Rillingen zonder koorts: symptomen, oorzaken en behandeling
Bij rillingen zonder koorts gaat je lichaam rillen of trillen terwijl je geen koorts hebt. Als je het koud krijgt door een zeer lage buitentemperatuur, dan krijg je reflexmatig rillingen. De spieren trekken samen en ontspannen zich en op deze manier genereert je lichaam warmte om de daling van de lichaamstemperatuur tegen te gaan. De stofwisseling wordt veranderd en de ledematen krijgen meer bloed. Rillingen kunnen gepaard gaan met symptomen als kippenvel, klappertanden, trillen en zweten. Rillingen kunnen ook met koorts optreden, bijvoorbeeld bij griep of een longontsteking. Rillingen zonder koorts kunnen te wijten zijn aan een onderliggende ziekte of stoornis. Veel voorkomende oorzaken van koude rillingen onder koorts zijn psychische aandoeningen (zoals angststoornissen), overactieve schildklier (hyperthyreoïdie), overgang, lage bloeddruk, bloedarmoede door ijzertekort, ondergewicht en onderkoeling. De behandeling van rillingen zonder koorts hangt af van de onderliggende oorzaak.
Rillingen (zonder koorts)
Karin, een drukke moeder van twee, merkte dat ze de laatste tijd steeds vaker rillingen kreeg – zonder ook maar een spoor van koorts. Het begon midden in een teammeeting op haar werk, waar ze plots haar vest steviger om zich heen sloeg terwijl de rest van de groep klaagde over de warmte. “Misschien slaap ik gewoon slecht,” dacht ze, maar na een paar dagen voelde het niet meer als toeval. Thuis op de bank, met een deken en een kop thee, probeerde ze te achterhalen wat het kon zijn. Was het stress? Of misschien iets wat ze at? Zelfs haar man grapte: "Jij? Koud? Volgens mij heb je gewoon een innerlijke thermostaat die kapot is." Uiteindelijk maakte ze toch maar een afspraak bij de huisarts, want één ding wist ze zeker: die rillingen hadden haar aandacht gevangen.
Rillingen duiden op snelle en onwillekeurige bewegingen. Het komt met tussenpozen voor als onderdeel van febriele infecties: spiertrillingen genereren warmte en verhogen dus de lichaamstemperatuur. Dit maakt het gemakkelijker ziekteverwekkers te bestrijden. Oorzaken van koude rillingen met
koorts zijn onder meer verkoudheid, griep en
longontsteking, etc. Er kunnen ook rillingen optreden zonder koorts, bijvoorbeeld bij onderkoeling, ontwenningsverschijnselen, psychische aandoeningen, acuut glaucoom, schimmelvergiftiging en hyperthyreoïdie.
FAQ: rillingen zonder koorts – wat betekent het en moet je je zorgen maken?
Ken je dat gevoel? Je zit rustig op de bank, niets bijzonders aan de hand, en ineens begint je lichaam uit het niets te trillen alsof je midden in een sneeuwstorm staat. Geen koorts, geen griep, maar toch die rillingen. Vreemd, toch? Nou, je bent zeker niet de enige. Rillingen zonder koorts komen vaker voor dan je denkt, en de oorzaken zijn verrassend uiteenlopend. Van een stressreactie tot een simpele bloedsuikerdip – je lichaam heeft zo zijn eigen mysterieuze manieren om je iets duidelijk te maken.
Soms is het gewoon een onschuldige reactie, bijvoorbeeld omdat je moe bent, een beetje nerveus, of misschien net iets te veel koffie achterover hebt geslagen. Maar er kunnen ook wat meer medische oorzaken in het spel zijn, zoals bloedarmoede, een schildklierprobleem of zelfs hormonale schommelingen. En dan heb je nog de mensen die vooral na het sporten of eten rillingen ervaren – ook dat heeft vaak een logische verklaring.
Wil je weten waarom je lichaam ineens besluit te shaken zonder duidelijke reden? In deze FAQ duiken we in de meest voorkomende vragen over rillingen zonder koorts. Want soms is een simpel antwoord al genoeg om je zorgen (en je rillingen) een beetje te laten bedaren.
