Keelpijn aan één kant: oorzaken van eenzijdige keelpijn

Keelpijn aan één kant is eenzijdige keelpijn, oftewel een zere keel die je aan 1 kant voelt bij slikken. Keelpijn kan variëren van irriterend tot ondraaglijk. Iedereen heeft wel eens last van een zere keel gehad. Keelpijn kan zich in de hele keel voordoen, maar keelpijn kan ook aan één kant van je keel voelbaar zijn: aan de linkerkant of rechterkant van je keel. Er zijn veel mogelijke oorzaken van pijn aan één kant van je keel, zelfs als je geen amandelen meer hebt. Keelpijn aan één kant kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door postnasale drip, aften, een abces en andere aandoeningen. Afhankelijk van de oorzaak kan keelpijn gepaard gaan met andere symptomen, zoals oorpijn en gezwollen lymfeklieren.

• Oorzaken van keelpijn aan één kant
• Gezwollen lymfeklieren
• Eenzijdige keelpijn door aften
• Postnasale drip
• Tonsillitis of amandelontsteking
• Peritonsillair abces of keelabces
• Schade aan de keel
• Gastro-oesofageale refluxziekte GORZ
• Hand-, voet- en mondziekte
• Tandabces of infectie
• Keelontsteking
• Virale keelontsteking
• Bacteriële keelontsteking
• Stembandlaesies
• Eenzijdige keelpijn door tumor
• Huisarts raadplegen
• Onderzoek en diagnose
• Lichamelijk onderzoek
• Aanvullend onderzoek
• Diagnose
• Behandeling van keelpijn aan één kant
• Antibiotica voor bacteriële infecties
• Antivirale middelen
• Pijnstillers en ontstekingsremmers
• Keelverzachtende middelen
• Chirurgie voor abcessen of tumoren
• Leefstijlveranderingen voor GORZ
• Behandeling van tandabcessen
• Zelfzorg en verlichting van symptomen
• Prognose
• Preventie
• Goede hygiëne
• Vermijd roken en irriterende stoffen
• Versterk je immuunsysteem
• Hydratatie en luchtvochtigheid
• Vermijd te hete of harde voedingsmiddelen
• Behandel refluxklachten

Oorzaken van keelpijn aan één kant

De meeste mensen hebben minstens een keer in hun leven keelpijn ervaren. Het ongemak wordt vaak veroorzaakt door een verkoudheidsvirus. Wanneer slechts één kant van je keel pijn doet, kan dit wijzen op een specifieke oorzaak van je klachten, bijvoorbeeld met betrekking tot je amandelen, lymfeklieren of lymfatisch weefsel. Of de keelpijn kan gewoon het resultaat zijn van een tandabces of infectie.

Gezwollen lymfeklieren

Sommige ziekten en aandoeningen veroorzaken pijn aan slechts één kant van de keel. De lymfeklieren van het lichaam werken als filters, die ziektekiemen identificeren en vangen zoals virussen en bacteriën, voordat ze andere gebieden kunnen infecteren. Terwijl ze dit belangrijke werk uitvoeren, kunnen de lymfeklieren opzwellen en pijnlijk worden. De lymfeklieren die het dichtst bij de keel liggen, bevinden zich aan weerszijden van de hals. Deze knooppunten kunnen een gevoel van pijn veroorzaken wanneer ze gezwollen of ontstoken raken. Veel ziekten en infecties leiden tot gezwollen lymfeklieren. Soms is slechts één knoop in het gebied gezwollen en pijnlijk, wat aan één kant een zere keel kan veroorzaken. Sommige aandoeningen die kunnen leiden tot gezwollen lymfeklieren zijn:

• verkoudheid of griep
• keelontsteking
• een oorontsteking
• kaakabces
• ziekte van Pfeiffer
• infecties in de huid
• kanker
• hiv

Eenzijdige keelpijn door aften

Aften zijn kleine zweertjes die zich in je mond vormen. Ze kunnen zich aan de binnenkant van je wangen vormen en op of onder je tong, in je lippen, of aan de achterkant van je keel. De meeste aften zijn klein en rond met een rode rand en een wit of geel centrum. Hoewel ze klein zijn, kunnen ze behoorlijk pijnlijk zijn. Wanneer er zich een aft achterin de keel heeft gevormd, kun je aan één kant pijn voelen. De meeste aften genezen binnen twee weken vanzelf, dus zonder verdere behandeling. Zelfzorgmiddelen kunnen verlichting van de klachten geven, zoals gorgelen met zuiveringszout.

