twee tot vier uur later. Een vergiftiging door cadmium gaat gepaard met vermoeidheid, hoofdpijn, misselijkheid, braken, buikpijn, buikkrampen, diarree en koorts. Daarnaast ontstaat vaak een chronisch obstructieve longziekte. Dit uit zich in diverse longgerelateerde symptomen zoals emfyseem, longoedeem (een abnormale opbouw van vocht in de longen en dyspneu (kortademigheid). Sommige patiënten vertonen een verhoogde speekselvloed (kwijlen), een geelverkleuring van de tanden, een ongewoon snelle hartslag (tachycardie), een ijzertekort in het bloed (ferriprieve anemie), cyanose (een blauwachtige verkleuring van de huid en slijmvliezen door onvoldoende zuurstoftoevoer naar deze weefsels) en/of een verminderd reukvermogen (anosmie).

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van cadmiumvergiftiging is gebaseerd op de geschiedenis en de symptomen van patiënten. Daarnaast bepaalt de arts de cadmiumspiegels in bloed-, urine-, haar- en nagelpatronen.

Behandeling van cadmiumvergiftiging

Na een grondig onderzoek van de luchtwegen, de ademhaling en de bloedcirculatie, is een directe behandeling nodig. De arts moet meteen een darmspoeling uitvoeren om cadmiumhoudende oplossingen te verwijderen. Als de patiënt niet braakt, volgt een maagspoeling. De arts gebruikt een kleine neussondebuis. Geactiveerde kool (tegengif) kan het metaal namelijk niet effectief absorberen. Een ziekenhuisopname is nodig zodat de arts de omvang van de schade kan bepalen en ondersteunend kan behandelen. Een antagonist is een element dat helpt om cadmium uit het lichaam te krijgen. Volgende mineralen en vitaminen zijn antagonisten van cadmium: calcium, eiwit, ijzer, koper, mangaan, vitamine C, vitamine D en zink. Voorts is chelatietherapie soms nodig om de zware materialen uit het lichaam te krijgen via medicijnen.

Prognose van overmatige blootstelling aan cadmium

De volledige verwijdering van cadmium duurt één tot tien jaar omdat cadmium één van de moeilijkste metalen is om te verwijderen. Daarnaast is cadmium extreem giftig en een snelle eliminatie van het metaal zorgt voor toxiciteit van het eliminatieproces. Bij acute blootstelling houdt een restrictieve longziekte mogelijk levenslang aan. Bij chronische blootstelling is de nierbeschadiging mogelijk progressief en onomkeerbaar.

Complicaties

Cadmium veroorzaakt ernstige irritatie van de luchtwegen en het maagdarmkanaal, die soms dodelijk is na een overmatige blootstelling. Gastro-intestinale erosie, longproblemen, leverschade of nierschade en een coma zijn mogelijke complicaties, afhankelijk van de route van vergiftiging en de hoeveelheid van de blootstelling. Chronische cadmiuminhalatie is ook een mogelijke oorzaak van longkanker. Andere respiratoire effecten van een chronische beroepsmatige blootstelling aan cadmium zijn onder andere chronische rhinitis, een vernietiging van het olfactorische epitheel met daaropvolgende anosmie (verlies van geur) en de ontwikkeling van bronchitis (ontsteking van de luchtpijpvertakkingen).

Lees verder

• Vergiftiging: Oorzaken, symptomen, behandeling en preventie
• Tegengif (antidotum): Werking & lijst tegengiffen (antidota)