Vraag | Antwoord |
Waarom krijg ik rillingen zonder dat ik koorts heb? | Rillingen zonder koorts kunnen door allerlei dingen komen: stress, angst, vermoeidheid, een reactie op kou, of zelfs een lichte schommeling in je bloedsuikerspiegel. Soms is het lichaam gewoon een beetje ‘op hol geslagen’ zonder dat er echt iets ernstigs aan de hand is. |
Kan stress echt zorgen voor rillingen? | Absoluut! Wanneer je stress ervaart, maakt je lichaam adrenaline aan. Dat kan ervoor zorgen dat je gaat rillen, zelfs als je niet koud hebt. Denk aan het gevoel dat je krijgt vlak voor een belangrijke presentatie of na een enge film. |
Heeft vermoeidheid invloed op rillingen? | Ja, als je moe bent, kan je lichaam moeite hebben met het reguleren van je temperatuur. Je spieren kunnen daardoor gaan trillen, alsof je lijf vraagt om een reset of een beetje extra energie. |
Kan een tekort aan bepaalde voedingsstoffen rillingen veroorzaken? | Zeker! Een lage bloedsuikerspiegel (bijvoorbeeld als je lang niet hebt gegeten) kan rillingen geven. Ook tekorten aan magnesium, ijzer of vitamine B12 kunnen een rol spelen. Even een snack of een glas sap kan al verschil maken als het aan je suikers ligt. |
Waarom rillen mijn spieren na intensief sporten? | Je spieren hebben zich flink ingespannen en raken soms een beetje uitgeput. Dat kan leiden tot trillingen, vooral als je te weinig hebt gedronken of te lang hebt doorgezet. Spiervermoeidheid en lichte uitdroging kunnen hierbij een rol spelen. |
Kan cafeïne rillingen veroorzaken? | Zeker weten! Te veel koffie, energiedrankjes of andere cafeïnehoudende dranken kunnen je zenuwstelsel een ‘stoot’ geven, waardoor je handen trillen of je hele lichaam wat onrustig aanvoelt. Minder drinken kan helpen. |
Waarom rillingen na het eten? | Soms reageert je lichaam op de temperatuur van het eten of drinken, maar het kan ook door een lichte daling of stijging van je bloedsuiker komen. Grote maaltijden of voedingsmiddelen met veel suiker kunnen dit uitlokken. |
Heeft hormonale schommelingen invloed op rillingen? | Ja, vooral bij vrouwen kunnen hormonen een rol spelen. Denk aan rillingen tijdens de menstruatie, zwangerschap of overgang. Ook bij schildklierproblemen kan je lichaamstemperatuur soms alle kanten op gaan. |
Kan het een teken zijn van een onderliggende aandoening? | Soms wel. Aandoeningen zoals bloedarmoede, schildklierproblemen, of zelfs bepaalde neurologische aandoeningen kunnen gepaard gaan met onverklaarbare rillingen. Twijfel je? Even langs de huisarts kan geen kwaad. |
Waarom rillen sommige mensen vaker dan anderen? | Dit kan liggen aan je zenuwstelsel, stofwisseling of gewoon hoe je lichaam reageert op bepaalde prikkels. Sommige mensen zijn gevoeliger voor temperatuurschommelingen of stress dan anderen. |
Zijn rillingen gevaarlijk? | Meestal niet. Vaak zijn ze onschuldig en gaan ze vanzelf weer over. Maar als je ook last hebt van duizeligheid, verwardheid of ernstige zwakte, dan is het wel slim om even naar een arts te gaan. |
Wat kan ik doen om rillingen te verminderen? | Check eerst of je het koud hebt en trek iets warms aan. Heb je stress? Probeer rustig adem te halen of even te ontspannen. Als het door lage bloedsuiker komt, kan een kleine snack wonderen doen. En als het vaker gebeurt zonder duidelijke reden, misschien toch even laten checken. |
Symptomen
Rillingen zijn te herkennen aan de volgende symptomen:
- spiertrillingen over het hele lichaam (trillen)
- sterk koud gevoel
- kippenvel
- klappertanden
- koorts (maar rillingen kunnen ook optreden zonder koorts)
- (soms) hoofdpijn en pijn in het lichaam
Hoe rillingen ontstaan
Hoe ongemakkelijk rillingen ook zijn, voor het lichaam is het een hulpmiddel dat dient om ziekteverwekkers af te weren of om weer op temperatuur te komen. Een deel van ons brein is hiervoor verantwoordelijk, de zogenaamde hypothalamus. Het is het warmtecontrolecentrum van het lichaam en regelt de warmteafgifte en productie. Idealiter zou de lichaamstemperatuur rond de 37 graden Celsius moeten zijn, wat de normale lichaamstemperatuur is. De hypothalamus controleert of deze waarde behouden blijft. In uitzonderlijke gevallen zal dit controlecentrum het temperatuurinstelpunt of setpoint verhogen, bijvoorbeeld in het geval van een infectie. De hypothalamus geeft het lichaam dan de opdracht om meer warmte te produceren. Dit gebeurt door een verhoogde stofwisseling en spiertrillingen. Tegelijkertijd wordt de warmteafgifte gesmoord en trekken de bloedvaten samen. Er gaat dan minder warmte verloren via de huid. De
koude rillingen zijn daarom te beschouwen als de reactie van het lichaam op het bevel van de hypothalamus dat er snel meer warmte moet worden geproduceerd. De verhoogde temperatuur helpt ziekteverwekkers af te weren. Virussen, bacteriën en andere indringers zijn aangepast aan de normale lichaamstemperatuur van rond de 37 graden Celsius. Deze lastpakken kunnen niet zo goed tegen hogere temperaturen. 'Rillen van de kou', teneinde de lichaamswarmte te verhogen, is geen 'koude rilling' maar een gewone rilling. Dit vindt plaats omdat je lichaam zich wil warmrillen. Het rillen gebeurt doordat spieren in actie komen en dat gebeurt buiten je wil om. Daarmee leveren ze warmte en kom je weer op temperatuur.
Rillingen met koorts
Rillingen zijn een belangrijk mechanisme waarmee het lichaam snel zijn temperatuur kan verhogen om optimaal te functioneren. Zogenaamde koude rillingen worden vaak veroorzaakt door een infectie. Pyrogenen (koortsopwekkende stoffen) die worden afgegeven door ziekteverwekkers of het immuunsysteem van het lichaam, veroorzaken een cascade van processen in het immuunsysteem en geven zo de hersenen het signaal om het instelpunt of setpoint te verhogen van normaal 37°C naar een verhoogde temperatuur aangezien bij koorts het immuunsysteem infectieziekten beter bestrijdt. Hoofdpijn en pijn in het lichaam komen dan ook vaak voor. De belangrijkste koortsveroorzakende infectieziekten zijn griep en verkoudheid,
roodvonk, longontsteking,
nierbekkenontsteking,
teelbalontsteking,
wondroos (erysipelas), tetanusinfectie, tyfus of tropische infectieziekten zoals
malaria,
gele koorts of miltvuur
Oorzaken van koude rillingen zonder koorts
Als je rillingen zonder koorts ervaart, kan er sprake zijn van een onderliggende ziekte, stoornis of een fysieke ontregeling of tekortkoming.