Postnasale drip

Veel voorkomende virale ziekten, zoals verkoudheid of griep, kunnen een zere keel veroorzaken. In deze gevallen kan de keel aan één kant pijn doen. Bij een flinke verkoudheid kan er slijm en vocht naar beneden langs de achterkant van de keel lopen. Dit staat bekend als postnasale drip. Bij postnasale drip zijn de slijmvliezen achter in de neusholte opzet en hierdoor komt er meer slijm vrij. Voortdurende slijmtoevoer kan de keel irriteren, wat leidt tot een gevoel van pijn of irritatie. Een specifiek deel van de keel kan meer geïrriteerd raken door deze klachten. Het kan aanvoelen alsof de ene kant rauw en ontstoken is.

Tonsillitis of amandelontsteking

Tonsillitis of amandelontsteking duidt op een ontsteking van een of meer amandelen. De amandelen bevinden zich aan de achterkant van de keel, en een virus of bacterie is meestal de boosdoener. Een infectie in slechts één amandel kan aan één kant van de keel pijn veroorzaken. Het kan ook koorts en moeite met slikken veroorzaken. De keelamandelen zijn opgezwollen en rood, waarbij soms witte stippen en pus zichtbaar worden. Tevens kunnen de lymfeklieren in de hals pijnlijk en opgezwollen zijn.

Peritonsillair abces of keelabces

Een peritonsillair abces of keelabces vereist onverwijld medische aandacht. Een abces is een met pus gevulde zwelling in lichaamsweefsel. Het wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie. Een peritonsillair abces of keelabces vormt zich in de weefsels bij de amandelen, meestal wanneer een amandelontsteking ernstig wordt of onbehandeld blijft. Het kan hevige pijn aan de ene kant van je keel veroorzaken. Het kan ook koorts, gezwollen lymfeklieren en moeite met slikken veroorzaken. Bij een keelabces heb je dringend medische zorg nodig. In ernstige gevallen kan het de ademhaling verstoren.

Schade aan de keel

Veel dingen kunnen de achterkant van de mond of keel beschadigen, waaronder:

• verbranding door heet voedsel of vloeistof
• voedsel met scherpe randen, zoals chips of crackers
• endotracheale intubatie, wat duidt op het aanbrengen van een beademingsbuis in de luchtpijp om de luchtweg te beveiligen en je kunstmatig te kunnen beademen

Gastro-oesofageale refluxziekte GORZ

Gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ) is een aandoening die ervoor zorgt dat de maaginhoud, inclusief maagzuur, terugstroomt in de slokdarm en de keel. Reflux kan 's nachts en tijdens het liggen heviger zijn. Als maagzuur terugstroomt wanneer je op je zij ligt, kan dit pijn aan de zijkant van de keel veroorzaken. Andere symptomen van GORZ zijn onder meer:

• pijn of brandend gevoel in het midden van de borst
• het gevoel van een knobbeltje of voorwerp in de keel
• heesheid
• een droge hoest
• branden in de mond

Als GORZ te lang onbehandeld blijft, kan het de slokdarm en keel beschadigen. De aandoening is behandelbaar met medicijnen en leefstijlveranderingen.

Hand-, voet- en mondziekte

Hand-, voet- en mondziekte is een besmettelijke ziekte waarbij vlekjes en blaasjes in de mond, op de handen en op de voeten ontstaan. Blaasjes kunnen zich ontwikkelen in de achterkant van de mond, in de buurt van de zijkanten van de keel, en de ene kant van de keel kan meer worden aangetast dan de andere. Hand-, voet- en mondziekte komt meestal voor bij kinderen jonger dan 5 jaar, maar kan zich ook verspreiden naar oudere kinderen en volwassenen.

Tandabces of infectie

Een periapicaal abces of tandabces is een lokale opstapeling van etter na weefseldood, veroorzaakt door een bacteriële infectie. Dit abces ontwikkelt zich op het puntje van de wortel van je tand. Het kan ernstige pijn veroorzaken die uitstraalt naar je kaakbeen (kaakpijn) en je oor (oorpijn) aan één kant van je gezicht. De lymfeklieren rond je hals en keel kunnen ook opgezwollen en gevoelig zijn. Andere symptomen die erop wijzen dat je tand is geïnfecteerd, zijn:

• gevoeligheid voor warme en koude temperaturen
• pijn tijdens het kauwen
• koorts
• zwelling in je gezicht of wang
• gevoelige, gezwollen lymfeklieren onder je kaak of in je nek

Keelontsteking

Bij een keelontsteking (faryngitis) zijn de keelamandelen en het slijmvlies van de keel ontstoken en meestal is de boosdoener een virus. Het belangrijkste symptoom van keelontsteking is een zere keel en pijn bij het slikken. Bij infectieuze keelontsteking variëren de andere symptomen naargelang de infectie viraal of bacterieel is.