Chronische stress /
Bron: ESB Professional/Shutterstock.comAngst en stress
Chronische stress maar ook aanhoudende
angst of
angststoornissen kunnen spiertrillingen veroorzaken. Niet alleen de angstige situatie zelf, maar vaak kan ook al de gedachte aan een bepaalde situatie innerlijke
rusteloosheid en spanning veroorzaken, wat kan toenemen tot
paniek en en lichamelijke klachten. Dan kun je gaan zweten, blozen, rillen, je voelt je ziek en krijgt sterke
hartkloppingen en de drang om te plassen.
Overgang
Ongeveer tweederde van de vrouwen heeft tijdens de overgang last van
opvliegers,
nachtelijk zweten en rillingen. De opvliegers komen meestal voor in de vroege fase van de overgang en kunnen een zware last zijn voor de getroffenen met twee tot dertig opvliegers per dag. Als het zweten voorbij is, komen er vaak de rillingen, wat ervoor zorgt dat het temperatuurgevoel van het lichaam op en neer gaat. Deze klachten worden veroorzaakt door een uitzetting van de bloedvaten. Bijkomende klachten zijn rood worden van de huid en een versnelde hartslag. Dit wordt veroorzaakt door de hormoonschommelingen als gevolg van de overgang en dan in het bijzonder de afname van de oestrogeenproductie.

Bloeddrukmeting door een arts /
Bron: Kurhan/ShutterstockLage bloeddruk
De druk die heerst in de grote vaten van je lichaam wordt
bloeddruk genoemd. Bij een gezonde, jongvolwassene is de bloeddruk 120 mmHg (millimeter kwik) systolisch en 80 mmHg diastolisch. Als er sprake is van een
lage bloeddruk (hypotensie) is, komt er onvoldoende zuurstofrijk bloed in de organen, spieren en andere delen van het lichaam. Een bloeddruk waarbij de systolische waarde lager is dan 110 mmHg bij mannen en lager dan 100 mmHg bij vrouwen wordt over het algemeen als te laag beschouwd. De diastolische meting is dan niet hoger dan 60 mmHg. Hoewel het bloed in het lichaam stroomt, heeft een te lage bloeddruk ook effect op de buitenkant. De symptomen variëren in ernst en kunnen verergeren door stress en andere factoren. Kenmerkende symptomen van lage bloeddruk zijn:

Figuur toont normale rode bloedcellen die vrij in een bloedvat stromen. De inzet toont een dwarsdoorsnede van een normale rode bloedcel met normale hemoglobine. /
Bron: NHLBI, Wikimedia Commons (Publiek domein)Bloedarmoede
Bij
bloedarmoede is er sprake van een te laag aantal rode bloedcellen (erytrocyten) en/of een te laag gehalte aan
hemoglobine (
Hb) en dus een laag percentage bloedcellen (hematocriet) in het lichaam. Dit zijn de doorslaggevende parameters voor de diagnose van bloedarmoede. Als er te weinig erytrocyten zijn of als er te weinig hemoglobine in het lichaam is, krijgen de organen te weinig zuurstof. Dit kan klachten veroorzaken zoals onder meer:
- vermoeidheid en slechte concentratie
- hoofdpijn
- duizeligheid
- kortademigheid tot snelle hartslag bij inspanning
De vaak beschreven bleekheid van de huid is een nogal algemeen teken. Het komt omdat de bloedvaten samentrekken als reactie op het gebrek aan zuurstof. Rillingen zonder koorts kan ook optreden bij bloedarmoede.
Laag lichaamsgewicht
Bij een laag lichaamsgewicht is het lichaam minder goed bestand tegen de kou. Je hebt het dan sneller koud waardoor je lichaam gaat rillen om zich op te warmen.
Onderkoeling
Als de lichaamstemperatuur door externe kou onder de 35°C daalt, kan deze door snelle spiertrillingen snel tot 37°C worden verhoogd. Bij onderkoeling reageert het lichaam met rillingen om de lichaamstemperatuur snel te verhogen. Bovendien worden bloedvaten in de periferie van het lichaam (ledematen) smaller, zodat er minder warmte door de huid ontsnapt; koude ledematen en een
blauwachtig bleke huid zijn hier tekenen van.

Griep kan gepaard gaan met hoge koorts, koude rillingen en klappertanden /
Bron: Phovoir/Shitterstock.comGriep en verkoudheid
Een algemeen gevoel van ziekte, hoofdpijn en pijn in het lichaam, evenals koorts met koude rillingen zijn typische symptomen van virale infecties als
griep en
verkoudheid. Vaak wordt je echter eerst getroffen door rillingen zonder koorts.
Bloedvergiftiging (sepsis)
Bloedvergiftiging (sepsis) treedt op wanneer een aanvankelijk gelokaliseerde infectie zich via de bloedbaan door het lichaam verspreidt. Tekenen van sepsis zijn onder meer hoge koorts en koude rillingen (of rillingen zonder koorts), meestal gecombineerd met een snelle hartslag en kortademigheid. Er is een acuut levensgevaar voor de getroffenen.
Toxoplasmose
Toxoplasmose is een vervelende infectieziekte veroorzaakt door een microscopisch kleine, eencellige parasiet, met als typische klachten moeheid, lusteloosheid, soms wat rillingen al dan niet met koorts. Soms worden ook
vergrote lymfeknopen gezien, evenals
spierpijn,
lever- en
miltvergroting.
Zonnesteek
Bij
zonnesteek (warmteopbouw in het hoofd als gevolg van te veel zon) krijg je een zeer rood en warm hoofd en je krijgt last van duizeligheid,
braken,
misselijkheid, rusteloosheid en soms rillingen al dan niet met koorts.
Ontwenningsverschijnselen
Het cold turkey stoppen met het gebruik van verslavende stoffen zoals bepaalde medicijnen (bijvoorbeeld
benzodiazepinen of opiaten), nicotine, alcohol of drugs kan zowel psychische als lichamelijke symptomen veroorzaken, waaronder vaak rillingen.
Acuut glaucoom
In het geval van acuut
glaucoomtreedt er een plotselinge zeer ernstige verhoging van de oogdruk op. Mogelijke tekenen hiervan zijn acute hoofdpijn, verlies van gezichtsvermogen, merkbare verharding van de oogbol, misselijkheid, braken en rillingen. De getroffene moet bij acuut glaucoom onmiddellijk medische hulp inschakelen.
Vergiftiging met paddenstoelen
De symptomen van een vergiftiging door paddenstoelen zijn afhankelijk van het type paddenstoel en de hoeveelheid die wordt geconsumeerd. Rillingen zijn een van de mogelijke tekenen, net als
spierkrampen, misselijkheid, braken, bloeddrukdaling en verminderd bewustzijn.
Overactieve schildklier (hyperthyreoïdie)
Een teveel aan schildklierhormonen kan onder meer spiertrillingen en rillingen veroorzaken. Bij een
te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie) wordt de spieractiviteit permanent verhoogd en kunnen
spiertrillingen optreden.

Slaapgebrek /
Bron: Istock.com/BartekSzewczyk Slaapgebrek
Door een chronisch
slaapgebrek krijg je te maken met slaperigheid, prikkelbaarheid, gewichtstoename, overmatig geeuwen,
gezwollen ogen,
donkere kringen rond de ogen, een
depressie, humeurigheid en ook soms rillingen. Voldoende nachtrust is nodig.
Moeheid en uitputting
Vermoeidheid kan je lichaam flink in de war sturen – en ja, rillingen zonder koorts zijn daar een duidelijk teken van. Wanneer je oververmoeid bent, door te weinig slaap of omdat je jezelf continu voorbij rent, raakt je lichaam uit balans. Plotseling voel je die rillingen door je lijf trekken, zelfs zonder dat je ziek bent. Het voelt alsof je lichaam letterlijk aan het trillen is van vermoeidheid, alsof het je smeekt om rust.
Je spieren kunnen gaan trillen omdat je lijf te uitgeput is om zichzelf warm te houden of simpelweg omdat het te hard heeft gewerkt. Je zenuwstelsel staat op scherp, en daardoor krijg je dat koude, rillende gevoel. Vermoeidheid haalt je niet alleen fysiek onderuit, maar zorgt ook voor deze onverwachte reacties van je lichaam.
Dus als je jezelf herkent in die momenten van rillingen zonder koorts, denk dan eens goed na: ben je misschien gewoon uitgeput? Geef je lichaam de rust die het nodig heeft, want soms is de oplossing zo simpel als een goede nachtrust. Want rillen door vermoeidheid? Dat is je lichaam dat fluistert: "Slaap. Herstel. En ik doe de rest."

Gapen of geeuwen door een naderende hypo /
Bron: Stokkete/ShutterstockVerlaagde bloedsuikerspiegel (hypoglykemie)
Bij
hypoglykemie zit er te weinig suiker in je bloed; je hebt dan een te lage
bloedsuiker(spiegel). Dit kan klachten geven zoals:
- honger
- zweten
- trillen
- duizelig zijn
- hartkloppingen
- gapen
- verwardheid
- rusteloosheid
- prikkelbaarheid of ongeduld

Urineweginfectie /
Bron: Istock.com/Attila BarabasBlaasontsteking
Blaasontsteking is een infectie van de blaas met bacteriën, zelden zijn er virussen, parasieten of schimmels bij betrokken. De ziekteverwekkers komen meestal van buitenaf via de plasbuis in de blaas en leiden daar tot ontsteking en irritatie van de blaaswand. Typische symptomen van een blaasontsteking zijn
pijn en
branderig gevoel bij het plassen, veelvuldige aandrang om te plassen en
pijn in de onderbuik. De urine kan
troebel zijn en de geur kan veranderen (
stinkende urine).
Bloed in de urine is ook mogelijk. Personen met ernstige symptomen ervaren af en toe rillingen zonder koorts. Een
urineweginfectie die zich verplaatst naar de nieren, veroorzaakt in het begin geïsoleerde rillingen, doch in een latere fase krijg je alsnog te maken met koorts.
Uitdroging
Grofweg 70 procent van het menselijk lichaam bestaat uit water.
Uitdroging, dat wil zeggen een tekort aan water in het lichaam, is gevaarlijk omdat je lichaam water nodig heeft voor bijna alle stofwisselingsprocessen. Als het niet van buitenaf wordt aangevoerd, vermindert het de toevoer van vocht naar weefsels en organen, wat tot levensbedreigende aandoeningen kan leiden. Dorst, duizeligheid, zwakte en misselijkheid zijn de belangrijkste symptomen van uitdroging. Spierkrampen, rillingen (zonder koorts) en desoriëntatie kunnen zelfs optreden als je ernstig uitgedroogd bent.