Virale keelontsteking

Keelpijn als gevolg van keelontsteking gaat vaak gepaard met andere symptomen, zoals:

• een rode keel
• loopneus of verstopte neus
• droge hoest
• heesheid
• rode ogen
• kinderen kunnen diarree hebben

Sommige virussen veroorzaken pijnlijke zweren in en rond de mond, inclusief de lippen.

Bacteriële keelontsteking

De streptococcus pyogenes is vaak de veroorzaker van een bacteriële keelontsteking, wat gepaard gaat met pijn bij het slikken en een rode keel. De symptomen van bacteriële keelontsteking zijn vaak ernstiger dan een virale keelontsteking. Andere klachten die kunnen optreden zijn:

• koorts
• spierpijn
• algehele malaise
• hoofdpijn
• vergrote amandelen met witte vlekken
• gezwollen, gevoelige lymfeklieren aan de voorkant van de hals

Kinderen kunnen ook last hebben van misselijkheid, braken en buikpijn hebben.

Stembandlaesies

Stembandlaesies zijn goedaardige gezwellen. Ze kunnen bestaan uit knobbeltjes, poliepen en cysten. Vocaal trauma of overmatig gebruik is geassocieerd met stembandenlaesies. Een stembandpoliep ontstaat meestal als gevolg van beschadiging van het slijmvlies van de stemband en kan gepaard gaan met heesheid en andere klachten. Stembandlaesies kunnen heesheid, ademhalingsproblemen, verlies van stembereik, vocale vermoeidheid of stemverlies tot gevolg hebben. Mensen met stembandknobbeltjes of poliepen kunnen hun stem ervaren als hard, hees, raspend of krassend. Pijn is een ander symptoom dat kan optreden, vooral stekende pijn van oor tot oor, algemene nekpijn of als een brok in de keel. Andere klachten zijn hoesten, keelontsteking of algehele vermoeidheid.

Eenzijdige keelpijn door tumor

Hoewel ze een van de minst voorkomende oorzaken van een zere keel zijn, kunnen tumoren zich voordoen in de keel en de omliggende gebieden. Het kan hierbij gaan om goedaardige tumoren of kanker. Een tumor kan pijn aan één kant van de keel veroorzaken. Het kan zich aan de achterkant van de keel of tong bevinden, of in het strottenhoofd. Gewoonlijk zal een tumor ook leiden tot symptomen die niet voorkomen bij gewone infecties en ziektes. Je kunt last krijgen van:

• een knobbel in de nek
• een schorre stem
• luidruchtige ademhaling
• onverklaard gewichtsverlies
• bloed in het speeksel of bloederige slijm
• een aanhoudende hoest

Huisarts raadplegen

Als je keel aan één kant erg pijnlijk is, is de oorzaak meestal een virale infectie, zoals verkoudheid. Het is echter belangrijk om je huisarts te raadplegen als de volgende symptomen ook optreden:

• een onvermogen om te eten of te drinken vanwege de zere keel
• een ernstige keelpijn die langer dan 7 dagen aanhoudt
• gezwollen lymfeklieren die groter worden naarmate de keelpijn herstelt
• moeite met ademhalen of een gevoel dat de keel wordt afgesloten
• problemen met slikken
• koorts
• pus aan de achterkant van de keel
• pijn in het lichaam of gewrichtspijn
• oorpijn
• huiduitslag
• bloed in de mond
• bloed ophoesten
• een knobbel in de nek
• een zere keel die weggaat en terugkomt
• heesheid die langer dan 2 weken aanhoudt

Onderzoek en diagnose

Als je last hebt van een eenzijdige keelpijn die niet binnen enkele dagen verdwijnt of gepaard gaat met zorgwekkende symptomen zoals moeite met slikken, ademhalingsproblemen of een knobbel in de nek, is het verstandig om een arts te raadplegen. De arts zal beginnen met een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek om de oorzaak van de keelpijn vast te stellen.

Lichamelijk onderzoek

Tijdens het lichamelijk onderzoek zal de arts de keel, mond en nek inspecteren op tekenen van zwelling, roodheid, pus of zichtbare afwijkingen zoals aften, gezwollen amandelen of abcessen. Met behulp van een tongspatel zal de arts de achterkant van de keel onderzoeken. De lymfeklieren in de nek en onder de kaak worden vaak ook gecontroleerd op zwelling of gevoeligheid. Soms kan de arts je vragen om verschillende bewegingen te maken, zoals slikken of het openen van je mond, om te beoordelen of dit pijn veroorzaakt of beperkt is.