Voedingstekort
Bij ondervoeding krijgt het lichaam te weinig energie, eiwitten of andere voedingsstoffen (zoals vitaminen en mineralen) binnen. Als gevolg hiervan treden er soms ernstige veranderingen in lichaamsfuncties op. Bovendien neemt het risico op verschillende ziekten en het risico op overlijden toe. Ondervoeding kan op elke leeftijd voorkomen. Ondervoeding komt vooral veel voor op oudere leeftijd. Over het algemeen kan ondervoeding de volgende gevolgen hebben:
- algemene zwakte
- vermoeidheid
- lusteloosheid
- afbraak van de skeletspieren
- gewichtsverlies
- rillingen
- verlies van spierkracht
- stoornissen tijdens het bewegen
- verhoogd risico op vallen en botbreuken
- afname van de hartspiermassa en pompkracht
- onregelmatige hartslag
- vermindering van ademhalingsspieren met zwakkere en kortere ademhalingen
- verzwakt immuunsysteem en daardoor verhoogde vatbaarheid voor infecties
- vertraagde en verstoorde wondgenezing
- verhoogd risico op decubitus of doorligwonden (als je bedlegerig bent)
- neurologische klachten en aandoeningen

Maagdarmstelsel /
Bron: Blamb/Shutterstock.comMaagdarminfectie
Typische symptomen van een
maagdarminfectie zijn misselijkheid, braken en diarree. Afhankelijk van de ziekteverwekker kunnen ook hoofdpijn,
pijn in het lichaam en rillingen voorkomen.
Acute bronchitis
Acute bronchitis ontstaat meestal na een griep of verkoudheid. Een van de belangrijkste symptomen van bronchitis is
hoest: de meeste getroffenen hebben aanvankelijk een
droge hoest.. Vaak gaat dit gepaard met symptomen zoals
keelpijn, hoofdpijn en pijn in het lichaam,
heesheid en een
branderig gevoel achter het borstbeen. Je voelt je vaak ziek en belabberd. Ook kun je last krijgen van rillingen en later ook koorts.
Bijwerkingen van medicijnen
Rillingen treden vaak op als bijwerking van bepaalde medicijnen, zoals
ibuprofen,
diclofenac, venlafaxine (een medicijn in de categorie antidepressiva) en ondansetron (gebruikt bij ernstige misselijkheid en braken zoals als bij behandeling van kanker, na een operatie of tijdens de zwangerschap, en bij
jeuk door het gebruik van sterke pijnstillers of door
lever- en
galblaasaandoeningen). Deze medicijnen kunnen soms leiden tot rillingen zonder dat koorts optreedt. Het is belangrijk om de bijwerkingen te bespreken met de arts of apotheker.

Spanningshoofdpijn /
Bron: Istock.com/JackFMogelijke andere oorzaken
Andere oorzaken van koude rillingen zonder koorts:
- Spanningshoofdpijn: Hoofdpijn door stress kan gepaard gaan met rillingen zonder koorts.
- Angststoornis of paniekaanvallen: Angst kan het zenuwstelsel activeren, wat leidt tot rillingen.
- Chronische vermoeidheidssyndroom (CVS): Dit syndroom veroorzaakt extreme vermoeidheid en soms rillingen.
- Menopauze of hormonale schommelingen: Veranderingen in hormonen kunnen warmte- en koudegevoelens veroorzaken.
- Fibromyalgie: Een aandoening met chronische pijn en gevoeligheid, soms vergezeld van rillingen.
- Ziekte van Lyme: Deze door teken overgebrachte infectie kan rillingen veroorzaken, zelfs zonder koorts.
- Nieraandoeningen: Problemen met de nieren kunnen de lichaamstemperatuurregulatie beïnvloeden en rillingen veroorzaken.
- Chronische infecties zoals HIV of hepatitis (ontsteking van de lever): Deze kunnen subtiele symptomen, waaronder rillingen, geven zonder koorts.
- Bijwerkingen van anesthesie: Na een operatie kunnen mensen rillingen krijgen als gevolg van de verdoving.
- Overmatig alcoholgebruik of alcoholontwenning: Dit kan het zenuwstelsel verstoren en rillingen veroorzaken.
- Malaria: Deze ziekte kan aanvallen van rillingen veroorzaken, soms zonder direct aanwezige koorts.
- Auto-immuunziekten zoals lupus of reumatoïde artritis: Het immuunsysteem valt het lichaam aan, wat rillingen kan veroorzaken.
- Multiple sclerose: Deze neurologische aandoening kan rillingen als een van de symptomen hebben.
- Virale of bacteriële meningitis: Kan gepaard gaan met rillingen voorafgaand aan koorts.
- Problemen met de bijnieren, zoals de ziekte van Addison: Onvoldoende hormoonproductie kan rillingen veroorzaken.
- Insectenbeten of steek van een giftig dier: Dit kan reacties in het lichaam veroorzaken, waaronder rillingen.
- Chronische stress of uitputting: Langdurige stress kan fysieke symptomen zoals rillingen veroorzaken.
- Chronische nier- of leverziekten: Deze aandoeningen verstoren soms het lichaam, wat leidt tot rillingen.
Risicogroepen en -factoren
We kennen het allemaal: dat onbehaaglijke gevoel wanneer je begint te rillen, maar je hebt geen koorts. Het lijkt alsof je lichaam je iets probeert te vertellen, maar wat precies? Hoewel rillingen zonder koorts op het eerste gezicht misschien onschuldig lijken, kunnen ze wijzen op onderliggende factoren of situaties die aandacht verdienen. Dus, wie loopt nu eigenlijk risico op deze mysterieuze rillingen? Tijd om dat uit te zoeken!
Chronische of aanhoudende stress
Mensen die dagelijks te maken hebben met stress of angst lopen een groot risico op rillingen zonder koorts. Wanneer je lichaam onder druk staat, kan het reageren door je zenuwstelsel in overdrive te zetten, wat kan leiden tot rillingen. Denk aan een plotselinge presentatie of een emotioneel zware dag – je lichaam reageert op de spanning door te trillen, zelfs zonder dat je ziek bent. Voor deze groep is het belangrijk om momenten van rust en ontspanning te vinden, want je lichaam vraagt je letterlijk om even gas terug te nemen.
Uitdroging
Een simpele oorzaak van rillingen zonder koorts kan uitdroging zijn. Als je niet genoeg water drinkt, raakt je lichaam uit balans en kan het beginnen te rillen om de temperatuur te reguleren. Of je nu een intensieve work-out hebt gedaan of de hele dag in de zon hebt gezeten, als je te weinig vocht binnenkrijgt, kunnen je spieren gaan trillen als een waarschuwingssignaal. Blijf dus gehydrateerd om je lichaam op de juiste temperatuur te houden!
Mensen met bloedsuikerschommelingen
Rillingen kunnen ook een teken zijn van een te lage bloedsuikerspiegel. Dit komt vaak voor bij mensen met diabetes of zij die onregelmatig eten. Wanneer je bloedsuiker daalt, kan je lichaam reageren met rillingen, zelfs zonder dat je koorts hebt. Dit is een manier voor je lichaam om je te vertellen dat het energie nodig heeft – een gezonde snack of maaltijd kan wonderen doen om de rillingen snel te laten verdwijnen.
Moeheid
Mensen die kampen met chronisch slaaptekort, of die gewoon een paar nachten slecht hebben geslapen, lopen meer kans op rillingen zonder koorts. Je lichaam raakt uitgeput en kan moeite hebben om zijn temperatuur goed te reguleren. Het gevolg? Rillingen, ook al ben je niet ziek. Voor deze groep geldt: je bed is je beste vriend! Zorg voor voldoende slaap en je lichaam zal je snel weer in balans brengen.
Mensen met bloedarmoede: wanneer je lichaam geen warmte vasthoudt
Bloedarmoede, oftewel een tekort aan rode bloedcellen, kan ervoor zorgen dat je lichaam moeite heeft om warmte vast te houden. Hierdoor kunnen mensen met bloedarmoede vaak rillingen ervaren, zelfs als ze geen koorts hebben. Het lichaam heeft simpelweg niet genoeg energie om warm te blijven. Als je snel moe bent, bleek ziet en regelmatig rillingen hebt, kan het tijd zijn om je bloedwaarden te laten controleren.
Hormonale veranderingen
Vrouwen die in de overgang zijn of mensen met hormonale schommelingen lopen een verhoogd risico op rillingen zonder koorts. Hormonale veranderingen kunnen je lichaamstemperatuur beïnvloeden, wat leidt tot afwisselend zweten en rillen. Het is alsof je lichaam continu een thermostaat aan het bijstellen is – en rillingen zijn daar een veelvoorkomend gevolg van.

Overleg met de huisarts /
Bron: Syda Productions/Shutterstock.comHuisarts raadplegen
In het geval van koude rillingen is het meestal niet nodig om naar een arts te gaan. In de meeste gevallen treden rillingen op bij een verkoudheid, griep of andere infectie. De koude rillingen worden voornamelijk behandeld met warmte en bedrust. De rillingen verdwijnen vaak na een paar uur en is slechts het eerste teken van griep. Als de rillingen echter meerdere dagen aanhouden en niet vanzelf verdwijnen, kan een arts worden geraadpleegd. In de meeste gevallen zijn rillingen echter onschadelijk en hoeven ze niet door een arts te worden beoordeeld.
Onderzoek en diagnose
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
Als rillingen gedurende een langere periode aanhouden, moet een arts worden geraadpleegd om de exacte oorzaak van de symptomen te verduidelijken. Na een vraaggesprek over de klachten die je ervaart, zal de arts je medische geschiedenis in ogenschouw nemen en vervolgens lichamelijk onderzoek doen. Palpatie van de
lymfeklieren, onderzoek naar een bacteriële of virale infectie, het luisteren naar de longen, het kijken in de keel en een bloeddrukmeting behoren tot de standaardonderzoeken van een huisarts.

Verwijzing naar een specialist kan nodig zijn /
Bron: Minerva Studio/Shutterstock.comvervolgonderzoek
Als de diagnose onduidelijk is, kan vervolgonderzoek gedaan worden en, indien nodig, verwijzing naar een specialist plaatsvinden. Verdere onderzoeken zijn onder meer:
bloedonderzoek,
urineonderzoek en beeldvormend onderzoek.
Behandeling van rillingen zonder koorts
Behandeling van rillingen richt zich op de onderliggende oorzaak. Er zijn huismiddeltjes die je kunt toepassen bij griep en verkoudheid. Bepaalde infectieziekten worden bestreden met gerichte medicatie en antibiotica.
Bij een zonnesteek is het belangrijk om je lichaam af te laten koelen, bijvoorbeeld met een koude douche of door in een koele ruimte te zijn.
Drink voldoende water en eet of drink iets waar zout in zit. Drink vooral geen alcohol.
Ondervoeding wordt behandeld met energie- en eiwitverrijkte voeding, eventueel aangevuld met suppletie (vitamine- en mineralensupplementen) en extra drinkvoeding. Bij bloedarmoede door te weinig ijzer krijg je van de arts
ijzerpillen en de behandeling van een overactieve schildklier is met medicijnen, radioactief jodium of een operatie. Bij een blaasontsteking moet je veel drinken om je urinewegen door te spoelen en de huisarts kan zo nodig een antibioticum voorschrijven.
Zelfzorgmaatregelen en tips bij rillingen zonder koorts
Warmte
Je kent het vast wel: die onbeheersbare rillingen die ineens de baas over je lijf lijken te worden, terwijl je thermometer stug op normale temperaturen blijft staan. Het goede nieuws? Met wat slimme warmte-tips maak je het jezelf weer behaaglijk en laat je die koude rillingen snel verdwijnen.