Aanvullend onderzoek

Afhankelijk van de bevindingen tijdens het lichamelijk onderzoek kunnen er aanvullende tests worden uitgevoerd om de oorzaak van de keelpijn verder te onderzoeken. Deze tests kunnen bestaan uit:

• Keelkweek of sneltest: Bij vermoeden van een bacteriële infectie, zoals keelontsteking door streptokokken, kan de arts een keelkweek afnemen of een snelle streptokokkentest doen om te bepalen of antibiotica nodig zijn.
• Bloedonderzoek: Bij vermoeden van bepaalde infecties, zoals de ziekte van Pfeiffer (mononucleosis infectiosa), kan bloedonderzoek worden gedaan om de aanwezigheid van virussen of afwijkende bloedwaarden te detecteren.
• Beeldvormend onderzoek: Als er een vermoeden is van een abces, tumor of een ander structureel probleem in de keel, kan beeldvormend onderzoek zoals een röntgenfoto, CT-scan of MRI-scan worden voorgesteld. Dit kan helpen om eventuele afwijkingen zoals een keelabces, tumoren of afwijkingen in de structuren van de keel en nek te identificeren.
• Endoscopie: In sommige gevallen kan een KNO-arts (keel-, neus- en oorarts) een flexibele endoscoop gebruiken om de keel, stembanden en strottenhoofd te onderzoeken. Dit is vooral nuttig als er een vermoeden bestaat van een tumor, poliep of stembandlaesie.

Diagnose

Zodra de resultaten van de onderzoeken bekend zijn, kan de arts de diagnose vaststellen en een behandelplan opstellen. Dit kan variëren van het voorschrijven van antibiotica of antivirale middelen voor een infectie, tot het doorverwijzen naar een specialist voor verdere behandeling als er sprake is van een ernstiger onderliggende aandoening zoals een tumor of abces.

Behandeling van keelpijn aan één kant

De behandeling van eenzijdige keelpijn is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Zodra de arts de oorzaak heeft vastgesteld, kan een geschikt behandelplan worden opgesteld. Hier zijn enkele behandelingen die vaak worden toegepast bij eenzijdige keelpijn:

Antibiotica voor bacteriële infecties

Als de keelpijn wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie, zoals een keelontsteking of een abces, kunnen antibiotica worden voorgeschreven om de infectie te bestrijden. Het is belangrijk om de volledige antibioticakuur af te maken, zelfs als de symptomen na enkele dagen verbeteren, om ervoor te zorgen dat de infectie volledig wordt uitgeroeid.

Antivirale middelen

Voor virale infecties zoals de ziekte van Pfeiffer of griep, kunnen antivirale medicijnen worden voorgeschreven, afhankelijk van de ernst van de symptomen. Hoewel virale infecties vaak vanzelf verdwijnen, kunnen antivirale middelen in sommige gevallen de duur en ernst van de symptomen verminderen.

Pijnstillers en ontstekingsremmers

Om de pijn te verlichten, kunnen vrij verkrijgbare pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen worden aanbevolen. Deze medicijnen helpen niet alleen de pijn te verminderen, maar kunnen ook ontstekingen in de keel verminderen. Ibuprofen, een ontstekingsremmend middel, kan vooral nuttig zijn bij tonsillitis of een keelabces.

Keelverzachtende middelen

Zuigtabletten, gorgelen met zout water, keelsprays of honing kunnen helpen bij het verlichten van de symptomen van een zere keel. Deze zelfzorgmiddelen helpen de keel te kalmeren, irritatie te verminderen en tijdelijke verlichting te bieden.

Chirurgie voor abcessen of tumoren

In ernstige gevallen, zoals bij een peritonsillair abces of een tumor, kan een chirurgische ingreep noodzakelijk zijn. Bij een keelabces kan een arts de pus operatief verwijderen om de pijn en zwelling te verminderen. Als een tumor wordt vastgesteld, kan chirurgie nodig zijn om het gezwel te verwijderen, vaak in combinatie met bestraling of chemotherapie.

Leefstijlveranderingen voor GORZ

Als de eenzijdige keelpijn wordt veroorzaakt door gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ), kan de behandeling bestaan uit het veranderen van je voedingspatroon en leefstijl, zoals:

• Eten van kleinere porties
• Vermijden van zure, pittige of vette voedingsmiddelen
• Eten minimaal twee uur voor het slapengaan vermijden
• Het hoofd van je bed verhogen om nachtelijke reflux te voorkomen
• Medicijnen zoals maagzuurremmers of protonpompremmers kunnen ook worden voorgeschreven om de symptomen van GORZ te verminderen.

Behandeling van tandabcessen

Een tandabces kan worden behandeld door de tandarts, vaak door middel van een wortelkanaalbehandeling om de infectie te verwijderen. In sommige gevallen kan het nodig zijn om het abces te laten leeglopen of de aangetaste tand te trekken. Pijnstillers en antibiotica kunnen worden voorgeschreven om de pijn te verlichten en de infectie te bestrijden.

Zelfzorg en verlichting van symptomen

Naast medische behandelingen kunnen zelfzorgmaatregelen helpen bij het verlichten van de symptomen van eenzijdige keelpijn. Enkele tips zijn:

• Voldoende rust nemen
• Voldoende vochtinname om de keel vochtig te houden
• Gorgelen met warm zout water om ontstekingen te verminderen
• Vermijden van roken en andere irriterende stoffen

Prognose

De prognose voor eenzijdige keelpijn is meestal goed, vooral als de oorzaak snel wordt vastgesteld en behandeld. In veel gevallen, zoals bij virale infecties, verkoudheid of aften, verdwijnen de klachten vanzelf binnen een paar dagen tot een week. Met eenvoudige zelfzorgmaatregelen, zoals rust, voldoende drinken en het gebruik van pijnstillers, voel je je snel weer beter.

Als de keelpijn wordt veroorzaakt door bacteriële infecties, zoals keelontsteking of een abces, verbetert de situatie meestal binnen enkele dagen na het starten van een antibioticakuur. Het is belangrijk om de voorgeschreven behandeling volledig af te ronden om herhaling van de klachten te voorkomen.

Bij ernstigere oorzaken, zoals een tumor of peritonsillair abces, kan de prognose afhankelijk zijn van hoe snel de aandoening wordt ontdekt en behandeld. Een vroege diagnose en ingreep kunnen de kans op een volledig herstel aanzienlijk vergroten.

Over het algemeen geldt: hoe sneller je naar de dokter gaat bij aanhoudende of ernstige symptomen, hoe beter de vooruitzichten.

Preventie

Je kunt niet altijd voorkomen dat je eenzijdige keelpijn krijgt. Desalnietteming zijn er maatregelen die je kunt nemen om de kans te verkleinen en je keel gezond te houden:

Goede hygiëne

Om virale en bacteriële infecties te voorkomen, is het belangrijk om regelmatig je handen te wassen, vooral na contact met mensen die ziek zijn. Vermijd het aanraken van je gezicht, mond en ogen met ongewassen handen om te voorkomen dat ziektekiemen je lichaam binnendringen.

Vermijd roken en irriterende stoffen

Roken en blootstelling aan rook of andere irriterende stoffen kan je keel irriteren en gevoeliger maken voor infecties. Stoppen met roken en vermijden van passief roken kan helpen om je keel en luchtwegen gezond te houden.

Versterk je immuunsysteem

Een gezonde levensstijl kan bijdragen aan een sterker immuunsysteem. Zorg voor voldoende slaap, eet gevarieerd en gezond, en beweeg regelmatig om je weerstand te verhogen. Vitaminen zoals vitamine C en zink kunnen ook helpen om je immuunsysteem te ondersteunen.

Hydratatie en luchtvochtigheid

Zorg ervoor dat je voldoende water drinkt om je keel vochtig te houden en uitdroging te voorkomen. Droge lucht, vooral in de wintermaanden, kan je keel irriteren. Het gebruik van een luchtbevochtiger kan helpen om de luchtvochtigheid in huis op peil te houden.

Vermijd te hete of harde voedingsmiddelen

Voedingsmiddelen die te heet of te hard zijn, kunnen je keel beschadigen of irriteren. Door voorzichtig te zijn met wat je eet, kun je voorkomen dat je keel beschadigd raakt en vatbaar wordt voor infecties.

Behandel refluxklachten

Als je last hebt van gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ), zorg er dan voor dat je de aanbevolen dieet- en leefstijlaanpassingen volgt om de symptomen onder controle te houden. Dit kan helpen om keelpijn door maagzuur te voorkomen.

Lees verder

• Keelklachten: oorzaken van pijnlijke of kriebelende keel
• Natuurlijke middelen tegen keelpijn: kruiden en huismiddelen
• Keelpijn: pijn bij slikken of zere keel, wat te doen? Tips!
• Keelpijn (bij slikken): oorzaken en behandeling zere keel
• Zere keel en moeite met slikken, wat te doen?