Draag extra lagen kleding
Allereerst: trek iets warms aan! En nee, niet zomaar een dun vestje, maar echt iets dat je lijf in een zachte cocon wikkelt. Denk aan een heerlijk dikke trui van fleece of een ouderwets gebreid wollen exemplaar dat je oma zo trots zou maken. Vergeet vooral je voeten niet—warme sokken zijn echt een must, want koude tenen kunnen verrassend veel impact hebben op hoe je je voelt.
Gebruik een warmtedeken of kruik
Heb je nog steeds het gevoel dat je een wandelende ijspegel bent? Tijd om het zwaardere geschut in te zetten! Een elektrische deken kan hier je beste vriend zijn. Drapeer hem over je schouders of wikkel jezelf helemaal in terwijl je op de bank zit te Netflixen. Geen elektrische variant in huis? De ouderwetse kruik doet het ook fantastisch. Vul hem met gloeiend heet water (voorzichtig natuurlijk!) en leg hem tegen je buik of op je voeten. Het warme gevoel verspreidt zich al snel door je hele lichaam en geeft je dat ultieme knusse gevoel.
Neem een warme douche of bad
Ben je meer van de "alles of niets"-aanpak? Spring onder de douche of vul het bad en laat je omarmen door de warmte. Voeg wat luxe toe met een paar druppels etherische olie, zoals eucalyptus voor een verfrissende touch of lavendel als je ook nog wat ontspanning kunt gebruiken. Zo geef je jezelf niet alleen warmte, maar ook een flinke dosis zelfzorg. Zet een rustig muziekje op, sluit je ogen en laat het warme water al je spanning wegspoelen.
Blijf uit de tocht
Tot slot: hou de kou buiten! Het klinkt misschien simpel, maar je zult verbaasd zijn hoeveel verschil het maakt om even alle ramen en deuren goed te sluiten. Tochtige ruimtes zijn funest als je rillingen hebt. Loop ook even een rondje door je huis om te checken of er misschien een ventilator of airco aanstaat die de boel ongemerkt verkoelt. Want echt, een warme, tochtvrije plek is soms alles wat je nodig hebt om die vervelende rillingen het zwijgen op te leggen.
Voeding en hydratatie
Heb je last van die vervelende rillingen zonder dat je echt weet waarom? Dan is het misschien tijd om even in de keuken te duiken. Wat je eet en drinkt kan namelijk een wereld van verschil maken. Je lichaam heeft brandstof nodig om die interne thermostaat op peil te houden, en met de juiste keuzes geef je jezelf niet alleen warmte, maar ook een flinke oppepper.
Drink warme dranken
Start met iets warms in een mok. Een kop dampende thee doet wonderen, en hier mag je best een beetje creatief mee zijn.
Gemberthee , bijvoorbeeld, geeft je niet alleen een warm gevoel van binnen, maar stimuleert ook je bloedsomloop.
Kamille zorgt voor ontspanning als je gespannen bent, en munt heeft een subtiel kalmerend effect. Ben je geen theedrinker? Geen probleem! Warme chocolademelk—met een vleugje kaneel of zelfs een toef slagroom—werkt net zo goed. Kleine kanttekening: laat cafeïnerijke dranken zoals koffie of energiedrankjes even staan. Die kunnen je hartslag en zenuwen opschroeven, wat je rillingen juist kan verergeren.
Eet energierijke voeding
Een warm lijf begint natuurlijk ook bij wat je eet. Denk aan maaltijden die niet alleen lekker vullen, maar je ook echt opwarmen. Een kom dampende soep, bijvoorbeeld een stevige groentesoep of kippensoep, geeft je direct dat behaaglijke gevoel.
Havermout is ook een topkeuze: voedzaam, makkelijk te maken en heerlijk met wat honing of een snufje kaneel. Of ga voor een gezonde stoofpot boordevol groenten en malse stukjes vlees—comfortfood op z’n best! Deze gerechten zorgen ervoor dat je lichaam voldoende calorieën binnenkrijgt om energie te produceren en die rillingen te bestrijden.
Zorg voor goede hydratatie
Misschien denk je er niet meteen aan, maar water is óók belangrijk. Zelfs zonder dorst kun je ongemerkt wat uitgedroogd raken, en dat kan zomaar de oorzaak zijn van je rillingen. Zorg dat je genoeg drinkt—kies bij voorkeur voor lauw of warm water, want ijskoud drinken kan juist averechts werken. Als je het nog iets spannender wilt maken, voeg dan een schijfje citroen of een scheutje gemberextract toe.
Vermijd alcohol
En dan is er nog dat ene glaasje wijn of die borrel waar je misschien naar neigt. Klinkt gezellig, maar laat alcohol voor nu even links liggen. Het lijkt misschien alsof het je warm maakt, maar schijn bedriegt: alcohol verwijdt je bloedvaten, waardoor je juist sneller afkoelt. Niet bepaald handig als je al zit te bibberen.
Ontspanning en leefstijl
Soms komt het bij rillingen niet alleen aan op wat je draagt of eet, maar ook op hoe je beweegt, ontspant en je omgeving aanpast. Met een paar slimme leefstijlkeuzes geef je je lichaam de rust en warmte die het nodig heeft. Hier zijn een paar effectieve manieren om je rillingen de baas te worden.
Blijf in beweging, maar hou het rustig
Je eerste instinct bij rillingen is misschien om stilletjes op de bank te kruipen, maar lichte beweging kan juist helpen. Denk aan een paar simpele pilates-oefeningen of wat rek- en strekoefeningen. Deze stimuleren je bloedsomloop, wat ervoor zorgt dat je spieren opwarmen zonder dat je oververhit raakt. Geen pilates-fan? Maak een korte wandeling door je huis of zet je favoriete rustige muziek op en beweeg mee. Het gaat niet om calorieën verbranden, maar om je lijf weer soepel en warm te krijgen.
Ontstress je lichaam en geest
Wist je dat rillingen vaak een bijwerking zijn van stress of angst? Je lichaam schakelt dan in een soort "vecht- of vluchtmodus", waardoor je begint te bibberen. Ademhalingsoefeningen kunnen hier wonderen doen. Probeer eens diep in te ademen door je neus, houd je adem een paar seconden vast en adem dan langzaam uit door je mond. Herhaal dit een paar minuten en voel hoe je hele lijf ontspant. Ook mindfulness kan helpen om je zenuwstelsel te kalmeren. Kies een rustige plek, sluit je ogen en focus op je ademhaling of een kalmerend geluid. Binnen no-time voel je je rustiger én warmer.
Stem je omgevingstemperatuur af op jouw comfort
Een koude kamer kan die rillingen maar blijven voeden. Zet de verwarming een tandje hoger of verplaats jezelf naar een warmere ruimte. Zorg er ook voor dat je geen tochtige plekken opzoekt—een onverwachte koude luchtstroom kan je rillingen in stand houden, zelfs als je een warme trui draagt. Heb je geen controle over de temperatuur? Een knus hoekje creëren met dekens en kussens kan al helpen om je lichaam beter warm te houden.
Gun jezelf voldoende rust
Rillingen kunnen ook een signaal van je lichaam zijn dat het tijd is om even op de rem te trappen. Misschien heb je te weinig geslapen of heb je je te veel ingespannen. Geef jezelf toestemming om te pauzeren, of dat nu betekent dat je een dutje doet, vroeg naar bed gaat of gewoon even een boek leest in een comfortabele stoel. Je lichaam heeft tijd nodig om te herstellen en op temperatuur te komen, en rust is daarbij een belangrijk ingrediënt.
Prognose
De prognose van koude rillingen zonder koorts hangt sterk af van de onderliggende oorzaak. Hier zijn enkele algemene richtlijnen:
- Milde oorzaken zoals angst, stress of hormonale schommelingen: Deze kunnen vaak worden beheerd met behandeling, zoals stressvermindering, therapie, hormonale therapie of aanpassingen in de levensstijl. De prognose is in deze gevallen meestal gunstig.
- Chronische aandoeningen zoals fibromyalgie, CVS, of auto-immuunziekten: Deze aandoeningen zijn vaak langdurig en vereisen aanhoudende behandeling. Hoewel ze niet altijd volledig genezen kunnen worden, kan symptomatische behandeling de kwaliteit van leven verbeteren.
- Infecties zoals de ziekte van Lyme, virale infecties of malaria: Bij tijdige diagnose en behandeling is de prognose vaak goed, hoewel sommige infecties zoals malaria en Lyme langdurige symptomen kunnen veroorzaken als ze niet snel genoeg worden aangepakt.
- Hormonaal gerelateerde oorzaken (bijv. overgang, schildklieraandoeningen, ziekte van Addison): De prognose is meestal goed met de juiste medische behandeling, zoals hormoonvervangende therapie of medicatie voor schildklierstoornissen.
- Nieraandoeningen, leverziekten of bloedarmoede: Deze vereisen doorgaans uitgebreide medische behandeling, maar als ze in een vroeg stadium worden ontdekt en goed worden behandeld, kan de prognose verbeteren.
- Vergiftigingen of bijwerkingen van medicijnen: Als de oorzaak snel wordt geïdentificeerd en behandeld, is de prognose doorgaans positief. Bij ernstige vergiftigingen hangt de uitkomst af van de snelheid van behandeling en de ernst van de blootstelling.
- Neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose: Deze aandoeningen zijn progressief en chronisch, en de prognose varieert afhankelijk van de ernst en het verloop van de ziekte. Behandeling kan de progressie vaak vertragen en symptomen beheersen.
Complicaties
In de meeste gevallen hebben rillingen zonder koorts geen ernstige medische complicaties. Vaak verschijnen de koude rillingen alleen als een begeleidend symptoom van verkoudheid of griep of komt het door kou of door moeheid en slaaptekort en verdwijnen ze meestal wanneer de ziekte is overwonnen of wanneer je hebt bijgetankt. Bij rillingen hen je bedrust en ontspanning nodig. Het is dan niet verstandig om zware activiteiten uit te voeren of te gaan sporten. Geef je lichaam rust voor herstel. In de regel voel je je zwak en vermoeid en kun je last hebben van lichaamspijn. Indien de oorzaak niet goed behandeld wordt, kan dit soms leiden tot complicaties, zeker in geval van onderliggende (chronische) ziekten.
Preventie
Enkele preventiemaatregelen om koude rillingen zonder koorts te voorkomen:
- Verminder stress: Stress kan rillingen veroorzaken, dus ontspanningstechnieken kunnen helpen.
- Draag lagen: Kleed je in lagen om temperatuurschommelingen te voorkomen, vooral in koude omgevingen.
- Blijf gehydrateerd: Uitdroging kan rillingen veroorzaken, dus drink voldoende water, vooral als je actief bent.
- Eet regelmatig: Voorkom een lage bloedsuikerspiegel door regelmatig te eten, met nadruk op voedzame maaltijden.
- Zorg voor voldoende slaap: Een gebrek aan slaap kan je lichaam uit balans brengen, dus zorg voor een consistent slaappatroon.
- Beweeg regelmatig: Lichaamsbeweging stimuleert je bloedsomloop en helpt je lichaamstemperatuur stabiel te houden.
- Controleer je gezondheid: Laat regelmatig medische controles doen om aandoeningen zoals bloedarmoede, schildklierproblemen of infecties op tijd te signaleren.
Lees verder